فيزيکدانان با استفاده از بزرگترين برخورددهنده اتم جهان توانستند سرب را به طلا تبديل کنند.
به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار به نقل از شبکه اطلاع رساني راه دانا؛ بزرگترين دستگاه برخورد دهنده ذرات جهان تقريباً ۸۹ هزار هسته طلا در هر ثانيه توليد ميکند که اين توليدات از برخورد اتمهاي سرب با يکديگر و با سرعت نزديک به نور حاصل ميشوند.
کيمياگران قرون وسطي شيفته ايده تبديل سرب به طلا بودند. مفهومي که به عنوان «کريسوپوئيا»(chrysopoeia) شناخته ميشود، اما نتايج جديد نشان ميدهد که آنها احتمالا در صورت جايگزيني «سنگ فلاسفه»(philosopher's stone) با دستگاه شتاب دهنده ذرات، شانس بيشتري براي توليد طلا ميداشتند.
دانشمندان واحد «برخورددهنده هادروني بزرگ»(LHC) در «سازمان اروپايي پژوهشهاي هستهاي»(CERN) در نزديکي شهر «ژنو»(Geneva) اعلام کردند که حدود ۸۶ ميليارد هسته طلا در طول دومين دور اين شتاب دهنده بين سالهاي ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ توليد شده است. تمام اين توليدات از برخورد اتمهاي سرب با حدود ۹۹.۹۹۹۹۹۳ درصد سرعت نور ايجاد شده است.
نتيجه اين برخورد، مقدار بسيار کمي طلا، معادل ۲۹ تريليونيم گرم بوده است که پس از توليد، با لوله پرتو برخورد ميکند و در کسري از ثانيه نابود ميشود. با اين حال، اين زندگي و مرگِ تقريباً آني در يابندههاي آزمايش «آشکارساز اصلي برخورددهنده هادروني»(ALICE) يا «آليس» نشان داده شد.
«مارکو ون ليوون»(Marco van Leeuwen) سخنگوي آزمايش «آليس» گفت: اين موضوع بسيار چشمگير است که يابندههاي ما ميتوانند برخوردهاي رو در رو را که هزاران ذره توليد ميکنند، مديريت کنند. همچنين به برخوردهايي که در آن فقط چند ذره در لحظه و همزمان توليد ميشوند، حساس هستند و امکان مطالعه فرآيندهاي نادر مانند تبديل هستهاي الکترومغناطيسي را فراهم ميکنند.
کيمياگران با تکيه بر حدسيات فلسفي ارسطو معتقد بودند که چگاليهاي مشابه سرب و طلا نشانههايي از اين دارد که عنصر سرب، بيمار است و ميتوان آن را با تبديل به طلاي ارزشمند، درمان کرد.
با وجود باور اشتباه کيمياگران، باورهاي باستاني آنها حاوي اين حقيقت بود که اين دو فلز در جدول تناوبي بسيار به يکديگر نزديک هستند.
عنصر طلا ۷۹ پروتون دارد که تنها 3 پروتون کمتر از سرب است. اين بدان معناست که برخوردها در شتابدهندههاي ذرات براي توليد طلا، تنها به 3 پروتون از سرب نياز دارند. از سوي ديگر، حذف يک يا دو پروتون، به ترتيب عناصر تاليوم و جيوه توليد ميکند.
فيزيکدانان براي تعيين کميت اين فلزات توليد شده در «LHC» از «حرارتسنجهاي صفر درجه»(ZDC) با حساسيت بسيار بالا در اين آزمايش استفاده کردند. اين حرارتسنجها جريان پروتونها و نوترونهاي توليدشده از ميلياردها برهمکنش ذرهاي در هر ثانيه داخل برخورددهنده را اندازهگيري ميکنند.

نتايج نشان داد که اگرچه طلا کمتر از تاليوم يا جيوه توليد ميشود، اما در حال حاضر در سومين آزمايش، با حداکثر سرعت حدود ۸۹ هزار هسته در ثانيه توليد ميشود.
«اوليانا دميتريوا»(Uliana Dmitrieva) فيزيکدان آزمايش «آليس» ميگويد: اين تحليل حاضر، به لطف قابليتهاي منحصر به فرد حرارتسنجهاي «آليس»، اولين تحليلي است که با روشي معين، اثر توليد طلا در «LHC» را به صورت تجربي شناسايي و بررسي ميکند.
«جان جووت»(John Jowett) يکي ديگر از فيزيکدانان حاضر در اين آزمايش افزود: اين نتايج، مدلهاي نظري تفکيک الکترومغناطيسي را آزمايش کرده و بهبود ميبخشند. هدف اين بهبودبخشيها درک و پيشبيني تلفات پرتو است که محدوديت اصلي عملکرد «LHC» و برخورددهندههاي آينده است.