به گزارش
پايگاه خبري تحليلي پيرغار به نقل از
جهانبين نيوز و به‌نقل از
خبرگزاري مهر:در چند روز اخير، گمانه‌زني‌ها و خبرهاي متعددي پيرامون توافق هسته‌اي ميان ايران و آمريکا از سوي محافل مختلف رسانه‌اي منطقه‌اي و بين‌المللي مطرح شد. گمانه زني‌هايي که سفر هيثم بن طارق، پادشاه عمان و بسته شدن دو پرونده پادماني ادعايي آژانس بين اللملي انرژي هسته‌اي و همچنين مبادله زندانيان ميان ايران و اروپا به آن شدت بخشيده است.
در همين زمينه، روز پنجشنبه (۱۸ خردادماه) «ميدل ايست آي» در گزارشي مدعي شد که ايران و ايالات متحده در حال نزديک شدن به يک توافق موقت هستند که در برابر کاهش فعاليت‌هاي غني‌سازي ايران، گشايشي را در برخي از تحريم‌ها فراهم مي‌آورد.
اين گزارش همچنين درباره نوع توافق ميان ايران و آمريکا آورده است که «در چارچوب اين توافق، ايران متعهد مي‌شود که فعاليت‌هاي غني‌سازي اورانيوم ۶۰ درصد و بالاتر خود را متوقف کند و به همکاري با سازمان بين‌المللي انرژي اتمي براي نظارت و تأييد برنامه هسته‌اي خود ادامه دهد. در برابر اين، به تهران اجازه داده مي‌شود که روزانه تا يک ميليون بشکه نفت صادر کند و به درآمد آن و نيز ديگر منابع مسدود شده‌اش در خارج از کشور دسترسي داشته باشد، مشروط بر آنکه اين منابع انحصارا براي خريد مجموعه‌اي از کالاهاي اساسي شامل غذا و دارو هزينه شوند.»
روزنامه صهيونيستي هاآرتص نيز مدعي پيشرفت چشمگير مذاکرات ميان ايران و آمريکا شده و در همين زمينه نوشته است: «تماس‌هاي بين ايالات متحده و ايران در تلاش براي دستيابي به توافق بر سر توافق هسته‌اي در چند روز گذشته، پيشرفت‌هاي زيادي داشته است.» اين روزنامه همچنين به نقل از مقامات رژيم صهيونيستي نوشته است که «مذاکرات با سرعتي بيش از حد انتظار پيش مي‌رود و اين احتمال وجود دارد که دو طرف ظرف چند هفته به توافق برسند.»
اخباري که هم ايران و هم آمريکا آن را رد کردند. يک سخنگوي شوراي امنيت ملي کاخ سفيد روز پنجشنبه در واکنش به مقاله‌اي در تارنماي ميدل ايست آي به رسانه‌ها گفت: «اين گزارش نادرست و گمراه کننده است. هر گزارش در خصوص توافق موقت با ايران نادرست است.»
ايران نيز نه مذاکرات، بلکه توافق موقت را رد کرد و نمايندگي ايران در سازمان ملل متحد تاکيد کرد که «هيچ توافق موقتي به جايگزيني برجام وجود ندارد و در دستور کار نيست.»
مقامات ايران همواره در اظهارت خود تاکيد دارند که اگر طرف آمريکايي واقع‌بينانه عمل کند، امکان دستيابي به توافق وجود دارد. توافق مد نظر ايران، سندي است که تحريم‌ها به صورت حداکثري رفع و منطقه هم از اجراي آن بهره‌مند شود. بنابراين ايران به دنبال يک توافق جامع است و براي دستيابي به آن تا به امروز حسن نيت خود را نشان داده که حل و فصل فني اختلافات ادعايي آژانس، نمونه‌اي از آن است.
اما در مقابل، تناقض در رفتار و گفتار مقامات غربي در قبال مذاکرات و پروسه احياي توافق هسته‌اي موج مي‌زند. در حالي که آژانس به بررسي پرونده فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران و ميزان انطباق آن با قطع‌نامه ۲۲۳۱ پرداخت و در بيانيه‌اي قابل قبول، از گام‌ها، همکاري و حسن نيت ايران تمجيد کرد؛ اما شاهد حملات تند تروئيکاي اروپا در نقش «پليس بد» به جمهوري اسلامي بوديم. در اين ميان ايالات متحده نيز در همپوشاني با غربي‌ها سعي کرده است همان محورهاي پوچ اروپايي‌ها را با لحني ملايم‌تر مطرح کند، که نشان دهنده آن است که نقش‌هاي پليس بد و خوب ميان اروپايي‌ها و آمريکا مجدداً تقسيم شده است.
از سوي ديگر شاهديم که نمايندگان مجلس آمريکا در اقدامي که ظاهراً بر خلاف سياست‌هاي تبليغي مقامات کاخ سفيد در رسيدن به توافق است، از اروپايي‌ها خواستند تا مکانيزم ماشه را در برجام فعال کنند! بايد توجه داشت زماني که ترامپ به خوبي مي‌دانست با خروج آمريکا، امکان استفاده از مکانيزم ماشه را در برجام از دست داده است؛ اما مدام با داستان سرايي، استفاده از آن‌را مطرح مي‌کرد و اکنون نيز برخي نمايندگان مجلس اين کشور بدون در نظر گرفتن امکان مقابله ايران، صرفاً با يک نبرد تبليغاتي مي‌خواهند از نمايشي ديگر پرده برداري کنند.
امروز نيز «شمشير داموکلس» مکانيسم ماشه آنجا خاصيت خود را از دست مي‌دهد که آژانس هرگز حاضر نخواهد بود امتيازهايي که ايران پيشاپيش به آن داده است را از دست بدهد؛ چرا که قطعاً اولين گزينه ايران در اقدام متقابل، خروج از ان پي تي است.
در واقع غربي‌ها با ارائه يک بازي ترکيبي جديد، يعني «تهديد» و «شايعه پراکني» توسط انواع کانال‌هاي ماهواره‌اي فارسي زبان، به دنبال بازي تکراري جنگ رواني هستند که نتيجه آن، شرطي کردن بازار و اقتصاد ايران است؛ زيرا آنها اراده سياسي لازم براي نهايي کردن مذاکرات را ندارند و به دنبال اتخاذ امتياز بيشتر در برابر امتياز کمتر هستند. به خصوص آنکه جمهوري اسلامي توانسته روزهاي پر از حادثه پاييز سال قبل را مديريت کند و با کارآمدتر کردن حکمراني خود و پيش بيني‌هاي لازم، اجازه شکل گرفتن يک جنگ ترکيبي ديگر را در بستر جامعه خود ندهد.
آنچه اين روزها شاهد هستيم «توافق‌نمايي» با ترفند «بازي سرزنش»، توسط غربي‌ها است تا بي‌ثباتي اقتصادي در ايران ايجاد کنند. همه داستان تبليغات رسانه‌اي غرب بر سر ماجراي برنامه هسته‌اي ايران که در چند روز اخير مطرح شده، فقط يک نمايش تکراري است، تا اقتصاد ايران که به سمت شرايط با ثبات در حرکت است را پرتلاطم کنند و در اثر شرايط ايجاد شده، ايران را به گرفتن امتياز کم راضي کنند.
غربي‌ها در شرايطي که در باتلاق جنگ اوکراين گرفتار شده‌اند و شاهد نفوذ گسترده چين در اقتصادهاي جهاني از جمله غرب آسيا هستند، به دور از واقع بيني، صرفاً به دنبال احياي بازي‌هاي تبليغاتي کودکانه هستند که در جريان مذاکرات قبلي در ۲۰۱۵ نيز آن را به نمايش گذاشته بودند.
با اين وجود غرب به خوبي مي‌داند تنها گزينه اش در برابر ايران، مذاکره است. همچنانکه بلينکن، وزير خارجه آمريکا در سفر اخير خود به عربستان، به اين موضوع معترف و مدعي شد: «آمريکا همچنان بر اين باور است که ديپلماسي، به همراه فشار اقتصادي، بازدارندگي و همکاري قوي دفاعي، بهترين راه براي مهار اقدامات خطرناک ايران است.»
به هر حال در شرايطي که ايران با گذر زمان، هر چه بيشتر بر اوضاع داخلي خود مسلط شده و با گسترش روابط سياسي خود با کشورهاي غرب آسيا، حضور مؤثر و نقش آفريني در ائتلاف‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه اي نظير پيمان شانگهاي و بريکس، همچنين گسترش دامنه نفوذ خود به حياط خلوت واشنگتن در آمريکاي لاتين و نيز گام‌هاي مؤثر اقتصادي براي مهار تحريم‌ها، در کنار توسعه روزافزون برنامه هسته‌اي صلح‌آميز خود، غربي‌ها را در شرايط سختي قرار داده است تا آنها در عمل و در شرايطي که درگير جنگ اوکراين، گسترش نفوذ چين و نيز نزديکي انتخابات رياست جمهوري آمريکا هستند، ميان توافق نمايي و توافق واقعي يکي را انتخاب کنند.
آمريکا به دنبال توافق نمايي است
مصطفي خوش چشم در گفت‌وگو با مهر در خصوص مواضع تند اخير اروپايي‌ها در قبال برنامه هسته‌اي ايران، گفت: غربي‌ها در خصوص احياي توافق برجام، مانع اصلي را خود ايجاد کرده‌اند. آنها مي‌خواهند بخش عمده‌اي از تحريم‌ها باقي بماند، موضوعي که از اهميت بسيار زيادي برخوردار است.
وي افزود: از سويي با شکست دور دوم جنگ ترکيبي در پاييز و اوايل زمستان سال گذشته که با هدف عقب ماندن ايران از مواضع خود همراه بود، آنها به دنبال آن هستند تا بازي سرزنش را با مقصر نشان دادن ايران براي عدم انجام توافق، نشان دهند. بيانيه‌هاي سه کشور اروپايي در همين راستا قابل ارزيابي است.
اين کارشناس مسائل بين‌المللي با اشاره به توان کشورمان در مقابله با جنگ‌هاي ترکيبي غرب، تصريح کرد: ايران توانست جلوي موج سوم جنگ ترکيبي آمريکا را پيش‌دستانه بگيرد و با موفقيت، اقداماتي در اين خصوص انجام دهد. از طرفي سازمان انرژي هسته‌اي کشورمان، مجموعه اقداماتي را براي جلوگيري از تنش افزايي طرف غربي انجام داده است، موضوعي که در دو نشست آخر آژانس بين‌المللي انرژي اتمي نتيجه بخش بوده است.
تصويرسازي کذب در خصوص توافق موقت
وي ادامه داد: اقداماتي که غربي‌ها انجام مي‌دهند، موجي از عمليات رواني است تا با ايجاد شايعات، نوعي توافق نمايي صورت بگيرد. آنها با استفاده از رسانه‌هاي انگليسي و فارسي زبان آمريکايي، تصويرسازي در خصوص توافق موقت انجام مي‌دهند، در حالي که توافق موقت، پيشنهاد تازه‌اي نيست و از بهمن ۱۴۰۰ مطرح شده بود.
خوش چشم اظهار داشت: آنچه آمريکايي‌ها براي توافق موقت در سر داشتند اين بود که با گرفتن غني سازي ۶۰ درصد از ايران، به مهم‌ترين هدف مورد نظرشان دست پيدا کنند؛ اما در مقابل حاضر نيستند امتياز قابل توجهي در رفع تحريم‌ها به ايران بدهند؛ لذا منافع پايدار اقتصادي براي ما ايجاد نکردند و اين عدم توازن در پيشنهاد آنها موجب شد ايران اين موضوع را نپذيرد.
وي تاکيد کرد: البته جمهوري اسلامي هيچگاه ميز مذاکره را ترک نکرده است؛ اما براي ايران، مذاکره در شرايطي نتيجه مي‌دهد که داده‌ها و ستانده‌ها از نسبت معقولي برخوردار باشند.
هيچ گونه توافق موقتي در چشم‌انداز نيست
اين کارشناس مسائل بين‌الملل با اشاره به ادامه تقابل مذاکراتي ايران و غرب، بيان کرد: فعلاً هيچ گونه توافق موقتي در چشم‌انداز نيست، ولي آمريکايي‌ها سعي مي‌کنند با راهزني‌هاي دريايي و اعلام تحريم‌هاي تکراري و جوسازي رسانه‌اي، سعي بر افزايش فشار بر ايران کنند. در مقابل جمهوري اسلامي هم با در اختيار داشتن مؤلفه‌هاي قدرتمند خود از جمله توقيف کشتي‌هاي متخلف و رونمايي از تجهيزات موشکي، ابزارهاي چانه زني و فشارش را در مذاکرات نشان دهد.
خوش چشم با اشاره به دلايل موضع‌گيري اخير تروئيکاي اروپايي در خصوص ايران، گفت: اروپايي‌ها با توجه به وضعيتي که در جنگ اوکراين وجود دارد، مي‌خواهند زودتر به خواسته‌هاي خود برسند، لذا به جاي مواضع عقلاني و با اصرار آمريکا بر مواضع خود، مي‌خواهند فشار سياسي را بر ايران افزايش دهند.
وي در خصوص چرايي مواضع نرم‌تر آمريکايي‌ها نسبت به اروپايي‌ها در مورد ايران، متذکر شد: هرچند در مجموع اختلافي بين آمريکا و اروپا در مذاکرات با ايران وجود ندارد، به دليل مشکلات دروني و بيروني آمريکا و نيز تمايل آنها براي تبادل زندانيان با ايران که موضوعي جدا از برجام است، آمريکايي‌ها ملاحظاتي را در نظر گرفته‌اند و نقش پليس بد را به اروپايي‌ها واگذار کرده‌اند.
وي تاکيد کرد: در مجموع بايد توجه داشته باشيم آمريکا به دنبال توافق نمايي است تا به کمک آن، بازارهاي اقتصادي ما را شرطي کند و با بي‌ثباتي در قيمت ارز و ديگر بازارهاي زود بازده اقتصادي و ايجاد جو رواني، مذاکره کنندگان کشور را تحت فشار بگذارد. آنها در اين راه از فضاي مجازي و دلالان حوزه ارز هم بهره مي‌برند تا در شبکه‌هاي مجازي موج ايجاد کنند.
با توافق موقت هم فاصله داريم
حسن بهشتي‌پور، کارشناس مسائل بين‌الملل در گفت‌وگو با مهر در خصوص بيانيه اخير آژانس و نيز مواضع متناقض غربي‌ها در خصوص مذاکرات هسته‌اي با ايران، گفت: موضوع مذاکرات ايران با آژانس بين‌المللي انرژي هسته‌اي را بايد جدا از موضوع گفتگوهاي ايران با ۱+۵ يا ۱+۴ در نظر بگيريم؛ يعني اگر بخواهيم تحليل درستي به مردم ارائه بدهيم، اين دو موضوع را نبايد با هم مخلوط کرد.
وي افزود: البته پديده‌ها روي همديگر اثر مي‌گذارند، مثلاً اگر ايران با آژانس به توافق برسد؛ يعني اگر آن دو سوال باقي مانده را هم پاسخ بدهد، حتماً يک تأثير مثبتي در روند مذاکرات ايران با ۱+۵ مي‌گذارد و بهانه را از دست غربي‌ها مي‌گيرد.
بحث ما در ۱+۵ دقيقاً سياسي- امنيتي است
اين کارشناس مسائل بين‌الملل تاکيد کرد: روندي که ايران با آژانس دارد، يک روند فني و حقوقي است؛ يعني بايد ايران به سوالات آژانس پاسخ بدهد. آژانس يک سازمان بين‌المللي است که بر فعاليت‌هاي صلح‌آميز هسته‌اي کشورهاي مختلف از جمله ايران نظارت دارد و سوالات آژانس در چارچوب ان پي تي و پادمان هسته‌اي است؛ اما در بحث مربوط به ۱+۵ دقيقاً مسئله سياسي- امنيتي است و آنجا قدرت‌هاي زورگو آمده‌اند و از ۱۳۸۱ تا الان پرونده سازي هسته‌اي عليه ايران داشته‌اند و به بهانه‌هاي مختلف آن را ادامه داده‌اند.
وي با اشاره به بيانيه اخير آژانس در خصوص برنامه هسته‌اي ايران، تاکيد کرد: آژانس در گزارش اخير رافائل گروسي، مديرکل آژانس به شوراي حکام اعلام کرد که موضوع ۸۴ درصد عملاً يک سوءتفاهم بوده است و ايران ۸۴ درصد را غني نکرده و محصول ايران از سانتريفيوژها، اورانيوم ۸۴ درصد نبوده، بلکه همان ۶۰ درصد بوده است؛ منتهي در حين فعاليت غني سازي، گاهي ذرات غني شده تر از آنچه که طراحي شده، به‌وجود مي‌آيد که در نهايت خروجي، همان اورانيوم ۶۰ درصد خواهد بود.
وي با اشاره به بيانيه‌هاي اخير غربي‌ها در مورد کشورمان خاطر نشان ساخت: اين سياست غرب است که مي‌خواهد از ابزار آژانس براي فشار به ايران استفاده کند و حالا که موضوعات ما در آژانس در حال حل شدن است، مي‌گويند اين پاسخ کافي نبوده است! از اين رو بايد از سه کشور اتحاديه اروپا و همچنين خود آمريکا پرسيد که شما چه‌کاره هستيد و از چه جايگاهي مي‌گوئيد که پاسخ‌هاي ايران کافي نبوده است؟ آنها نشان مي‌دهند که اگر گزارش آژانس در راستاي منافع‌شان ارائه شود، آن زمان فقط خوب است. البته لازم است ايران همچنان با آژانس همکاري و تعامل داشته باشد.
هر نوع توافقي بين ايران و آمريکا به زيان رژيم صهيونيستي است
وي با اشاره به خبر هاآرتص در سرزمين‌هاي اشغالي از قريب الوقوع بودن توافق هسته‌اي، گفت: دليل آن اين است که چون هاآرتص در حال حاضر مخالف دولت نتانياهو و جناح مخالف او است، مي‌خواهد بگويد نتانياهو، تو اين همه شعار دادي؛ اما الان توافق آمريکا و ايران نزديک است.
بهشتي پور در ادامه تاکيد کرد: ما هنوز با توافق فاصله داريم. هيچ اطلاعات محرمانه‌اي نداريم؛ اما قرائن و شواهد نشان مي‌دهد که حتي با آن توافق موقت هم هنوز فاصله داريم، ولي دشمنان در حال تبليغ هستند. هرچند ارزيابي من اين است که هر نوع توافقي بين ايران و آمريکا به زيان رژيم صهيونيستي است. آنها از اين هراس دارند و تمام امکاناتشان را بسيج کرده‌اند که هيچ نوع توافقي بين ايران و آمريکا صورت نگِيرد.
انتهاي پيام/