آيت‌الله دکتر سيد ابراهيم رئيسي رئيس جمهوري ايران شامگاه چهارشنبه پس از پايان سفر به چين، عازم تهران شد تا با ارمغان تقويت روابط ميان قدرت‌هاي تمدني ايران و چين و نفي يکجانبه‌گرايي به کشورمان بازگردد.
به گزارش پايگاه خبر ي تحليلي پيرغار به نقل از شبکه اطلاع رساني راه دانا؛ در جريان اين سفر و در حضور روساي جمهوري دو کشور، علاوه بر برگزاري نشست مشترک هيات‌هاي عاليرتبه، ۲۰ سند همکاري به امضاي مقامات بلندپايه دو طرف رسيد.
رئيس جمهور در اين سفر همچنين در برنامه‌هايي جداگانه با مسئولان، اساتيد و دانشجويان دانشگاه پکن، جمعي از انديشمندان و فرهيختگان برتر چين، مسئولان دهها شرکت بزرگ اقتصادي چين و فعالان اقتصادي ايراني و ساير ايرانيان مقيم اين کشور ديدار و گفت‌وگو کرد.
ديدارها و توافقنامه‌هاي امضا شده در اين سفر نشان مي‌دهد که دو کشور عزم جدي خود را براي ادامه مناسبات کهن خود را حفظ کرده‌اند و قرار است اين روابط در عرصه‌هاي سياسي، فرهنگي، اقتصادي و فناوري بيش از پيش تقويت شود.
شريک قابل اعتماد
از همين رو، رئيس‌جمهوري چهارشنبه در جمع نمايندگان دهها شرکت بزرگ اقتصادي چين از توافق با رئيس جمهوري آن کشور درباره تشريک مساعي دو کشور براي مقابله با يکجانبه‌گرايي خبر داد و گفت: تهران، پکن را شريک قابل اعتماد تجاري براي خود مي‌داند و معتقد است که مي‌توان از ظرفيت همکاري‌هاي دو کشور در مسير توسعه ايران بهره برد.
رئيس‌جمهوري با اشاره به ظرفيت‌هاي کم‌نظير اقتصادي و ژئواستراتژيک ايران و نقش بسيار مهمي که ايران در تجارت کالا با آسياي مرکزي، قفقاز و اروپا دارد، افزود: شرکت‌هاي چيني مي‌توانند از اين ظرفيت‌ها براي تبادل کالا و همچنين سرمايه‌گذاري استفاده کنند.
آيت الله رئيسي با استقبال از فعاليت شرکت‌هاي چيني در زمينه سرمايه‌گذاري اقتصادي و انتقال تکنولوژي تصريح کرد: پيشرفت‌هاي چين در فناوري‌هاي نوين و توسعه و پيشرفت شرکت‌هاي دانش بنيان در ايران زمينه مناسبي براي همکاري ايجاد کرده که بايد از آن استفاده کرد.
تاسيس دفاتر تجاري
رئيس جمهوري چهارشنبه شب به وقت محلي در ديدار با ايرانيان مقيم چين، مذاکرات با مقامات چيني در اين سفر را موفقيت‌آميز ارزيابي کرد و گفت: پيگيري و اجراي مصوبات اين سفر مسئوليتي مضاعف براي سفارت جمهوري اسلامي ايران در پکن ايجاد کرده است.
دکتر رئيسي همچنين با اشاره به ديدار خود با نمايندگان دهها شرکت بزرگ چيني، عدم اطلاع و آگاهي آنها از ظرفيت‌هاي بسيار بزرگ در ايران را از جمله موانع موجود در تعاملات اقتصادي اين شرکت‌ها با ايران عنوان کرد و گفت: خوشبختانه در طي يک سال و نيم گذشته بيش از ۱۰ دفتر تجاري در کشورهاي منطقه با هدف معرفي ظرفيت‌هاي ايران به تجار و بازرگانان آنها تاسيس شده که لازم است اين ماموريت با جديت دنبال شود.
آيت‌الله رئيسي عضويت در پيمان شانگهاي و فراهم شدن ارتباط‌گيري با زيرساخت‌هاي همه کشورهاي عضو آن را از جمله اقدامات مهم دولت در مسير بسترسازي براي توسعه تجارت خارجي عنوان و اظهار کرد: اين فرصت‌ها بسترهاي مناسبي براي فعال‌سازي ظرفيت‌هاي اقتصادي کشور است.
تهديد و تحريم‌هاي ظالمانه ، فرصت سازي هاي ملت
آيت‌الله رئيسي همچنين در ديدار با انديشمندان و فرهيختگان برتر چين گفت: ارتباط کشورهاي مستقل با يکديگر ۲ دستاورد مهم تبادل ظرفيت و خنثي‌سازي تهديد و تحريم‌ها را به همراه دارد؛ ملت ايران از تهديد و تحريم‌هاي ظالمانه براي خود فرصت‌هاي زيادي ساخته و در مسير پيشرفت خود به موفقيت‌هاي بسياري دست يافته است.
رئيس جمهوري بر اهميت نقش مراکز تحقيقاتي و پژوهشي در بررسي وضع موجود جهان و آسيب‌شناسي آن و همچنين ارائه راهکار آينده‌پژوهانه براي بهبود وضعيت سياسي اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي جوامع تأکيد کرد.
رئيس جمهوري تصريح کرد: امروز شرايط در جهان به گونه‌اي در حال رقم خوردن است که با نفي يک جانبه‌گرايي، اقداماتي نظير آنچه که آمريکا و هم‌پيمانانش در منطقه و جهان براي سلطه بر ملت‌ها اعمال مي‌کنند، در افکار عمومي جهان مطرود و محکوم است.
آيت‌الله رئيسي سلطه فرهنگي و اقتصادي را از روش‌هاي نوين نظام سلطه براي تسلط بر ملت‌ها عنوان کرد و افزود: امروز بر محققان، پژوهشگران و صاحبان انديشه در کشورهاي مستقل فرض است که به مثابه يک ديده‌بان تيزبين از فرهنگ و هويت‌هاي تمدني کشورشان در مواجهه با تهاجمات نظام سلطه، حراست کنند.
رئيس‌جمهور در ادامه با اشاره به اينکه آنچه دو کشور ايران و چين را در کنار هم قرار داده سابقه تمدني، مواضع مشترک در مخالفت با يکجانبه‌گرايي، استقلال‌طلبي و نفي سلطه‌گري و سلطه‌پذيري است، اظهار داشت: ايران داراي ظرفيت‌هاي اقتصادي فرهنگي و جغرافيايي عظيمي است که بالفعل شدن اين ظرفيت‌ها مي‌تواند در رشد و ارتقاء کشورهاي منطقه و حتي قاره آسيا بسيار موثر باشد و آينده را به نام آسيا رقم بزند.
وي با بيان اينکه نظام سلطه به دليل ترس از قدرت‌افزايي کشورهاي مستقل، به اقداماتي نظير ايران‌هراسي و چين‌هراسي روي آورده است، تاکيد کرد: اما مسلم اين است که آينده جهان شاهد يکجانبه‌گرايي نخواهد بود و چند جانبه‌گرايي در جهان گسترش خواهد يافت که مقدمات آن نيز از هم اکنون قابل مشاهده است.
دنياي نوين ، نظمي نوين ، چند جانبه گرايي
رئيس جمهوري صبح چهارشنبه به وقت محلي، در سخناني در جمع مسئولان، اساتيد و دانشجويان دانشگاه پکن، با بيان اينکه جهان جديدي در حال شکل‌گيري و نظم کهنه رفتني است، گفت: دنياي نوين، نظمي نوين مي‌طلبد که در آن چندجانبه‌گرايي واقعي، هم‌افزايي حداکثري، همبستگي و دوري هر چه بيشتر از يک جانبه‌گرايي رواج يابد تا در نهايت نظمي عادلانه و منصفانه پديد آيد.
آيت‌الله رئيسي با اشاره به پيشينه تاريخي روابط ايران و چين گفت: چين از طريق جاده ابريشم باستاني، جهاني شد و اين سعادت و رفاه از رهگذر اين مسير تجاري و بازرگاني در ايران زمين پايداري يافت که نه تنها مهمترين مسير در تسهيل تجارت و همکاري ميان ملت‌هاي مختلف بوده، بلکه به مثابه ريسماني فرهنگي جوامع گوناگون را در طول تاريخ به يکديگر پيوند داده است.
رئيس جمهوري در ادامه با استقبال از ابتکار کمربند-راه از طرف دولت چين تصريح کرد: با احياي اين ابتکار در جهان جديد، دو ملت بار ديگر عزم راسخ خود را براي تحکيم دوستي و برداشتن گام‌هاي استوار در راه توسعه همگون و شراکت راهبردي براي شکل دادن به آينده اميدبخش براي سعادت جامعه بشري نشان داده‌اند.
تجديد پيوند با مسلمانان چين
سفر به چين فرصتي بود تا پيوندهاي جمهوري اسلامي ايران با مسلمان چين نيز تجديد شده و توطئه‌ها و تفرقه‌انگيزي‌هايي که عليه جهان اسلام سازماندهي مي‌شود، تقبيح و محکوم شود.
آيت‌الله سيد ابراهيم رئيسي عصر چهارشنبه به وقت محلي در آخرين روز سفر به چين، با حضور در مسجد تاريخي «دونگ سي» پکن با ابراز خرسندي از حضور در جمع نمازگزاران و مسلمانان اين شهر، از سابقه بيش از هزار ساله اسلام در چين گفت و افزود: ۲ هزار سال پيش هم جاده ابريشم دو تمدن بزرگ ايران و چين را به يکديگر مرتبط کرد.
رئيس جمهور با اشاره به اينکه روابط ايران و چين پس از پيروزي انقلاب اسلامي همواره رو به گسترش بوده است، اظهار داشت: دو کشور بزرگ ايران و چين ظرفيت‌هاي بسياري براي توسعه ارتباطات در حوزه‌هاي مختلف اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي دارند.
رئيس‌جمهوري استقلال‌خواهي ايران را دليل دشمني‌هاي آمريکا و نظام سلطه با جمهوري اسلامي ايران دانست و افزود: با وجود همه دشمني‌هاي آمريکا امروز انقلاب اسلامي ايران توانسته است، قوي‌تر از قبل به حرکت خود در مسير پيشرفت و توسعه ادامه دهد.
آيت الله رئيسي با بيان اينکه نظام سلطه در تمام توطئه‌هاي خود عليه ملت ايران شکست خورده است، تصريح کرد: جمهوري اسلامي ايران براي مردم منطقه امنيت‌ساز بوده، اما آمريکا دنبال اين بوده که با راه‌انداختن گروه‌هاي تکفيري در منطقه ناامني ايجاد کند.
رئيس جمهوري در ادامه به اهانت به مقدسات ديني در کشورهاي اروپايي اشاره و خاطرنشان کرد: غربي‌ها به نام آزادي بيان به مقدسات قريب به ۲ ميليارد مسلمان اهانت مي‌کنند که اين اهانت به همه انسانيت و اقدامي بر عليه آزادي بيان است، اما يقين داريم که اين توطئه‌ها و فتنه‌ها ره به جايي نخواهد برد و وضعيت عالم با اميد به اصلاح امور به طرف پاکي و نيکي حرکت خواهد کرد و سلطه‌گران و آمريکايي‌ها و نظام سلطه در آينده جهان جايگاهي نخواهد داشت.
نگاه رسانه‌ها و تحليلگران به سفر
سفر دکتر رئيسي به چين از جمله تحولات مهم بين‌المللي است که نگاه رسانه‌ها، کارشناسان و انديشکده‌هاي جهاني را به خود معطوف کرد و تحليل‌ها و گزارش‌هاي فراواني درباره آن منتشر شد.
اغلب اين تحليل‌ها نه تنها تاثيرات اين سفر بر مناسبات دو کشور را بررسي کردند بلکه نتايج آن معادلات بين‌المللي و صلح جهاني را نيز مورد توجه قرار دادند.
تارنماي روزنامه گلوبال تايمز چين در گزارشي نوشت: به اعتقاد کارشناسان اين کشور ملاقات شي جين پينگ و آيت الله سيد ابراهيم رئيسي روساي جمهوري چين و ايران به مشارکت راهبردي دو کشور شتاب بخشيد.
کارشناسان چيني گفتند که سفر سه روزه آيت‌الله رئيسي به چين (اولين سفر از زمان روي کار آمدن وي در اوت ۲۰۲۱) اجراي توافقنامه ۲۵ ساله بين دو کشور را تسريع خواهد کرد. اين ديدار بين رهبران دو کشور همچنين همکاري‌هاي دوجانبه را به سطح بالاتري هدايت خواهد کرد و بر اعتماد متقابل عميق بين دو کشور تاکيد مي‌کند.
کارشناسان چيني مي‌گويند که برخلاف کاهش نفوذ آمريکا در خاورميانه، کشورهاي منطقه از جمله ايران به دنبال روابط متنوع با ساير کشورها هستند که اهميت مثبتي براي ساختن جهاني چندقطبي عاري از هژموني آمريکا دارد.
«وو سايک» نماينده ويژه سابق چين در امور خاورميانه به گلوبال تايمز، گفت: هدف از سفر رئيسي به چين، ارتقاي بيشتر روابط ايران و چين و اجراي مشارکت راهبردي جامع (توافقنامه ۲۵ ساله ايران و چين) است.
همچنين «ژو يونگ بيائو» مدير اجرايي مرکز تحقيقات «کمربند و جاده» در دانشگاه لانژو به گلوبال تايمز گفت: برنامه توسعه ملي ايران و استراتژي «نگاه به شرق» با برجام بسيار سازگار است و همکاري‌هاي عميق تضميني براي توسعه عميق و اساسي است که رشد اقتصادي ايران را تسريع و به تحکيم جايگاه آن در امور حمل و نقل و انرژي کمک مي‌کند.
عدنان علامه نويسنده و تحليلگر ارشد روابط بين الملل لبناني در گفت‌وگو با ايرنا تاکيد کرد که راهبرد نگاه به شرق جمهوري اسلامي ايران يک راهبرد برد - برد است و هم اکنون همپيمانان عربِ آمريکا در منطقه نيز از ايران الگوبرداري کرده و در تلاش براي حرکت در اين مسير هستند.
ديدگاه آمريکايي ها
به باور نهادهاي تحليلي و انديشکده‌هاي غربي، نزديکي ايران و چين به يکديگر موجب عملياتي شدن همکاري راهبردي ۲۵ ساله دو کشور مي‌شود و چالشي بزرگ را براي نظام تک قطبي دلخواه آمريکا مي‌آفريند.
«نشنال اينترست» در مورد انگيزه هاي چين و ايران براي نزديکي بيشتر تصريح کرد: دو نظام در ايران و چين داراي ارزش‌هايي هستند که آنها را به هم پيوند مي‌دهد. هر دو کشور دموکراسي غربي را مفهومي غيربومي، مهاجم و آسيب‌رسان مي‌دانند. الگوي توسعه چين به کشورهايي مانند ايران و کشورهاي عربي خليج فارس بدون دردسرهايي مانند گشايش سياسي و حقوق بشر نويد شکوفايي و پيشرفت اقتصادي مي‌دهد.
بر اساس تحليل نشنال اينترست، هر دو نظام ايران و چين، ايالت متحده را دشمن خود و قدرتي حقير مي‌دانند. اين دو کشور همراه با روسيه، به دنبال تضعيف آنچه به عنوان «نظم جهاني مبتني بر قوانين به رهبري ايالات متحده» شناخته مي‌شود هستند و از جهاني چند قطبي حمايت مي‌کنند.
در جهان چند قطبي، چين داراي جايگاهي مهم است و همين موضوع براي کشورهاي تجديدنظرطلب همانند ايران فرصتي براي ايفاي نقش بزرگتر از طريق کاهش جايگاه ابرقدرتي آمريکا ايجاد مي‌کند.
نشنال اينترست نوشت: موفقيت ابتکار جاده و کمربند چين هم يک ابزار استراتژيک مهم براي چين در رقابت با قدرت هاي بزرگ است. چين در نظر دارد زيرساخت‌هاي ايران را بر اساس توافقنامه راهبردي ۲۵ ساله با احداث جاده، پل، بنادر، کارخانه و شهرک هاي صنعتي بهبود ببخشد. پس از تکميل، اين پروژه‌هاي زيرساختي، مناطق آزاد تجاري جنوب ايران به ابرپروژه فوق متصل مي شوند تا کالاها را به بازارهاي خاورميانه، آسياي مرکزي و اروپا صادر کنند. مشخص است که افتتاح کنسولگري در بندرعباس و نزديکي بيشتر تهران و پکن اين ادغام و اتحاد دو کشور را تسريع مي‌کند.