او ادامه داد: در ادبيات علمي و پژوهشي در جهان، معمولاً به گزارشي استناد مي‌کنيم که مفصل باشد و روش جمع آوري و کيفيت داده ها، و شيوه تجزيه و تحليل، مشخص شده باشد.

دکتر يونسيان افزود: نامه‌اي هم از دکتر مقدمي در فضاي مجازي منتشر شده است که اين مطالعه هنوز کامل نشده است و پس از داوري علمي مي‌تواند مورد استناد قرار گيرد.

او اضافه کرد: سؤال اين است که چرا بدون تکميل مراحل لازم براي تحقيق و نتيجه گيري، اين نامه منتشر شده است؟

يونسيان افزود: نبايد بر اساس بريده‌اي از يک جدول تحقيقي، قضاوت کنيم و اصولاً به اين شيوه ارائه نتايج، استناد علمي و اعتنايي نمي‌شود.

دبير کميته تخصصي اپيدميولوژي و پژوهش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي گفت: همچنين بايد نتيجه طرح‌هاي متعددي را کنار هم بگذاريم که آيا همخواني دارند يا خير؟ زيرا هميشه اين احتمال وجود دارد که در دنياي تجربي، خطايي رخ دهد.

او افزود: هيچ وقت در جهان با يک تحقيق، تصميم نمي‌گيرند و سياستگذاري نمي‌کنند.

يونسيان گفت: هدف نخست واکسيناسيون، حفظ جان مردم، هدف دوم، کاهش بار مراجعات به بيمارستان‌ها و هدف سوم، ايمني جمعي است.

وي با اشاره به اينکه تحقيقات بايد در جلسات مختلف علمي بررسي شود، افزود: بهترين مطالعات، مطالعات کارآزمايي باليني است که در چين انجام و منتشر شده است؛ بر مبناي اين مطالعات، واکسن سينوفارم ۷۸ درصد از ابتلاء و بيش از ۹۰ درصد از موارد شديد و مرگ، پيشگيري کرده است، اما ايرادي که ممکن است به اين مطالعه وارد شود اين است که پيش از شيوع سويه دلتا بوده است.

وي ادامه داد: مطالعه ديگري توسط محققان کشور بحرين و دانشگاه کلمبيا درباره اثربخشي واکسن‌ها در پيشگيري از اشکال مختلف ابتلاء به کوويد ۱۹ بر روي يک ميليون نفر واکسينه انجام شده است که ۵۶۰ هزار نفر از آن‌ها واکسن سينوفارم دريافت کرده بودند.

يونسيان اضافه کرد: بر اساس اين مطالعه، به طور متوسط، واکسن سينوفارم حدود ۵۰ درصد از ابتلاء، حدود ۶۵ درصد از بستري معمولي، حدود ۸۳ درصد از بستري در بخش مراقبت‌هاي ويژه و حدود ۸۷ درصد از مرگ پيشگيري کرده است.

دبير کميته تخصصي اپيدميولوژي و پژوهش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي گفت: مطالعات ديگري در داخل کشور در حال انجام است و بايد همه اين مطالعات بررسي شود تا به نتيجه قابل استفاده براي سياستگذار برسيم.

وي اضافه کرد: اميدواريم در دو هفته آينده بتوانيم نتايج سري دوم از مطالعه‌اي که در ۷ دانشگاه کشور به تفکيک واکسن در حال انجام است خدمت مردم منتشر کنيم

يونسيان گفت: معمولاً دز يادآور براي کمک به ايمني است که در طول زمان کم شده است، اما در مورد کساني که نقص ايمني دارند هم کمک کننده است. او ادامه داد: توصيه سازمان جهاني بهداشت اين است که سالمندان به ويژه کساني که واکسن سينوفارم دريافت کردند، دز سوم اين واکسن را نيز دريافت کنند.

او افزود: مطالعاتي وجود دارد که نشان مي‌دهد ترکيب برخي از واکسن‌ها ممکن است اثربخشي بهتري را داشته باشد، اما در مورد همه ترکيب‌ها هنوز بررسي نشده است.

يونسيان اضافه کرد: پس از اينکه همه جمعيت کشور هر دو دز واکسن خود را دريافت کنند نتايج مطالعاتي بيشتري بيرون مي‌آيد و با چشم باز و با سبد واکسن کامل تري براي دز سوم تصميم خواهيم گرفت.

معاون تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي نيز با حضور در اين برنامه درباره مطالعه دانشگاه علوم پزشکي شيراز که در فضاي مجازي منتشر شده گفت: اين مطالعه را در همان حد گزارش يک صفحه‌اي که در فضاي مجازي منتشر شد ديدم و فکر مي‌کنم اصل مطالعه، دقيق بوده است و قطعاً گزارش مستند و مفصلي دارد، اما گزينشي از نتايج اين مطالعه منتشر شده است.

فريد نجفي ادامه داد: اين مطالعه هنوز چاپ نشده است و در مرحله چاپ، حتماً نقد و داوري مي‌شود و نويسندگان بر اساس نظرات داوران، تغييراتي را ايجاد مي‌کنند.

او افزود: در مؤسسه ملي تحقيقات با فراخواني که در ماه گذشته داشتيم مطالعات اين چنيني را براي کل کشور به فراخوان گذاشتيم و مطالعاتي هم مورد قبول واقع شد که آغاز مي‌شوند.

نجفي اضافه کرد: مطالعه با همکاري ۷ دانشگاه از جمله دانشگاه علوم پزشکي شاهرود انجام شده بود که بر اساس گزارش آن، اثربخشي برنامه واکسيناسيون در کل کشور را فارغ از نوع آن، در جلوگيري از مرگ، بالاي ۸۰ درصد بود و نتايج اين مطالعه، تقريباً با مطالعات جهاني، همخواني دارد.

معاون تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي با اشاره به نکاتي از گزارش منتشر شده در فضاي مجازي گفت: با توجه به اينکه تعداد بسياري از موارد ابتلاء به کوويد ۱۹ بدون علامت يا با علامت خفيف هستند اندازه گيري آن بسيار سخت است؛ شايد بهتر بود در جدول منتشر شده در فضاي مجازي از عفونت شديد يا عفونت بدون علامت نام مي‌بردند نه هر نوع عفونتي.

وي افزود: بر اساس آخرين گزارش سازمان جهاني بهداشت، در همه واکسن‌ها از جمله ”فايزر“, کاهش اثربخشي را نسبت به نوع دلتاي کرونا داريم و در مورد اثربخشي سينوفارم گفته است که فعلاً مطالعه‌اي در دست نيست که ببينيم اثربخشي اين واکسن تا چه ميزان در مقابل ويروس دلتا کاهش مي‌يابد، اما رسيدن اثربخشي آن در پيشگيري به ۵ درصد، بسيار دور از ذهن است.

نجفي اضافه کرد: بيماري کوويد ۱۹ سويه‌هاي مختلف دارد و اين سويه‌ها موجب مي‌شود ويروس از دست سيستم ايمني بدن فرار کند؛ واکسن و سيستم ايمني بدن اثر هم افزايي دارند.

وي با اشاره به اينکه واکسن سينوفارم براي سنين ۱۲ سال به بالا در کشورمان در حال استفاده است، افزود: براي ايمني آن نگراني وجود ندارد و مثل بقيه جمعيت مي‌تواند از ابتلاء، بستري و مرگ پيشگيري کند.

معاون تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي گفت: فقط واکسن، کافي نيست بلکه رفتار‌هاي مردم هم بايد تغيير کند و شيوه نامه‌هاي بهداشتي را رعايت کنند و نبايد پس از دريافت واکسن، بي خيال رعايت شيوه نامه‌ها شوند و بايد همچنان اين شيوه نامه‌ها را رعايت کنند.

نجفي در پاسخ به اين پرسش که چرا مطالعات واکسن‌هاي داخلي منتشر نمي‌شود؟ گفت: انتشار مقالات و يا گزارشات رسمي واکسن‌هاي ايراني به زمان نياز دارد؛ درباره برخي از اين واکسن ها، مقالات آماده شده است و برخي از آن‌ها از جمله واکسن برکت به صورت پيش چاپ موجود است.

وي با اشاره به اينکه مطالعات در جريان است و مطالعه هيچکدام از واکسن‌هاي ايراني هنوز تمام نشده است، ادامه داد: واکسن‌هاي داخلي مجوز اضطراري سازمان غذا و دارو را دريافت کرده و مطالعات آن‌ها در جريان است.

معاون آموزشي دانشگاه علوم پزشکي شيراز هم در ارتباط تصويري با اين برنامه در پاسخ به اين پرسش که تحقيقات دانشگاه شيراز درباره اثربخشي واکسن سينوفارم تا چه ميزان مورد استناد است؟ گفت: اين کار ما تحقيقي ادامه دار است و نتايجي که منتشر شده است گزارش ابتدايي از تحقيق مبني بر داده‌هاي کلي بود.

محسن مقدمي ادامه داد: در استان فارس، اطلاعات همه بيماران کرونايي در نرم افزاري ثبت شده بود و در کنار آن اطلاعاتي مبني بر نوع واکسن تزريق شده را هم داشتيم؛ از حدود اواخر اسفند که واکسيناسيون گروه پزشکي آغاز شد و پس از تزريق دز دوم در اوايل ارديبهشت تا حدود ۲۹ مرداد، اطلاعات اوليه را بررسي کرديم.

وي افزود: مهمترين توانمندي واکسن براي بيماري کوويد ۱۹, جلوگيري از بيماري شديد و موارد بستري و فوت بيمار است.

مقدمي اضافه کرد: افراد ممکن است پس از زدن واکسن دچار علائم خفيف شوند، اما مهمترين هدف واکسيناسيون، جلوگيري از مرگ و بستري شدن است.

معاون آموزشي دانشگاه علوم پزشکي شيراز گفت: علاوه بر واکسن سينوفارم، واکسن‌هاي اسپوتنيک و آسترازانکا را بررسي کرديم و هدف نخست اين بود که نشان دهيم تا چه اندازه واکسيناسيون جلوي مرگ و بستري را گرفته است.

وي افزود:با انجام واکسيناسيون بين ۶۵ تا ۷۵ درصد، کاهش مرگ داشتيم و اين دستاورد بسيار بزرگي بود و ۵۵ تا ۷۵ درصد هم کاهش موارد بستري داشتيم.

مقدمي اضافه کرد: اگر واکسيناسيون انجام نمي‌شد فشار بر بيمارستان‌ها زياد مي‌شد.

وي با تاکيد بر اينکه اين مقاله تحقيقي ادامه دارد و کامل نشده است، گفت: نامه نوشته شده، گزارش دروني بود و مخاطب عام نداشت و تأکيد ما بر نقاط قوت و اثربخشي واکسيناسيون بود.

مقدمي افزود: تا زماني که اين مقاله تحقيقي، آناليز و چکش کاري نشود نمي‌توانيم بر روي آن حساب کنيم، اما متأسفانه انعکاس بدي در فضاي مجازي پيدا کرد.

وي اضافه کرد: اين داده‌هايي که منتشر شد نشان دهند داده‌هاي کلي و نتيجه‌هاي نهايي نيست و بايد داده‌هاي ماه‌هاي شهريور و مهر هم به آن اضافه شود.

مقدمي تاکيد کرد: اين گزارش به هيچ وجه نمي‌تواند استناد علمي داشته باشد.

وي گفت: در استان فارس، ميزان پوشش واکسيناسيون، خيلي خوب بود و در آمار‌هاي روزانه، ميزان فوتي‌هاي افراد واکسينه شده، بسيار پايين‌تر است.
عضو کميته علمي ستاد مقابله با کرونا نيز در ارتباط تلفني با اين برنامه گفت: براي مقابله با ويروس کوويد ۱۹، علاوه بر واکسيناسيون بايد بقيه ملزومات را هم رعايت کنيم.

حميد عمادي کوچک ادامه داد: در درجه نخست بايد با واکسيناسيون پيشگيري کنيم، اما هيچ وقت اين پيشگيري ۱۰۰ درصدي نيست و بايد در کنار پيشگيري، تمهيدات درماني مناسبي را هم داشته باشيم تا بتوانيم درمان به موقع و مناسب اين بيماري را نيز انجام دهيم.

او افزود: نبايد تبليغات صرف مبني بر وجود داروي ضد کرونا را باور کنيم بلکه تحقيقات علمي لازم بايد طي شود تا از آن دارو اطمينان پيدا کنيم و نبايد چشم بسته قبول کنيم.

عمادي اضافه کرد: دستورالعمل دارويي براي بيماران کرونايي از ابتداي شيوع آن تاکنون تغييرات زيادي داشته است و بر مبناي آخرين پيشرفت‌هاي علمي و تجربيات عملي، تصميم گيري مي‌شود.