رئيس جديد سازمان بورس در بدو ورود به ساختمان ملاصدار تصميماتي گرفت که مهم‌ترين آن دامنه نامتقارن است؛ اما با گذشت ۱۰ روز از اجراي اين تصميم، مشکل تشديد و حتي نقدشوندگي بازار سهام را نيز زير سوال برد و مانع از تداوم ريزش نشد.
به گزارش خبرنگار اقتصادي
شبکه اطلاع رساني راه دانا؛ بررسي‌ها نشان مي‌دهد در ماه‌هاي پاياني سال ۹۸ و بهار ۹۹ دولت با حمايت ويژه از بازار سهام، مردم را به سمت اين بازارها سوق داد و رئيس جمهور هم مردم را براي ورود به بورس دعوت کرد تا جايي که، بازدهي آن در ۵ ماه به حدود ۳۰۰ درصد رسيد.
بورس از اواخر مردادماه سال جاري با برداشته شدن حمايت‌هاي دولت در مسير نزولي قرار گرفته و از قله ۲ ميليون و ۷۸ هزار واحدي به کانال يک ميليون و ۲۰۰ هزار واحد سقوط کرده است. شايد به لحاظ ظاهري شاخص کل، ۵۰ درصد ريزش را تجربه کرده اما در طي ۶ ماه گذشته بسياري از سهام‌ها تا ۷۰ درصد افت قيمت را ثبت کردند؛ اقدامات سازمان بورس هم مانع از تداوم ريزش و جبران بخشي از خسارت مردم نشد.
در تابستان امسال، بسياري با هدف کسب سود مضاعف و يا حفظ سرمايه خود از تبعات تورم، به صورت بي محابا وارد بازار سهام شدند؛ اما در نهايت با تغيير شرايط اقتصاد کلان و از بين رفتن انتظارات تورمي و نوسانات بازار ارز (نرخ دلار) شرايط به طور کلي تغيير کرد و عملاً رؤياي کسب سود از بورس به کابوس تبديل شد.
تصميمات جديد سازمان بورس
سازمان بورس براي تغيير وضعيت و ايجاد تعادل در بازار سهام تصميمات متعددي گرفت که فعالان اين تصميمات را مقطعي و غيرکارشناسي شده عنوان مي‌کردند؛ سرانجام حسن قاليبافا اصل رئيس سابق سازمان بورس بعد از ۸ ماه فعاليت به دليل مرتفع نشدن خواسته‌هايش استعفا داد و محمدعلي دهقان دهنوي سکاندار سازمان بورس شد.
نمايندگان مجلس نيز تلاش کردند با پيش کشيدن تخلفات حقوقي‌ها با موج انتقادي شکل گرفته همراه شوند، ابتدا بحث استيضاح وزير اقتصاد و سپس معرفي حقوقي‌هاي متخلف به مراجع قضايي مطرح شد اما هيچ يک از اقدامات مانع ريزش بازار نشد.
دهقان دهنوي در ابتداي راه تصميم‌هاي جديدي را براي بازار گرفت که اين تصميم‌ها حدودا ۱۰ روز است که اجرايي شده است. يکي از اين مقررات تغيير دامنه نوسان به دامنه نامتقارن و ۲- تا ۶+ درصد بود. با اين وجود، کارشناسان زيادي در اين باره نظرهاي متعدد داشتند. گروهي با بر شمردن مزايا آن را مفيد و گروهي با اشاره به مشکلات آن را ناکارآمد خواندند.
دامنه نوسان نامتقارن مشکلات را تشديد کرد
باز بودن دامنه نوسان در بازار سرمايه قبلا هم در برخي بورس‌هاي دنيا وجود داشته است؛ کما اينکه در سال ۸۲ براي اولين بار شاهد باز شدن دامنه نوسان در بورس بوديم که منجر به رشد قيمت‌ها شد.
دامنه نوسان نامتقارن در شرايط بحراني و در شرايطي که قيمت‌ها رشد بسيار بالايي داشته است در بورس‌هاي ديگر هم مورد استفاده قرار گرفته بوده، اما اکنون پس از گذشت حدوداً ۱۱ روز از اعمال اين روش سؤال اين است که آيا اين طرح موفق بود يا خير؟
عظيم ثابت مديرعامل کارگزاري بانک سپه در مورد تصميمات جديد سازمان بورس، به راه دانا مي‌گويد: تغيير و تعيين دامنه نوسان نامتقارن که تصويب و اجرايي شده، براي کوتاه مدت است؛ اين تصميم را گرفتند تا از اين طريق به نوعي بازار را معطل نگه دارند و اين اقدام موقتي است.
يکي از دلايل تغيير دامنه نامتقارن اين است که اگر دامنه نوسان به سمت بالا افزايش يابد، آيا انگيزه خريد بيشتر مي‌شود و اينکه اين تصميم مي‌تواند بر بازار تأثير گذار باشد يا نه؛ البته روز نخست اجرا خوب بود و اما در روزهاي بعد با توجه به دامن نوسان بالا، سهم‌ها پس از رشد، وارد اصلاح شدند.
بررسي کارشناسي نحوه عملکرد دامنه نامتقارن در بورس
محمد گرجي‌آرا، کارشناس بازار سهام نيز مي‌گويد: دامنه نامتقارن نوسان که پس از کش و قوس فراوان و باوجود هشدارهاي کارشناسان از ابتداي هفته گذشته به اجرا درآمد، پيامدي جز تشکيل صفوف طولاني فروش نداشت و نخواهد داشت.
او افزود: زماني که بازار منفي مي‌شود سهام‌داران با تشديد رفتارهاي هيجاني صف‌نشيني را ترويج و تشديد مي‌کنند. کساني که در سال‌هاي گذشته دامنه نوسان را به بازار تحميل کردند در حال حاضر جزو منتقدان اين قانون هستند و معتقدند تبديل دامنه نوسان به دامنه نامتقارن نوسان مي‌تواند مشکلات بازار سهام را حل کند.
گرجي‌آرا گفت: ايجاد دامنه نوسان در روزهاي منفي دادوستدها باعث به وجود آمدن صفوف طولاني مي‌شود؛ به‌طوري‌که اين قانون به‌عنوان يک پديده رفتاري، هيجان فروش را بيشتر و تمايل سهام‌داران به فروش را بالاتر مي‌برد. مروري بر اتفاقات بازار سهام طي چند ماه اخير به روشني نشان مي‌دهد که مشکل بازار سهام به تغيير دامنه نوسان محدود نمي‌شود. جايگزيني دامنه نامتقارن نوسان به جاي دامنه نوسان نيز در اين شرايط نه تنها منجر به بهبود وضعيت کلي بازار نشد.
اين فعال بازار سرمايه معتقد است: در شرايط کنوني مهم‌ترين ريسکي که سهام‌داران را تهديد مي‌کند، نوع رفتار دولت با صنايع مختلف است. مشکلاتي را که خارج از بازار ايجاد کرده‌اند را نمي‌توانند با کم کردن دامنه نوسان بر طرف کنند. شايد جلوي ريزش شديد شاخص کل به‌صورت مقطعي گرفته شود؛ اما قطعاً بازار دوباره با نوسانات جدي مواجه خواهد شد.
تغيير در دامنه نوسان، نقدشوندگي بازار را با خود برد
به گزارش دانا؛ پس از تصميمات رئيس سازمان بورس و مصوب شدن آن در شوراي عالي بورس، از روز شنبه هفته گذشته دامنه نامتقارن در بازار اجرايي شد؛ در روز نخست عطش بازار را براي خريد افزايش داد اما از روز بعد کاهش داشت و باعث صف‌هاي فروش در ۷ روز کاري گذشته شده است.
حالا با در نظر گرفتن اينکه ميزان نقد شوندگي بازار که مزيت آن است، بسيار پايين آمده و تصميمات غير کارشناسانه تنها اثري مقطعي (يک روزه) در بازار داشته و فقط ريزش شاخص را کُند کرده و ميزان تقاضا در بازار بسيار کم شده است.
منفي بودن بازار سهام اين روزها به دليل دخالت‌هاي بيروني و برخي عوامل ديگر مانند آينده نرخ ارز منجر مي‌شود و همچنان ترس و عدم اعتماد در معاملات و فروش‌ها ديده مي‌شود، دولت بايد با تصميمات خود و حمايت منطقي از اين بازار، پشتيباني کند؛ موضوعي که در چند ماه گذشته اصلا شاهد آن نبوديم.
حال بايد منتظر ماند و در بازه زماني باقي مانده از اين طرح ديد خروجي‌اش به کجا ختم خواهد شد، آيا مانند بحث برخورد با حقوقي‌هاي متخلف به نتيجه خاصي نمي‌رسد؛ اما تا اينجا اين تصميمات سرانجام نداشته و به جاي حل مشکلات، آن را تشديد کرده است و شاهد رکود در اين بازار هستيم که شايد عواقب بدتري داشته باشد.
انتهاي پيام/ط