از سال ۹۴ تاکنون، با کاهش نرخ مواليد، بحران کاهش جمعيت و کاهش جمعيت جوان کشور روبرو شده‌ايم. در کنار اين موارد شاخص نرخ رشد کشور که يکي از مهم‌ترين مؤلفه‌هاي جمعيتي است، در دهه نود روندي نزولي را در پيش گرفته است. نرخ رشد جمعيت سال ۱۳۹۰ معادل ۱.۲۹ درصد بود و سال ۱۳۹۵ به ۱.۲۴ درصد رسيد تا اينکه در سال ۹۸ اين رقم برخلاف تمامي پيش بيني‌هاي پژوهشي به کمتر يک درصد رسيد تا جدي بودن بحران کاهش جمعيت را بار ديگر به همه گوشزد کند.
بر اساس پژوهش‌ها، پيش بيني مي‌شد که شمار مواليد سال ۹۸، رقم يک ميليون و ۲۰۵ هزار نفر باشد اما دلايل متعدد معادلات را به هم ريخت و اين رقم به يک ميليون و ۱۹۶ هزار نفر نزول پيدا کرد. با ادامه روند کنوني و در صورت عدم اجراي قوانين جمعيتي، قوانين مربوط به کمک باروري زوجين و عدم اجراي سياست‌هاي کلي جمعيت چندين دهه آينده براي ايران بحران ساز خواهد بود.
عدم اجراي سياست‌هاي جمعيتي و سقوط نرخ رشد جمعيت به عدد صفر
در همين خصوص صالح قاسمي کارشناس تحولات جمعيت، در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: تاريخچه تحولات جمعيت ايران فراز و نشيب‌هاي زيادي طي کرده است اما ظاهراً بناست سال ۱۳۹۸ سال ثبت رکوردهاي تاريخي در پيشينه تحولات جمعيت ايران باشد. سال ۱۳۹۸ تا به اينجا دو رکورد را به نام خود ثبت کرده است. نخست ثبت رکورد کاهش بيش از ۱۷۰.۰۰۰ تولد فقط در يک سال و رسيدن آمار تولدهاي کل کشور به رقم ۱.۱۹۶.۰۰۰ تولد و دوم اينکه نرخ رشد جمعيت ايران براي نخستين بار در تاريخ کشورمان در سال ۱۳۹۸ به کمتر از يک درصد کاهش يافت.
قاسمي با بيان اينکه سير کاهش تعداد تولدهاي کل کشور از سال ۱۳۹۴ آغاز گشته و اما هرساله شيب کاهش مواليد در حال افزايش است، بيان کرد: ولي همه الگوهاي آينده پژوهي اعلام مي‌کردند که تعداد مواليد کشور در سال ۱۳۹۵ به حدود حداقل ۱.۲۰۵.۰۰۰ تولد کاهش خواهد يافت در حالي که با انتشار آمار تعداد تولدهاي کل کشور در سال ۹۸، رکورد کاهش مواليد در اين سال رقم خورد.
وي با بيان اينکه در سال ۹۸ کمتر از يک درصد به جمعيت هشتاد و سه و نيم ميليون نفري کشور افزوده شده است، ابراز داشت: اين رقم با يک الگوي ساده و قابل فهم و با تفريق تعداد تولدها و تعداد مرگ و مير در کشور به دست مي‌آيد و حکايت از تنزل نرخ رشد جمعيت کشور به زير يک درصد آن هم براي اولين بار دارد.
اين پژوهشگر حوزه جمعيت تاکيد کرد: با تداوم روند کنوني، پيش بيني مي‌شود تا حدود ۲۰ تا ۲۵ سال آينده نرخ رشد جمعيت ايران به عدد صفر درصد سقوط کند.
قاسمي با انتقاد از بي توجهي مسئولين به خطر بحران جمعيت، خاطرنشان کرد: اين آمارهاي هشدارآميز يعني زنگ خطر تحولات جمعيت در ايران بسيار بلندتر از گذشته به صدا درآمده است ولي متأسفانه سال‌ها است که عليرغم تأکيدات رهبر معظم انقلاب هيچ مسئول و نهادي در کشور به اين خطر بزرگ توجه نمي‌کند.
وي تصريح کرد: لازم است تا همزمان با سي ام ارديبهشت ماه و در آستانه ششمين سالروز ملي جمعيت، مسئولين قواي سه گانه، مجمع تشخيص مصلحت و به ويژه هيأت وزيران دولت به وظايف مصرح قانوني خويش مندرج در نامه ابلاغ و مفاد سياست‌هاي کلي جمعيت عمل کنند و در پيشگاه خداوند و تاريخ ايران پاسخگو باشند.