به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار به نقل از خبرنگار اقتصادي شبکه اطلاع رساني راه دانا؛ مدتي است که برخي از رسانه ها نسبت به اين موضوع که آيا گاز ال پي جي بايد به عنوان سوخت در خودروها مورد استفاده قرارگيرد يا اينکه ان را صادر کنيم مطالبي را منتشر مي کنند که موضوع اين گزارشها و مطالب از صحبت وزير نفت آغاز شد که گفته بود گاز ال پي جي را براي سوخت خودروها توليد نمي کنيم.

در اين گزارش قصد داريم از منظر ديگر به اين صحبت وزير نفت بپردازيم و بگوييم که واقعا نبايد گاز ال پي جي با فرض آنکه براي خودروها هم قابل استفاده باشد و معايب گاز سي ان جي را هم نداشته باشد (هرچند در گزارش قبلي به تفصيل در اين باره صحبت شد) مورد استفاده قرار گيرد البته در اين گزارش نيز قصد داريم بگوييم که صادرات گاز LPG نيز اگر شرايط سهل الوصول تري دارد نوعي خام فروشي است و عملا صادرات آن نيز مقرون به صرفه نيست.

گاز مايع يا همان ال‌پي‌جي يکي از فرآورده­‌هاي نفتي گازي محسوب مي­شود که شامل دو محصول پروتان و بوتان است. در حدود يک دهه گذشته حجم زيادي از مصرف ال‌پي‌جي در دنيا در حوزه مصرف خانگي به صورت کپسول و حمل و نقل بود. با پيدايش روش‌­هاي انتقال گاز طبيعي و همينطور با توجه به ارزش حرارتي زياد ال‌پي‌جي، مصرف اين محصول به عنوان سوخت خانگي و حمل و نقل در حال کاهش است و بسياري از کشورهاي دنيا به ويژه کشورهاي صاحب تکنولوژي صنايع پتروشيمي همچون ايالات متحده و کشورهاي شرق آسيا از ال‌پي‌جي به عنوان خوراک صنايع پتروشيمي استفاده مي­‌کنند.‌‌ بنابراين بايد تاکيد کرد ال‌پي‌جي يا همان گاز مايع يکي از محصولات پالايشگاهي گازي و نفتي محسوب مي­شود که تبديل آن نسبت به صادراتش، سود بيشتري عايد کشور مي‌کند.

سالانه ۹ ميليون تن ال‌پي‌جي در کشور توليد مي‌­شود که در آينده نزديک اين رقم به ۱۲ ميليون تن خواهد رسيد. با اين حجم از توليد مي­‌توان هم خوراک پتروشيمي­‌هاي داخلي را تامين کرد و هم به نياز مشتريان خارجي پاسخ داد. ضمن آنکه با اين اقدام، تحريم­هاي نفتي را هم تحت الشعاع قرار خواهد گرفت.

*استفاده از LPG نه به عنوان سوخت و نه به عنوان گرمايش 

محسن صالحي، کارشناس نفت و انرژي معتقد است زماني که ما گاز يا نفت را از دريا يا خشکي استخراج مي­‌کنيم، به دو برش پروپان_بوتان آن ال‌پي‌جي مي­‌گويند. يعني زماني که ما گاز برداشت مي­‌کنيم اصطلاحاً by product ال‌پي‌جي هم داريم. با توجه به حجم منابع گاز و نفت در ايران، کشور ما رتبه دهم را از لحاظ ميزان توليد اين ماده در دنيا دارد که در دهه­‌هاي گذشته به دليل ارزش حرارتي ال‌پي‌جي، اين ماده نوعي سوخت به شمار مي­‌رفت و بسياري از کشورها مانند ژاپن که منابع گازي نداشتند از آن استفاده مي‌­کردند. اما با ورود ال‌ان‌جي به بازار از سوي قطر، نقش ال‌پي‌جي به دليل قيمت بيشتري که داشت، در سوخت مصرفي کشورها روز به روز کاهش يافت.

وي در خصوص تفاوت ميان ال‌پي‌جي و ال ان جي اظهار مي کند: ال‌پي‌جي گاز مايع و در واقع همان برش پروپان_بوتان است اما ال‌ان‌جي گاز طبيعي است که آن را به مايع تبديل مي‌­کنند و به وسيله کشتي‌هاي مخصوص حمل مي­‌شود. ارزش حرارتي ال‌ان‌جي بسيار کمتر از ال‌پي‌جي است و در حال حاضر هم دنيا به اين سمت رفته که با توجه به ارزش حرارتي ال پي جي، از آن به عنوان خوراک صنايع پتروشيمي استفاده کند. در واقع به جاي آنکه تبديل به ماده سوخت شود، در زنجيره ارزش قرار بگيرد و از آن محصول توليد شود.

اين کارشناس نفت و انرژي با اشاره به روش صادرات ال پي جي گفت: براي صادرات ال‌پي‌جي بايد آن را تحت فشار قرار دهند، برودت دهند تا مايع شود. از اين رو حمل و نقل آن نياز به کشتي­‌هاي مخصوصي دارد. اين نوع کشتي‌­ها هم به راحتي قابل رديابي است. در اين ميان تمام نياز داخلي کشور نيز حدود ۲ ميليون تن است. زيرا پتروشيمي­‌ها مصرف کمي از اين ماده دارند. در حالي که ميزان توليد ال‌پي‌جي ۸.۳ ميليون تن است.

صالحي ادامه داد: اگر بخواهيم اثر تحريم­‌ها را بر کاهش درآمدهاي ارزي مثل درآمدهاي ارزي ال‌پي‌جي کاهش دهيم، ناچار هستيم مصرف ال‌پي‌جي را در داخل کشور آن هم در بحث زنجيره ارزش افزوده افزايش دهيم. فکر نمي­کنم کسي با اين محتوا مساله­‌اي داشته باشد. وزارت نفت مجوز داده اما در بحث تخصيص خوراک، فضا عادلانه نيست و قيمت­‌گذاري هم مساله دارد. از وزارت نفت خواهش مي­‌کنيم همان تحفيفي که روي خوراک پتروشيمي‌­هاي گازي هست، روي پتروشيمي­‌هايي که با خوراک ال‌پي‌جي هستند هم ارائه دهد تا در آينده نزديک آثار آن را شاهد باشيم.

*LPG خوراک واحد هاي الفيني

يکي از روش‌هاي مصرف بلندمدت اين محصول، استفاده از آن به‌عنوان خوراک صنايع پتروشيمي در واحدهاي الفين است. با استفاده از اين راهکار، علاوه بر جلوگيري از خام فروشي و تحقق سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي، ظرفيت توليد محصول اتي نظير پروپيلن که با کمبود آن در کشور مواجه هستيم، افزايش مي‌يابد.

تاکنون يکي از دلايل اصلي مصرف پايين LPG کشور به عنوان خوراک صنايع پتروشيمي، قيمت بالاي اين محصول نسبت به خوراک گاز اتان است. ازآنجا که خوراک اتان از مزاياي قيمت مناسب و در دسترس بودن براي مصرف در واحدهاي پتروشيمي برخوردار است، مصرف LPG را تحت تأثير قرار داده است.

مصرف LPG به‌عنوان خوراک صنايع پتروشيمي در دنيا، در حال افزايش است. براي مثال، از دلايل اصلي مصرف بالاي LPG در کشور عربستان، فروش LPG به صنايع پتروشيمي با قيمت‌هاي تخفيف‌دار است؛ حال‌آنکه در ايران، LPG بدون هيچ‌گونه تخفيف و با قيمت فوب به واحدهاي پتروشيمي عرضه مي‌شود. راهکار بلند مدت مصرف LPG در کشور، قيمت گذاري و فروش اين محصول به صورت تخفيف دار و تنفس دار به واحدهاي جديد مانند طرح‌هاي توليد مستقيم پروپيلن از پروپان(PDH)، جهت افزايش سرمايه گذاري در پتروشيمي‌هاي با خوراک LPG است.

به گفته کارشناسان مطالعه شاخص‌هاي اقتصادي طرح‌هاي PDH و مقايسه آن با فرآيندهاي پتروشيمي خوراک گاز طبيعي نشان مي‌دهد که جهت يکسان نمودن شاخص‌هاي اقتصادي فرآيندهاي پتروشيمي خوراک LPG و خوراک گاز طبيعي، چنانچه تنفس ۵ ساله با سود سالانه ۸ درصدي و بازپرداخت در ۵ سال در خوراک تحويلي به اين واحد داده شود، ميزان نرخ بازده داخلي اين ۲ فرايند يکسان مي‌شود.

ميزان توليد گاز مايع در کشور (ارقام به ميليون تن)

بررسي‌ها نشان مي‌دهد ميزان توليد LPG در کشور در حال افزايش است. به اين ترتيب در آينده نزديک با توجه به بهره‌برداري از فازهاي پارس جنوبي، پالايشگاه بيدبلند و پتروشيمي بوشهر، ظرفيت توليد LPG کشور به ۱۲ تا 13 ميليون تن افزايش مي‌يابد. نمودار زير ميزان توليد و صادرات LPG کشور طي ۵ سال اخير را نشان مي‌دهد.

ميزان توليد LPG در ۵ سال اخير (ارقام به ميليون تن)

همانطور که در نمودار بالا مشاهده مي‌شود، سهم بالايي از توليد LPG کشور طي سال‌هاي اخير صادر شده است. همچنين در سال ۱۳۹۷ ميزان صادرات کشور به دليل اعمال تحريم‌ها حدود ۱.۱ ميليون تن کاهش يافته است. که اين ميزان کاهش صادرات از طريق تزريق به خط سراسري گاز کشور سوزانده شده است. ميزان مصرف LPG در کشور حدود ۲.۴ ميليون تن بوده است که حدود ۸۰ درصد از آن در حوزه مصرف خانگي و حمل‌ونقل و حدود ۲۰ درصد به عنوان خوراک صنايع پتروشيمي بوده است.

بنابراين با توجه به آنچه که گفته شد حق با جناب وزير نفت است که گاز ال پي جي براي سوخت خودروها توليد نمي شود اما بايد به جناب وزير نفت يادآور شد که اين گاز نيز را نبايد به صورت خام صادر کرد بلکه ميتوان از آن ارزش افزوده قابل توجهي توليد کرد که مشکلات صادرات هم نداشته باشد.

انتهاي پيام/