يکي از مهم ترين اتفاقات سياسي سال ۹۶ انتخابات رياست جمهوري دوره دوازدهم بود. انتخاباتي که پُر بود از تناقض ها، گزينه هاي پوششي و انصراف ها!
به گزارش
پايگاه خبري تحليلي پيرغار، گروه سياست، مهم ترين رويداد سياسي سال ۹۶، انتخابات رياست جمهوري دوره دوازدهم بود. در اين گزارش به طور موجز به آنچه در اين انتخابات گذشت و برخي از اتفاقات ديگر در سال گذشته مي پردازيم.
تاکيد بر توليد ملي و کار انقلابي
در آغازين روز از فروردين سال ۹۶، مقام معظم رهبري طبق روال هر سال، در مجاورت آستان مقدس حضرت امام رضا(ع) سخنراني کردند. رهبر انقلاب که روز پيش از اين، در سخناني به مناسبت فرارسيدن عيد نوروز، شعار سال ۹۶ را «اقتصاد مقاومتي؛ اقدام و عمل» اعلام کردند، در سخنراني شان، اقتصاد را مساله اولويت دار کشور دانستند و اظهار داشتند: توجّه کنيد که اولويّت دشمن هم مسئله‌ي اقتصادي است؛ يعني امروز دشمنان جمهوري اسلامي براي اينکه بتوانند اهداف خودشان را در مورد ايران و ايراني و جمهوري اسلامي محقّق کنند، دنبال راهکارهاي اقتصادي، و يا به تعبير درست‌تر، دنبال ضربه‌زدن اقتصادي به ملّت ايرانند.
ايشان در بخش ديگري از اظهاراتشان با بيان اينکه دشمن در تبليغات وسيع خود تلاش مي کند کمبودهاي معيشتي و اقتصادي کشور را به نظام اسلامي و به جمهوري اسلامي نسبت بدهد تصريح کردند: آن ها ميخواهند اين‌جور وانمود بکنند که نظام اسلامي قادر نبوده است و قادر نيست مشکل اقتصادي ملّت ايران را و مشکلات اساسي ملّت ايران را حل کند و گره‌ها را باز کند؛ يک سوءاستفاده‌ي اين‌جوري ميخواهند بکنند براي کوبيدن نظام اسلامي.
رهبر انقلاب در ادامه فرمايشات خود با برشمردن دستاوردهاي انقلاب اسلامي گفتند: ما هرجا يک مديريّت انقلابيِ فعّالِ پرتحرک داشتيم، کار پيش رفته است؛ هرجا مديريت هاي ضعيف، بي‌حال، نااميد، غيرانقلابي، و بي‌تحرک داشتيم؛ کارها يا متوقّف مانده است، يا انحراف پيدا کرده است. اين مسئله‌اي است که وجود دارد؛ يک اشکالي و يک ضعفي است که وجود دارد؛ بايد مديرانمان ان‌شاءالله پرانگيزه‌تر باشند، کارآمدتر باشند، تلاش بيشتري را انجام بدهند.
ايشان با اشاره به تلاش هاي دولت براي عمل به اقتصاد مقاومتي تاکيد کردند: در سال ۹۵ کارهاي خوبي انجام گرفت. حق اين است که به تلاشهايي که مسئولان محترم انجام داده‌اند بپردازيم و از آنها قدرداني بکنيم. در اوائل سال گذشته که بنده در همين جلسه‌ي اوّل سال تأکيد زيادي بر روي کارگاه‌هاي کوچک و متوسّط کرده بودم، مسئولين تصميم گرفتند که به کارگاه‌هاي کوچک و متوسّط کمک کنند؛ پانزده هزار ميليارد تومان بودجه گذاشتند براي اينکه مثلاً حدود بيست هزار کارگاه کوچک را تحرّک ببخشند و فعّال کنند و از رکود خارج کنند؛ اقدام هم کردند، البتّه يک قدري دير شد لکن بالاخره اقدام شروع شد و انجام گرفت.
ايشان با اشاره به لزوم توجه به «توليد داخلي» گفتند: اساس کار فعلاً براي اين برهه‌ي از اقتصاد کشور، مسئله توليد ملي و توليد داخلي است. اين يک کليدواژه است، سرفصل‌هاي متعددي از اين مسئله ناشي مي شود. اگر ما توانستيم توليد داخلي را رونق بدهيم، اشتغال به وجود مي‌آيد و مشکل بيکاري -که يکي از مصيبت‌هاي امروز کشور ما بيکاري جوانان است و نرخ بيکاري، بالا است- برطرف خواهد شد يا کاهش پيدا خواهد کرد.
گزينه پوششي!
مهم ترين رخداد سياسي سال ۹۶ انتخابات رياست جمهوري و شوراهاي شهر و روستا بود. انتخاباتي که در يک طرف آن، جبهه مردمي نيروهاي انقلاب(جمنا) به عنوان سرآمد تشکل هاي جبهه اصولگرايي و در طرف ديگرش، شوراي عالي سياست گذاري، به عنوان نطقه عطف جبهه اصلاح طلبي قرار داشت.
در جبهه اصلاح طلبي بحث بر سر حضور يا عدم حضور گزينه اي در کنار حسن روحاني به عنوان گزينه پوششي، به موضوعي داغ و پر چالش تبديل شد. شوراي عالي سياستگذاري اصلاح طلبان که قرار بود در آخرين جلسه خود در سال ۹۵ درباره اين مساله به جمع بندي نهايي برسد، با توجه به مخالفت حسن روحاني با گزينه پوششي، تصميم درباره اين مساله را به سال ۹۶ موکول کرد.
پس از تعطيلات نوروز ۹۶، محمود واعظي در روز ۱۶ فروردين ماه در گفتگويي با خبرنگار مهر، درباره احتمال حضور يافتن گزينه پوششي در کنار حسن روحاني گفت: به نظر بنده آقاي رئيس‌جمهور نياز به کانديداي پوششي ندارد. فکر مي‌کنم رئيس‌جمهور مي‌تواند از خودش دفاع کند چرا که عملکرد بسيار روشن دارد.
اما اين پايان ماجرا نبود. ظهر روز شنبه ۲۶ فروردين ماه، دقيقا در آخرين ساعات پاياني ثبت‌نام نامزدهاي انتخابات رياست جمهوري، حسين مرعشي، عبدالواحد موسوي لاري و حسين کمالي به نمايندگي از اصلاح طلبان به ديدار حسن روحاني رفتند تا وي را براي پذيرش گزينه پوششي اقناع کنند.
بر اساس آنچه «سيدحسن رسولي» فعال اصلاح طلب در گفتگوي با خبرگزاري مهر در روز ۱۹ ارديبهشت خود(يعني ۱۰ روز قبل از انتخابات) گفت: اين سه نفر، آقايان جهانگيري، ظريف و بيژن نامدار زنگنه را به روحاني پيشنهاد مي کنند که در نهايت جهانگيري پس از گفتگوهاي فشرده با روحاني، نظر مساعد رئيس جمهور براي ثبت نام در انتخابات را جلب کرد.
بر همين اساس، جهانگيري در ساعات پاياني فرصت ثبت نام نامزدها، در روز ۲۶ فروردين قدم در ستاد انتخابات وزارت کشور گذاشت و نامزد انتخابات شد.
حضور يا عدم حضور جهانگيري تا پايان انتخابات، سوالي بود که ذهن ناظران را به خود جلب کرد. خود جهانگيري روز چهارشنبه ۶ ارديبهشت در حاشيه جلسه هيات دولت و در جمع خبرنگاران گفت: تاکنون در عمرم از چيزي انصراف نداده ام.
معاون اول رئيس جمهور همچنين در پاسخ به اين سؤال که آيا شما در کابينه بعدي خواهيد بود يا نه، تصريح کرد: بنده آمده‌ام رئيس‌جمهور شوم!
ادبيات نامزدها
نامزدهاي مختلف، هر کدام با ادبيات و راهبردي خاص، در پي جلب آراي عمومي هستند. حسن روحاني نامزد اصلاح طلبان، سعي داشت تا با تمرکز بر مسائل سياسي، بازشدن فضا و آنچه در ادبيات رايج، توسعه سياسي خوانده مي شود را وعده بدهد.
روحاني در تاريخ ۲۳ ارديبهشت ماه در اجتماع هوادارانش در ورزشگاه ۱۲ هزارنفري آزادي، بدون توجه خاص به آمار و ارقام اقتصادي، سعي داشت با تندکردن فضا در عرصه سياسي، مخالفانش را به حاشيه بکشاند.
وي مخالفان برجام را «کاسبان تحريم» ناميد و گفت: اين دولت انتقاد را راه نجات کشور و حل مشکلات کشور مي‌داند. چرا با شبکه اجتماعي و آزادي اينترنتي و پهن‌باند مبارزه مي‌کنيد. براي اينکه نتوانيم املاک نجومي را بر ملا کنيم براي اينکه شما مي‌دانيد با فساد مقابله مي‌کنيم. ما مي‌خواهيم با دنيا در تعامل سازنده موثر باشيم، ما مي‌خواهيم فضاي افکار عمومي ما باز باشد، ما مي‌خواهيم جوانان ما با صداي بلند سخن بگويند، دوراني که فقط يک صدا و سيما بخواهد بر افکار مردم حاکم باشد تمام شده است.
پيش از اين، روحاني پا را از اين هم فراتر گذاشته و در برخي سخنراني ها، اظهاراتي را مطرح کرده بود که به گمان برخي تحليل گران، به چالش کشيدن برخي رويدادها در سال هاي انتهايي دهه ۶۰ از آن برداشت مي شد.
نامزد انتخابات رياست جمهوري دوره دوازدهم، در روز ۱۸ ارديبهشت ماه در جمع هوادارانش در شهر همدان گفت: ما در انتخابات آمده‌ايم تا به بداخلاقي‌ها پايان دهيم و به خشونت‌وزران و افراطيون بگوييم دوره شما تمام شده است. ارديبهشت ۹۶ هم يکبار ديگر مردم ايران اعلام مي‌کنند آن هايي که در طول ۳۸ سال فقط اعدام و زندان بلد بودند، را قبول ندارند.
هر چه قدر روحاني فضا را به سمت راديکاليزه کردن سياسي پيش مي برد، رقيبان وي با ارائه آمارهاي رسمي، مديريت دولت يازدهم در حوزه اقتصادي را به چالش مي کشيدند.
ترجيع بند سخنان ابراهيم رئيسي در سفرهاي پردامنه استاني اش، مسائل اقتصادي و معيشتي بود. وي در سفرهاي مختلف، با انتقاد از مديريت دولت در حل و فصل مشکلات معيشتي، بهبود شرايط را به هواداران وعده مي داد.
رئيسي در کنار همه انتقادهايي که به ساختار اقتصادي دولت وارد مي دانست، گاهي صحبت هاي سر بسته اي هم مطرح مي کرد که مي شد از آن ها، نوعي اعاده حيثيت در برابر امواج تخريبي اصلاح طلبان که نسبت به عملکرد وي در سال هاي دهه ۶۰ ايجاد شده بود را برداشت کرد.
رئيسي روز ۲۳ ارديبهشت ماه در سفري که به شهر اردبيل داشت، در جمع مردم اين شهر با اشاره تلويحي به رسانه ها و چهره هاي نزديک به حسن روحاني گفت: آقايان بدانند سينه من پر از اسرار است اگر قرار باشد لب به سخن باز کنم هيچ‌کس نمي‌تواند حرفي بزند اما اخلاق به من اجازه نمي‌دهد.
در کنار روحاني و رئيسي - که با توجه به روند انتخابات معلوم بود، دو قطبي عمدتا ميان اين دو شخصيت ايجاد مي شود - قاليباف و ميرسليم هم سفرهاي معدود و محدودي را به استان هاي مختلف کشور ترتيب دادند. مصطفي هاشمي طبا که به طور مستقل در انتخابات شرکت کرده بود، حضورش در عرصه انتخابات را بدون حتي يک سفر و سخنراني به پايان رساند!
انصراف همزمان قاليباف و جهانگيري
در سوي ديگر، اصولگراياني حضور داشتند که با تشکيل جبهه مردمي نيروهاي انقلاب، سعي کردند تا همگرايي را پيشه راه سياست ورزي خود کنند. اين جبهه پس از برگزاري جلسات مختلف و برگزاري دو مجمع عمومي در نهايت به ۵ گزينه نهايي مورد نظر و مورد حمايت خود دست يافت. اين ۵ گزينه به ترتيب بيشترين آراء عبارت بودند از رئيسي، زاکاني، بذرپاش، قاليباف و فتاح.
فتاح البته با ارسال پيامي، کناره گيري اش از انتخابات را اعلام کرد. از ميان گزينه هاي باقي مانده، بذرپاش در نهايت در انتخابات ثبت نام نکرد و زاکاني هم با وجود ثبت نام از سوي شوراي نگهبان، صلاحيت اش احراز نشد.
تنها دو گزينه مانده بود؛ رئيسي و قاليباف. محمدباقر قاليباف هم در نهايت در روز ۲۵ ارديبهشت ماه با صدور اطلاعيه اي، انصراف خود از انتخابات را رسما اعلام کرد. در بخشي از اطلاعيه قاليباف آمد: از همه حاميان مردمي خويش در سراسر کشور مي‌خواهم، که تمام ظرفيت و حمايت خود را براي موفقيتِ برادر ارجمندمان حجت الاسلام و المسلمين سيد ابراهيم رئيسي و به بار نشستن دولت کار و کرامت براي خدمت به مردم قرار دهند.
قاليباف فردا اعلام انصراف و در فاصله تنها سه روز به آغاز فرآيند انتخابات، در اجتماع بزرگ هواداران ابراهيم رئيسي در مصلي امام خميني(ره) شرکت کرد تا رسما به وجود اختلاف ميان خود و نامزد نهايي جبهه اصولگرايي خط بطلان بکشد.
در طرف ديگر اسحاق جهانگيري حضور داشت که احتمال کناره گيري اش از عرصه انتخابات – به خصوص پس از انصراف قاليباف – وجود داشت. جهانگيري يک روز پس از انصراف قاليباف، با صدور اطلاعيه اي از انتخابات کناره گيري کرد. جهانگيري در اطلاعيه خود ضمن حمايت از حسن روحاني آورد: از شما مي‌خواهم که با مشارکت و حضور مؤثر خود در انتخابات به کمک رييس جمهور و دولتي بيائيد که مي‌خواهد کارهاي بزرگي را با قوت و قدرت بيشتر به پيش برد.
در نهايت انتخابات رياست جمهوري دوره دوازدهم با حضور ۴ کانديدا به نام هاي ابراهيم رئيسي، حسن روحاني، سيدمصطفي ميرسليم و سيدمصطفي هاشمي طباء در تاريخ ۲۹ ارديبهشت ۹۶ برگزار و پس از شمارش آراء روحاني با کسب ۲۳ ميليون راي به عنوان رئيس جمهور کشورمان برگزيده شد.
کَلَک شان کنده است
بي شک يکي از مهم ترين و جنجالي ترين رويدادها در سال ۹۶، حادثه تروريستي در مجلس شوراي اسلامي بود. ساعت ۱۰:۳۰ صبح روز ۱۷ خرداد ۹۶ دو عمليات تروريستي به طور همزمان، در حرم امام(ره) و ساختمان مراجعين مردمي مجلس(ساختمان ۷ طبقه) انجام شد. اين حادثه در مجلس تا ساعت ۱۶ عصر ادامه داشت. گروهک تروريستي داعش، همان روز ۱۷ خرداد با انتشار اطلاعيه اي، رسما اين حملات کور تروريستي را به عهده گرفت.
مقام معظم رهبري، روز ۱۷ خرداد در ديدار جمعي از دانشجويان، اين حملات را به «ترقي بازي» تشبيه کردند. ايشان در بيانات خود فرمودند: ملت ايران دارد حرکت مي کند، پيش مي رود. اين کارها و اين ترقه بازي‌هاي شبيهِ کاري که امروز شد، در اراده مردم هيچ تأثيري نخواهد گذاشت؛ اين را همه بدانند و اين ها کوچک تر از آن هستند که بتوانند در اراده ملت ايران و مسئولين کشور اثري بگذارند و البته همين‌طور که دوستان در اينجا گفتند، خود اين حوادث نشان داد که اگر چنانچه جمهوري اسلامي در آن نقطه‌اي که مرکز اصلي اين فتنه‌ها است ايستادگي نمي کرد، تا حالا ما گرفتاري‌هاي زيادي از اين ناحيه در داخل کشور داشتيم. ان‌شاءالله کَلَک اين ها کنده خواهد شد.
اين حادثه تروريستي در مجموع باعث به شهادت رسيدن ۱۷ نفر از جمله ماموران حفاظت مجلس و مراجعين مردمي شد.
اظهارات حاشيه ساز رئيس جمهور
روز شنبه ۲۷ خرداد ۹۶ حسن روحاني در جمع فعالين رسانه، سخناني را مطرح کرد که جنجال هاي زيادي را به همراه داشت. روحاني در اين سخنراني گفت: حضرت اميرالمومنين(ع) مبناي ولايت و حکومت را نظر و انتخاب مردم مي داند. نظر و راي مردم، هديه دنياي غرب براي ما نيست.
پس از اين اظهارات متعددي در رد ادعاي رئيس جمهور مطرح شد. يکي از اين چهره ها محمد يزدي رئيس جامعه مدرسين حوزه علميه قم بود. وي روز چهارشنبه ۳۱ خرداد ضمن نقد اظهارات رئيس جمهور اظهار داشت: سخنان اخير در باب ولايت و مبناي حکومت و ولايت از ديدگاه اميرالمومنين علي خطائي بزرگ و سخني برخلاف برهان و دليل عقل و شرع است.
داستان انتخاب يک شهردار
پس از برگزاري انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا در سراسر کشور و پس به دست گرفتن تمام و کمال همه ۲۱ کرسي شوراي شهر تهران از سوي اصلاح طلبان، بحث بر سر اينکه چه کسي بايد شهردار و چه کسي بايد رئيس شوراي شهر تهران شود، داغ شد.
روز يکشنبه ۲۸ خرداد يک منبع مطلع در گفتگو با سايت اصلاح طلب «عصر ايران» از جمع بندي اصلاح طلبان براي تصدي رياست شوراي شهر تهران از سوي محسن هاشمي نفر نخست ليست اميد تهران خبر داد. اين منبع مطلع گفت: در جلسه اي که شوراي سياستگذاري اصلاحات تشکيل داد قرار بر اين شد که آقاي محسن هاشمي به دليل راي بالا و اولي که در انتخابات شوراي پنجم شهر کسب کردند، به عنوان رئيس شوراي شهر انتخاب و شهردار از خارج از ليست و اعضاي شوراي شهر تهران انتخاب شود.
در همين باره «زهرا نژادبهرام» از اعضاي منتخب شوراي شهر تهران ضمن مخالفت با شهرداري محسن هاشمي گفت: طبق مصوبه شوراي منتخب شهر تهران، هيچ عضوي حق خروج از شورا را ندارد.
با اين حال، «افشين حبيب زاده» ديگر عضو شوراي شهر تهران ضمن رد ادعاي نژادبهرام گفت: پيشنهادي مبني بر اينکه کانديداهاي شهرداري نبايد عضو شوراي پنجم باشند، راي نياورده است.
يکي از دلايل عمده مخالف اصلاح طلبان با شهردارشدن محسن هاشمي، ورود يک عضو علي البدل - که علي القاعده يکي از اعضاي ليست شوراي شهر اصولگرايان مي بود – به جمع يک دست اصلاح طلب شوراي شهر دوره پنجم تهران بود.
«محمدجواد حق شناس» عضو منتخب شوراي شهر تهران، روز دوشنبه ۲۹ خرداد، طي اظهاراتي در توضيح چرايي اين مخالفت گفت: اگر يک نفر از اعضاي ليست اميد خارج شود، طبيعتا يکي از علي‌البدل‌ها وارد مي‌شود. مسئله مهم اين است که جامعه به اين موضوع حساسيت دارد و برايش مهم است که وقتي با اين حجم رأي بي‌سابقه تفاوت معني‌داري بين نفر آخر ليست اميد و نفر اول ليست رقيب ايجاد کرده است، ديگر کسي از ليست رقيب وارد شورا نشود.
«غلامحسين کرباسچي» دبيرکل حزب کارگزاران، بعدها در روز شنبه ۱۷ تيرماه درباره اين منطق اصلاح طلبان که مي گفت محسن هاشمي نبايد شهردار شود، چون عضو علي البدلي که جاي هاشمي در شوراي شهر تهران را مي گيرد، اصولگرا خواهد بود به روزنامه «شهروند» گفت: به نظرم شورا کمي سختگيرانه به موضوع خروج يک نفر از اعضا براي تصدي شهرداري نگاه مي کند. به هر حال زماني که همه اعضاي شوراي شهر از يک طيف سياسي هستند، طبيعي است که خروج يک نفر از اعضا مشکل خاصي را به وجود نمي آورد.
در ايام پس از انتخابات، گزينه هاي متعددي براي شهرداري تهران از جمله محمدعلي نجفي مطرح بود. نجفي روز چهارشنبه ۳۱ خرداد در حاشيه نشست هيئت دولت درباره شائبه هاي شهردارشدنش گفت: صحبت جدي براي شهردار شدنم نشده. اگر پيشنهاد شود، فکر مي‌کنم.
شليک «لباس سبزها» به قلب داعش!
ساعت ۱ بامداد روز دوشنبه ۲۹ خردادماه، سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، ۶ فروند موشک بالستيک را به سمت مقر فرماندهي داعش در «ديرالزور» سوريه شليک کرد. سپاه پاسداران در بيانيه اي اين اقدام را در جواب حمله تروريستي داعش به مجلس و حرم امام عنوان کرد.
«حسن روحاني» روز سه شنبه ۳۰ خرداد در جمع علما و روحانيون درباره اين اقدام سپاه گفت: پرتاب موشک از سوي سپاه به طرف سران تروريست‌هاي داعش با تصميم شوراي امنيت ملي و بسيار به‌جا و درست بود.
«محمدباقر نوبخت» سخنگوي دولت هم درباره هدف قرارگرفتن مقر تکفيري هاي داعش توسط سپاه اظهار داشت: پاسخ سپاه به داعش نمادي از اقتدار ملي است و اين اقتدار نشان مي دهد که فقط در جهت امنيت ملي نيست و فراتر از آن، امنيت منطقه هم است.
تفنگ بازي به سبک رئيس جمهور
روز چهارشنبه ۳۱ خرداد، حسن روحاني رئيس جمهور، بار ديگر سخناني به زبان آورد که تا مدت ها رسانه ها و محافل تحليلي را مشغول خود کرد. اين بار، هدف روحاني، به طور تلويحي فعاليت هاي اقتصادي سپاه بود. رئيس جمهور در جمع فعالان اقتصادي گفت: اصل ۴۴ براي واگذاري اقتصاد به مردم بود اما بخشي از اقتصاد که دست «دولت بي‌تفنگ» بود را به يک «دولت با تفنگ» تحويل دادند.
در همين باره، سردار محمدعلي جعفري فرمانده کل سپاه روز سه شنبه ۶ تير در اظهاراتي گفت: ما به درخواست دولت‌ها و با اصرار آن ها و بدون اينکه حتي دولت، به بسياري از تعهدات خود در قبال سپاه عمل کنند، وارد عرصه سازندگي شديم.
فرمانده کل سپاه تصريح کرد: نمي شود که آقايان کارهاي سخت را با کمترين منافع به سپاه واگذار کنند و به پروژه هايي که سپاه مي سازد افتخار کنند اما در مقابل و در حاليکه هزاران ميليارد تومان بابت پروژه‌ها بدهکارند عليه سپاه با بي انصافي حرف بزنند.
سردار «قاسم سليماني» فرمانده سپاه قدس هم روز سه شنبه ۱۳ تير در جمع رزمندگان و پيشکسوتان دفاع مقدس استان کرمان درباره نقش سپاه اظهار داشت: نبايد کسي سپاه را تضعيف و مورد حمله‌هاي گوناگون قرار دهد، نبايد تداعي حرف‌هاي دوره‌هاي گذشته را کرد، زيرا امروز سينه سپاه براي ايثار در راه کشور و مردم سپر است و فرقي بين بالاي شهر و پايين شهر نمي‌کند، ما بايد حساس باشيم و سياسي نگاه نکنيم.
عليه توهين
راهپيمايي روز قدس در تهران در تاريخ جمعه ۲ تير۹۶، حواشي کم نداشت. يکي از اين حواشي که بسيار سر و صدا به پا کرد، طرح شعارهاي حاشيه اي و توهين آميز عليه رئيس جمهور، توسط عده اي بود.
علاوه بر چهره هاي دولتي و اصلاح طلب، تعدادي از چهره هاي اصولگرا هم توهين به رئيس جمهور در راهپيمايي روز قدس را محکوم کردند. يکي از اين چهره ها غلامعلي حداد عادل بود. حدادعادل روز شنبه ۳ تير در گفتگو با خبرگزاري تسنيم گفت: توصيه مقام معظم رهبري هميشه بر اين بوده که حرمت جايگاه‌ها همواره حفظ شود، اتفاقي که روز گذشته افتاد و عده‌اي در حاشيه راهپيمايي راهپيمايي روز قدس به رئيس‌جمهور توهين کردند، خلاف توصيه مقام معظم رهبري بود.
پس از انتخابات رياست جمهوري و شوراها در ارديبهشت ماه ۹۶ که در آن مهلت ماموريت شوراي عالي سياستگذاري براي دومين مرتبه تمديد شده بود، بحث بر سر لزوم پايان پذيرفتن کار اين شورا تبديل به ترجيع بند برخي محافل اصلاح طلبي شد.
«محمدرضا عارف» رئيس شوراي عالي سياستگذاري اصلاح طلبان روز شنبه ۳ تيرماه ۹۶ در گفتگويي با خبرگزاري «ايسنا» با تاکيد روي اين مطلب که انحلال شوراي عالي اصلاح طلبان معني ندارد گفت: شورا براي ماموريتي تشکيل شده که ماموريت خود را انجام داده است اما اينکه به چه صورت ادامه پيدا کند با توجه به انتخاباتي که در پيش داريم و بر اساس جمع بندي نظرات در زمان مناسب مشخص مي‌شود.
وي همچنين ضمن تاييد برخي اخبار و شائبه هاي پر دامنه مبني بر اخذ مبلغ ۲ ميليارد تومان از نامزدهاي انتخابات شوراي شهر از طرف برخي چهره هاي اصلاح طلب گفت: در مورد دو ميليارد تومان هم قبل از اين که واردبستن ليست شويم گزارشي دريافت شد مبني بر اينکه حدود ۶-۵ ماه قبل فردي به يک فرد ديگر گفته براي اينکه در ليست قرار بگيري بايد دو ميليارد تومان بپردازي. آن فرد هيچ ارتباطي با شوراي عالي سياست گذاري نداشت. در آن زمان آقاي محمودصادقي نايب رئيس هيئت رئيسه شوراي عالي بود، او را مامور پيگيري کرديم و ايشان بحث جدي را با هر دو نفر داشت، هم آن خانمي که مدعي شده بود و هم آقايي که قرار بود پول را بگيرد. اولا مشخص شد هيچ ربطي به شوراي عالي سياست گذاري نداشته و توسط وابستگان يکي از احزاب اين موضوع مطرح شده است.
عارف در حالي از ادامه فعاليت هاي شوراي عالي سياست گذاري اصلاح طلبان حمايت کرد که «رسول منتجب نيا» روز يکشنبه ۴ تيرماه در گفتگو با «خبرآنلاين»، اين شورا را «نماد استبداد» دانست.
منتحب نيا گفت: شوراي عالي سياستگذاري اصلاح‌طلبان نماد استبداد است و بايد منحل شود. شوراي عالي سياستگذاري اگر در حد ائتلاف احزاب باشد، قابل قبول است آن هم نه هميشه و فقط در دوره انتخابات.
حاشيه هاي نماز عيد فطر
نماز عيد سعيد فطر در روز دوشنبه ۵ تير در مصلي امام خميني برگزار شد. پيش از اقامه نماز، ميثم مطيعي از مداحان اهل بيت(س) ابياتي را در نقد سياست هاي جاري کشور از جمله برجام و سند «۲۰۳۰» خواند. در بخشي از اين ابيات آمد: باز تحريم جديدي به سنا رفت که رفت؛ جسم برجام چو روحش به فنا رفت که رفت. ۲۰۳۰ چيست که تعليم جهان از دل ماست؛ هان که جمهوري اسلامي ايران اينجاست.
پس از اين ماجرا، رسانه هاي معاند و تعداد قابل توجهي از رسانه هاي منتسب به جريان اصلاح طلب، با موج سازي عليه مطيعي، ابيات قرائت شده از سوي اين شاعر و مداح اهل بيت را حمله و توهين به دولت و شخص رئيس جمهور القا کردند.
«محمدمهدي سيار» يکي از ۴ شاعر شعر نماز عيد سعيد فطر، در واکنش به موج تخريب ها عليه مطيعي گفت: شنيده‌ام بعضي از صفحات و رسانه‌هاي عموما تندروي سياسي اين شعر را دشمني و توهين به رئيس‌جمهور محترم جناب آقاي روحاني تلقي کرده‌اند. حقيقتا نمي دانم کدام بيت يا ابيات از اين مثنوي حدودا هفتاد بيتي را مي توان مصداق چنين برچسبي دانست. در حالي که تلاش ما و جناب آقاي مطيعي همواره اين بوده که ضمن بيان نقدها و درد دل‌هاي مردم خطاب به مسئولان دولت و قوه قضاييه(در مباحثي همچون کار، حقوق کارگران و عدالت و مبارزه با فساد و زمينخواري) رويکردي خيرخواهانه و همدلانه نسبت به «صف اول‌نشينان» داشته باشيم.
سبزشدن يک شهردار ديگر
غلامحسين کرباسچي دبيرکل حزب کارگزاران سازندگي روز سه شنبه ۱۳ تير در گفتگو با خبرگزاري ايسنا، از شهردارشدن حسين مرعشي حمايت کرد. وي در اين باره گفت: تا جايي که مي دانم تعداد قابل توجهي از اعضاي شوراي شهر نظر مثبتي به آقاي مرعشي دارند و ايشان را از گزينه‌هاي قابل توجه و مهم شهرداري مي‌دانند.
وي تاکيد کرد: در محافل اصلاح طلبان نيز بحث شهردارشدن آقاي مرعشي زياد مطرح شده و خود ايشان به دلايل مختلف براي قبول اين پست اظهار تمايل نمي کردند اما بحث‌هاي زيادي با ايشان انجام شد و فکر مي کنم متقاعد شدند.
«صادق زيباکلام» فعال سياسي اصلاح طلب فرداي گفتگوي کرباسچي، درباره احتمال شهرداري حسين مرعشي مدعي شد: تصور کنيد کرباسچي، مرعشي يا تاجزاده شهردار تهران شود از همان لحظه اصولگرايان براي حمله به شهردار تهران زمين و زمان را به هم مي دوزند.
کرباسچي در حالي از شهرداري مرعشي حمايت کرد و درباره نظر مثبت اعضاي شوراي شهر تهران نسبت به اين موضوع سخن گفت که خود مرعشي روز سه شنبه ۲۰ تيرماه در گفتگو با خبرآنلاين، از آماده نبودنش براي پذيرفتن سمت شهرداري تهران سخن گفت.
مرعشي در همين باره گفت: براي تصدي رياست شهرداري نه علاقه مند هستم و نه آمادگي دارم. به آقاي الويري هم گفتم که اولويت من اين نيست و علاقه اي به شهردار شدن ندارم و صلاحيتي را هم در خودم نمي بينم ولي دوستانم را هم تنها نمي گذارم.
«آقاي سکوت» در بهشت!؟
روز يکشنبه ۱۸ تيرماه، روزنامه اصلاح طلب «آفتاب يزد» در گزارشي از تصدي شهرداري تهران توسط «محمدرضا عارف» حمايت کرد. در بخشي از اين گزارش آمد: در شرايطي که هر روز نداهايي از درون اصلاحات در جهت به چالش کشيدن نهادهايي همچون شورايعالي يا حتي پير اصلاحات به گوش مي رسد، بديهي است اگر شهردار يک چهره حزبي باشد در مقابل اين حملات تنها خواهد ماند. محمدرضا عارف علي رغم تمام انتقادات تنها فردي است که تاکنون توانسته است با احزاب هزار سليقه اصلاح طلب همکاري مشترک داشته باشد و آن ها را در کنار هم نگه دارد. او منطقي‌ترين گزينه در ميان رجال موجود و ممکن براي شهردار شدن است.
آفتاب يزد در حالي در گزارش خود از شهرداري عارف حمايت کرد که رئيس فراکسيون اميد چند روز قبل از اين، در روز چهارشنبه ۱۴تير در واکنش به شائبه هاي شهردار شدنش گفت: من ان شاءالله در خدمت مردم تهران در مجلس هستم.
دو روز پس از گزارش روزنامه آفتاب يزد، روزنامه «قانون» در گزارشي با عنوان «پيله تنهايي»، درباره برنامه اطرافيان عارف براي شهرداري تهران نوشت: شايد محمدرضاعارف از لحاظ شخصيتي فردي وارسته و استاد دانشگاهي قابل باشد ولي بي شک جرياني که او را کنترل و سبب مي شود شورايعالي، اين تصميمات را اتخاذ کند بايد مسير خود را تغيير دهد. خودبرتر بيني هايي که بعد از انتخابات سال ۹۲ مدام اطرافيان عارف در گوش او زمزمه مي کنند، حبابي است که ماه هاست در نگاه مردم شکسته و فقط عارف و اطرافيانش همچنان اصلاحات و مردم را بدهکار خود مي بينند.
نگراني اصلاح طلبان از «تَکرار» قبلي ها!
با نزديک شدن به موعد معرفي کابينه از سوي رئيس جمهور، رسانه ها با ارائه گزارش هاي مختلف، تحليل هاي متفاوتي را در اين زمينه ارائه کردند. رسانه هاي اصلاح طلب به طور عمده از تکرار معرفي چهره هايي نظير رحماني فضلي و علي ربيعي به مجلس نگران بودند. در همين باره، روزنامه «شرق» روز چهارشنبه ۴ مرداد در گزارشي، درباره معرفي مجدد رحماني فضلي به مجلس به عنوان گزينه پيشنهادي وزارت کشور نوشت: انتصاب دوباره رحماني فضلي به گفته سياسيون نگراني از ابقاي برخي فرمانداران و استانداران را در پي خواهد داشت که بقاياي دولت محمود احمدي‌نژاد هستند و در اين مدت بر طبل مخالفت کوبيده اند و برخي از آن ها حتي در بزنگاه انتخابات عليه دولت روحاني موضع گرفته‌اند.
اين روزنامه در ادامه نوشت: نظرخواهي هاي «شرق» از نمايندگان مجلس نشان مي‌دهد که رحماني‌فضلي نه تنها با مخالفت نمايندگان اصلاح طلب رو به رو است که حتي از برخي نمايندگان نزديک به طيف علي لاريجاني هم نمره قبولي نمي گيرد.
روزنامه شرق همچنين در شماره يکشنبه ۸ مرداد خود، گمانه هايي را درباره برخي ريزش ها در ترکيب کابينه آينده مطرح کرد. اين روزنامه اعلام کرد که علي طيب نيا، رضا صالحي اميري، محمد فرهادي، حميد چيت چيان و محمود واعظي در دولت بعدي در سمت هاي کنوني خود نخواهند بود يا به کل از کابينه خواهند رفت.
شرق همچنين در همين شماره، مدعي شد که «بيژن نامدار زنگنه» استعفاي خود را تقديم رئيس جمهور کرده و ديگر در دولت بعدي حضور نخواهد داشت.
رد يک ادعا
رسانه هاي معاند و مغرض، با انتشار ادعاهاي واهي، سعي داشتند اينگونه وانمود کنند که مقام معظم رهبري در معرفي و گزينش صفر تا صد وزراي پيشنهادي نقش دارند. سايت دفتر مقام معظم رهبري روز جمعه ۶ مرداد با انتشار مطلبي تاکيد کرد: از حدود دو هفته قبل، يک جريان خبري که از پشتيباني پر حجم رسانه هاي خارج از کشور نيز برخوردار است، درصدد القاي اين ادعاست که تک تک اعضاي کابينه با نظر رهبر معظم انقلاب اسلامي انتخاب مي شوند.
رويه ثابت در همه دولت ها، هماهنگي با رهبري در انتخاب وزيران دفاع، امور خارجه و اطلاعات بوده است.
اين سايت در بخش ديگري از اطلاعيه خود تصريح کرد: در خصوص برخي وزارتخانه ها مثل علوم، آموزش و پرورش و ارشاد اسلامي، رهبر انقلاب اسلامي حساسيت هايي دارند، چراکه انحراف در آن ها، موجب ايجاد انحراف در حرکت کلان کشور به سمت آرمان ها مي شود و نگهباني و مراقبت در خصوص حرکت عمومي به سمت آرمان ها وظيفه قطعي رهبري است اما در انتخاب مسئولان اين وزارتخانه ها، ورود نمي کنند؛ و در خصوص اکثريت کابينه نيز در همه ادوار تا آنجاکه از سوابق امر بر مي آيد نظري ابراز نمي کنند لکن همواره تأکيد دارند که وزيران، افرادي کاري و به دور از حاشيه باشند.
سايه نجفي روي شهرداري تهران
روز يکشنبه ۸ مرداد شائبه فراگيري در رسانه ها شروع به پيچيدن گرفت با اين مضمون که «نجفي شهرداري تهران را پذيرفت.» حسين مرعشي سخنگوي حزب کارگزاران عصر همين روز در حاشيه مراسم ختم مادر «علي اکبر محتشمي پور» ضمن رد خبر منتشرشده اعلام کرد: آقاي نجفي نامزدي خود براي شهرداري را پذيرفته و مشغول تدوين برنامه هاي خود است.
با اين وجود، سايت اصلاح طلب «عصر ايران» روز دوشنبه ۹ مردادماه در گزارشي با عنوان «محمدعلي نجفي و شهرداري تهران؛ بيم ها و اميدها» به قطعي شدن شهرداري نجفي پرداخت و نوشت: اجماع شوراي جديد شهر بر سر محمدعلي نجفي امري قطعي است. موافقت محمد علي نجفي با پذيرش(نامزدي) شهرداري تهران که از جانب حسين مرعشي ديگر گزينه جدي اين مسؤوليت اعلام شده را مي توان به اين معني دانست که تا کمتر از يک ماه ديگر او اداره اَبَر شهر تهران را بر عهده مي گيرد و جانشين «محمد باقر قاليباف» ي مي شود که رکورد طولاني ترين دوره يک شهردار را به نام خود ثبت کرده است.
روز سه شنبه ۱۷ مرداد، رئيس جمهور گزينه هاي پيشنهادي خود براي وزارتخانه ها را به مجلس معرفي کرد. در ميان گزينه هاي پيشنهادي، وزير علوم به چشم نمي خورد.
فرداي اين روز، اسحاق جهانگيري معاون اول رئيس جمهور در حاشيه نشست هيئت دولت درباره معرفي نشدن گزينه وزارت علوم و تعيين تکليف آن گفت: براي تصدي وزارت علوم با يکي از دوستان(اشاره به علي خاکي صديق رئيس دانشگاه خواجه نصير) توافق شده بود اما در لحظات پاياني اعلام کرد به دلايلي نمي تواند خضور داشته باشد، براي اينکه اعلام فهرست کابينه معطل نماند روز گذشته ١٧ نفر از اعضاي کابينه معرفي شدند، وزير پيشنهادي علوم هم در اولين فرصت معرفي خواهد شد.
«خاکي صديق» اما در اظهاراتي، ادعاي جهانگيري پيرامون انصرافش از تصدي وزارت علوم را تکذيب کرد و گفت: به عنوان گزينه نهايي براي پست وزارت علوم معرفي خواهم شد و بر همين اساس برنامه هاي خود را براي تصدي پست وزارت علوم ارائه داده ام.
تعيين تکليف بهشت
پس از هفته ها گمانه زني، بالاخره در روز پنج شنبه ۱۹ مردادماه، محمدعلي نجفي در رقابت با محسن مهرعليزاده، شهردار تهران شد. الهه کولايي، محمدعلي افشاني و حسين مرعشي پيش از اين انصراف خود را از رقابت اعلام کرده بودند.
۹ روز پس از شهردارشدن نجفي، منتخبان شوراي پنجم شهر تهران در آخرين جلسه غيرعلني در مورد ترکيب هيئت رئيسه خود تصميم گيري کردند و به اين ترتيب با کناره گيري دو گزينه ديگر رياست شورا يعني احمد مسجدجامعي و مرتضي الويري، محسن هاشمي رفسنجاني با ٢١ رأي به عنوان رئيس شوراي پنجم تهران انتخاب شد.
روز يکشنبه ۲۹ مردادماه، جلسه علني مجلس براي راي اعتماد به گزينه هاي پيشنهادي رئيس جمهور تشکيل شد. در اين جلسه، همه گزينه هاي پيشنهادي روحاني جز «حبيب الله بي طرف» توانستند از فيلتر مجلس عبور و رداي وزارت را بر تن کنند.
عبدالرضا رحماني فضلي برخلاف فشار و جوسازي رسانه هاي اصلاح طلب، توانست با کسب ۲۵۳ راي موافق راهي ساختمان بتني وزارت کشور شود. رحماني فضلي موفق شد پس از امير حاتمي، قاضي زاده هاشمي و محمود علوي، بيشترين راي اعتماد را از بهارستاني ها بگيرد.