براساس اين گزارش قفل اطلاعات بارنامه روي اظهارنامه در گمرک مشکلي را حل نمي‌کند بلکه راه تخلف را همانند گذشته که بارنامه روي اظهارنامه قفل نبود باز مي‌گذارد. در اين حالت يک شخص بدون اينکه نياز به تباني با شرکتهاي حمل ونقل داشه باشد مي تواند ده ها کانتينر لاستيک را با عنوان کائوچو از گمرک خارج کند.

بر اين مسئله پافشاري کرديم که edifact (استاندارد تعيين شده از سوي سازمان ملل متحد براي روابط تجاري بين المللي) مهمترين استاندارد تبادلي است که توسط سازمان ملل تدوين شده است و بي اعتبار کردن آن مي تواند ضربات سنگيني به تجارت وارد کند چنانچه در حال حاضر بعضي از شرکتها از ارسال تعرفه به گمرک خودداري کرده و عملا اين استاندارد را به سخره گرفته اند.

از طرف ديگر برقراري کريدور سبز با اعتماد به تبادل الکترونيکي اطلاعات است و اگر اين سند مهم را در تبادل اطلاعات بي اهميت بدانيم چگونه ممکن است به تفاهم نامه براي ايجاد کريدور سبز پايبند باشيم؟ آن هم در حالي که اسناد حمل و نقل بين المللي را بي اعتبار ميدانيم.

همچنين باز کردن قفل و چک دستي به جاي چک سيستمي باعث باز شدن راه تخلف و تباني مي شود و با يک غفلت يا تباني ارزيابان گمرکي، مي شود مقدار زيادي قاچاق وارد کشور کرد. همانند پرونده لاستيک هاي قاچاق که به آن اشاره شد.

حال آنکه اگر چنين اتفاقاتي بيفتد مسئوليت آن نه تنها برعهده شخص متخلف، بلکه بر عهده مسئولان فني گمرک نيز خواهد بود.

در حال حاضر مسئولان گمرک بر اساس يک فرافکني بسيار خطرناک سعي در جايگزيني ثبت سفارش به جاي بارنامه مي کنند حال آنکه ثبت سفارش تنها يک مجوز است و قطعا کارکرد بارنامه را ندارد.

واقعيت اين است بارنامه خبر از ماهيت واقعي کالا ميدهد، ثبت سفارش يک نوع مجوز بوده که از کشور مبدا تا مقصد هيچ کنترل و بررسي نداشته است ولي بارنامه سندي است که با مشخصات و جزئيات به ماهيت کالا مي پردازد.

همچينن اين سند با توجه به ماهيت کالا در کشور مبدا طبق ليستي که فروشنده به شرکت حمل ارائه کرده صادر مي شود و در نهايت به دست گمرک رسيده است. دقيقا با تصميم مسئولان گمرک، اطلاعات اين سند غيرواقعي و بدون کيفيت و جزئيات اصلي وارد سامانه شده و عملا کراس چک و تطبيق اطلاعات در اين بخش معنا و مفهوم خود را از دست مي دهد.

 نکته قابل توجه و حائز اهميت اين است که در پرونده قاچاق لاستيک ها که قبل از قفل شدن بارنامه روي اظهارنامه اتفاق افتاد، تعرفه بارنامه درست اظهار شده بود ولي در اظهارنامه اطلاعات تعرفه اشتباه بود و اصلا نيازي به تباني نبود و به راحتي بالاي 67 کانتينر لاستيک را با عنوان کائوچو اظهار کرده و از گمرک خارج کرده اند در حالي که اطلاعات بارنامه درست بوده ولي تمامي مراحل کارشناسي و ارزيابي بدون جلوگيري پيش ميرود که منجر به آن فاجعه و امثال آن مي شود.

به گزارش فارس اما واکنش مسئولان گمرک ايران به جاي بررسي اين نقد دلسوزانه و اصلاح مشکلات گمرک اين توجيه بود که ما اصلاح را براي شرکتهاي حمل و نقل بسته ايم. بدون ذکر اين نکته که قبلا تغيير در بارنامه و سابقه تغييرات به اطلاع کارشناس مي رسيد.

ضمن اينکه شرکت ها براي تغييرات با محدوديت هاي جدي رو به رو بودند و صاحب کالايي که درخواست تغييرات داشت مجبور به پرداخت جريمه بود بهانه کردن تخلف زا بودن تغيير اين موضوع مضحک ترين بهانه براي باز کردن قفل تعرفه روي اظهارنامه تلقي مي شود.

با فرض انجام اين کار، براي کارشناسان و ارزيابان گمرک چه بايد بکنند؟ تا وقتي اين رويه ها قابل دور زدن باشد و زنجيره به هم پيوسته اطلاعات تشکيل نشود باز عده اي با تباني اين کار را خواهند کرد و فرقي نمي کند که اين کار توسط ارزياب گمرک و يا مسئول شرکت حمل و نقل انجام شود.

 آيا وقت آن نرسيده به جاي توجيه، به حل مشکلات و جلوگيري از تخلفات سازمان يافته پرداخته شود و تا بيش از پيش مشکلات ناشي از قاچاق کالا به اشتغال و اقتصاد کشور لطمه بيشتري نزده تصميم جدي در اين زمينه گرفته شود؟ وآيا وقت آن نرسيده تدبير دولت به کمک مردم بيايد و از نفوذ سودجويان جلوگيري کند؟

فارس