در طول ساليان اخير،با عنايت به ظهور و بروز مشکلات و معضلات اقتصادي متعدد،تا حدودي از اهميت و جايگاه چک کاسته شده و شکي نيست که در مقايسه با دهه هاي گذشته،اين اوراق از حيث اعتماد عمومي با خدشه هايي همراه شده است.

با همه اين اوصاف،همچنان بخش قابل توجهي از مراودات و مبادلات تجاري و اقتصادي با اتکاي به اين اوراق انجام مي پذيرد.

با وجود خدشه دار شدن اعتماد عمومي(حداقل در ميان برخي از اقشار و گروه هاي اجتماعي)صدور چک در ماه هاي اخير با رشد و افزايش نيز همراه بوده است.

همچنان که چک هاي برگشتي نيز بيش از ماه هاي گذشته با رشد توام شده ، اتفاقي ناميمون که بخشي از بيماري هاي پنهان و آشکار اقتصادي کشور را مبرهن و هويدا مي سازد.

محمود طارمي،دانش آموخته رشته اقتصاد در گفت و گو با خبرنگار بورس،بانک و بيمه ، ضمن اشاره به نقش حائز اهميت اوراق اقتصادي همچون چک در تسهيل مبادلات،معاملات و مراودات تجاري اظهار داشت:با وجود چنين اهميت و جايگاهي،در طول ساليان اخير،چک نيز با مشکلات و نارسايي هاي عديده اي مواجه شده که عمده آن به کمبود نقدينگي و کافي نبودن موجوديِ حساب ها و به تبع آن برگشت خوردن اين اوراق معطوف مي شود.

وي افزود:بر اساس اخبار و گزارش هاي موجود،از حدود 8 ميليون چک مبادله شده در طول يک ماه گذشته قريب به يک ميليون و 500 هزار فقره برگشت خورده است که اين واقعيت تلخ مويد رشد 36 درصدي روند برگشت خوردن چک ها(در مقايسه با گذشته)مي باشد.

دانش آموخته رشته اقتصاد عنوان کرد:در ارديبهشت ماه گذشته نيز،بيش از 9 ميليون و 500 هزار چک ، مبادله شده که ارزش ريالي آن قريب به 59 هزار ميليارد تومان برآورد مي شود.

طارمي گفت:به واقع،از حيث تعدد و تکثر،ميزان چک هاي صادرهِ مبادله اي،نزديک به 30 درصد رشد و از زوايه ارزش ريالي نيز،بيش از 55 درصد افزايش داشته است.

وي افزود:البته نبايد اين نکته ظريف را از نظر دور داشت که به موازات افزايش چک هايِ برگشتيِ مبادله اي، ضريب صدور و مبادله آن نيز با افزايش همراه بوده و به واقع بالا رفتن چک هاي برگشتي در شرايطي رخ نداده که حجم آن در کليت آمار به مانند گذشته يا ثابت مانده باشد.

کارشناس اقتصادي گفت:با اين وجود،اصل و نفس اين عارضه(عدم وصول چک ها )،موضوعي نگران کننده مي باشد که بايد براي کاهش،مهار و کنترل آن بيش از پيش تلاش نمود.

اصلي ترين عامل برگشت خوردن چک ها به رکود اقتصادي معطوف مي شود

حسين مير کياني،يکي از توزيع کنندگان عمده کيف و کفش در غرب استان تهران در گفت و گو با خبرنگار بورس،بانک و بيمه ،با اشاره به تاثيرپذيري و تاثيرگذاري اصناف بر روي يکديگر عنوان کرد:کم نيستند کسبه و فعالان صنفي که با اميد به فروش اجناس و محصولات خريداري شده،به صدور چک مبادرت ورزيده اند اما قادر به تامين مبلغ و وصول آن نبوده اند.

وي افزود:به عنوان نمونه،مبلغي معادل 25 ميليون تومان چک در ازاي خريد کيف و کفش از توليد کننده يا توزيع کننده صادر مي شود و سر رسيد تاريخ آن نيز براي 6 ماه بعد منظور مي شود.

ميرکياني عنوان کرد:در حالت عادي،قاعدتا اين محصولات به فروش مي رسد و بعد از کسر سود،باقي مبالغ به موجودي صاحب چک تزريق مي شود تا در زمان سر رسيد بدون هيچگونه مشکلي وصول شود،اما عدم رونق در بازار باعث مي شود که محصولات خريداري شده به همان شکل در ويترين مغازه ها و فروشگاه ها خاک بخورد و با گذشت زمان و فرا رسيدن سر رسيد چک به دليل عدم فروش محصولات خريداري شده،موجودي حساب،براي وصول چک کافي نمي باشد و اوراق مذکور برگشت مي خورد.

اين توزيع کننده کيف و کفش عنوان کرد:اين قصه پر غصه بسياري از کسبه،فعالان حوزه توليدي،اقتصادي، خدماتي و...مي باشد و بازخورد و نتيجه اين عارضه در اعداد و ارقام مربوط به رشد ميزان چک هاي برگشتي نمود و ظهور و بروز پيدا مي کند.

وي در پاسخ به سئوال خبرنگار گروه اقتصادي باشگاه خبرنگاران جوان،در خصوص چراييِ افزايش حجم و ضريب صدور چک هاي مبادله اي در شرايطي که اعتماد عمومي نسبت به اين اوراق تا حدودي تضعيف شده، گفت:طبيعتا در فقدان و کمبود نقدينگي،چاره اي جز استفاده از چک باقي نمي ماند و با عنايت به بدون پشتوانه بودن بسياري از اين چک ها،نتيجه آن در برگشت خوردن و عدم وصول،نمود پيدا مي کند.

ميرکياني گفت:اصلي ترين و موثرترين راهکار پيشگيري از بروز مجدد اين عارضه را بايد در رونق اقتصادي و بهبود فضاي کسب و کار جستجو کرد،در غير اينصورت نه تنها شاهد حصول توفيق جدي در اين عرصه نخواهيم بود بلکه معضلات و مشکلات عرصه مذکور بيش از پيش تشديد خواهد شد.

وي در خاتمه يادآور شد:اميد آن مي رود با اتخاذ تدابير،تمهيدات و تصميمات سازنده و اصولي،رونق اقتصادي به کشور باز گردد و بساط اين کسادي ويران کننده و حاکم بر اصناف و مشاغل متعدد برچيده شود تا بتوان از فضايِ مطلوبِ کسب و کار به نحو مطلوب و سازنده اي در جهت تامين معيشت و گردش چرخ اقتصادي مملکت بهره برد.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان