بر اساس نتايج يک نظرسنجي که توسط مرکز مطالعات بين المللي و امنيت دانشگاه مريلند CISSM انجام گرفته است، اکثريت قريب به اتفاق ايراني‌ها به تحولات اقتصادي کشورشان بعد از توافق اتمي ايران با غرب با ديده شک و ترديد مي‌نگرند.
حدود يک سال بعد از اجراي برجام بيش از 70 درصد شهروندان ايراني بر اين عقيده‌اند که ايران مزاياي وعده داده شده در اين توافق را دريافت نکرده يا اين به‌نفع عده خاصي بوده است.
دلسردي ايرانيان درباره بهبود اوضاع اقتصادي در سايه برجام
بر اساس نتايج اين بررسي اميدهاي بزرگ ايرانيان براي بهبود اوضاع اقتصادي بعد از توافق هسته‌اي تا به حال برآورده نشده است. اکثريت قريب به اتفاق ايراني‌ها مي‌گويند که شرايط زندگي آنها بعد از توافق هسته‌اي با غرب تغييري نکرده است، از اين رو ميزان رضايتمندي از سياست حسن روحاني به‌شکل ملموسي کاهش پيدا کرده است.
اين نظرسنجي جديد که به‌سفارش کنفرانس امنيتي مونيخ انجام شده است به‌ويژه از دلسردي ايراني‌ها درباره مناسبات با اروپا خبر مي‌دهد. البته اکثر ايراني‌ها اعتقاد دارند که اين مناسبات کمي و به‌صورت ناچيزي بهبود يافته است. اما بيش از دوسوم شهروندان ايراني مي‌گويند که اتحاديه اروپا بسيار آهسته‌تر از حد ممکن روابط تجاري خود با ايران را بازسازي مي‌کند.
حدود 80 درصد ايراني‌ها در اين نظرسنجي که نتيجه آن در گزارش امنيتي مونيخ در تاريخ 13 فوريه منتشر شده است آمريکا را مسئول اين وضعيت مي‌دانند که اروپاييان تحت فشار آن و از ترس عواقب تجارت با ايران در برابر واشنگتن سر خم کرده‌اند.
در توافق هسته‌اي بين ايران و غرب پنج قدرت دارنده حق وتوي شوراي امنيت و آلمان کاهش تحريم‌هاي خود عليه ايران را وعده داده و جمهوري اسلامي ايران نيز با کنترل‌هاي شديدتر و عقب‌نشيني چشم‌گير از برنامه‌هاي هسته‌اي خود و برنامه غني‌سازي موافقت کرد. اين اقدامات از اوايل سال 2016 براي 10 تا 15 سال به مرحله اجرا درآمد.
ترس بانک‌هاي اروپايي از مجازات‌هاي آمريکا براي مبادلات تجاري با ايران
بيش از يک سال بعد از اجراي برجام برآورده شدن اميدهايي که در پس اين توافق نهفته بود همچنان مبهم و نامشخص باقي مانده است. عدم قطعيت‌ها درباره سياست "دونالد ترامپ"، رئيس جمهور جديد آمريکا و تهديدهاي واشنگتن براي مجازات در صورت مبادلات تجاري با تهران به‌خصوص بانک‌هاي اروپايي را براي وارد شدن به مبادلات با ايران دچار شک و ترديد کرده است، بدون اين بانک‌ها بسياري از معاملات امکان پذير نيست، از اين رو ايراني‌ها با حسرت به دوراني مي‌نگرند که اروپا بزرگترين شريک تجاري آنها بود. اين دوران حدود 10 سال پيش بود.
بعد از توافق هسته‌اي سال 2015 هر دو طرف مي‌خواستند دوباره به دوران گذشته برگردند. "فدريکا موگريني"، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا در سفر خود به ايران در آوريل سال 2016 بر اين مسئله تأکيد کرد. اما حجم مبادلات تجاري بين ايران و اروپا همچنان کمتر از انتظارات باقي ماند.
در واقع بسياري از سياستمداران در ايالات متحده نيز به بهبود روابط تجاري بين ايران و اروپا اميدوارند. بسياري البته به جاه‌طلبي‌هاي اتحاديه اروپا در اين عرصه انتقاد وارد مي‌کنند. اما بسياري از تحريم‌هاي آمريکا همچنان بعد از توافق هسته‌اي باقي ماند.
تجارت گسترده با آمريکا هرگز براي ايران واقع‌بينانه نبوده است
رئيس جمهور جديد آمريکا همچنين اخيراً در واکنش به آزمايش‌هاي موشکي ايران تشديد تحريم‌ها عليه ايران را اعلام کرد. تجارت وسيع و فشرده با آمريکا البته براي ايران هرگز واقع‌بينانه نبوده است. اما اروپا به‌خصوص مي‌خواست شرايطي را فراهم کند که اين کشور به اقتصاد جهاني يک‌پارچه وارد شود و دولت فعلي بتواند مردم را درباره منافع اقتصادي اين توافق متقاعد کند.
اما تنش‌هاي روزافزون از زمان روي کار آمدن ترامپ در کاخ سفيد ترديدها و ناامني زيادي را ايجاد کرده است.
ممنوعيت سفر براي ايراني‌ها، تحريم‌هاي بيشتر و هشدارهاي شديد از واشنگتن به‌زعم مخالفان دولت روحاني نشانگر ضعف دولت فعلي در برخورد با ايالات متحده است. اين وضعيت نشان مي‌دهد که آمريکا هرگز قابل اعتماد نيست.
نويسنده در ادامه عدم قطعيت بيشتر در سايه سياست‌هاي دونالد ترامپ و امتيازات اقتصادي کمتر براي مردم ايران را نتيجه اين شرايط دانسته نوشت از زمان روي کار آمدن ترامپ مشخص شده است که ترديدهاي شرکت‌هاي اروپايي (درباره مبادلات تجاري با ايران) و دلسردي‌هاي ايرانيان درباره شرايط موجود همچنان ميتواند افزايش يابد و اين مسئله ميتواند موفقيت توافق هسته‌اي را در بلندمدت به خطر بيندازد.