جمهوري اسلامي با افزايش رايزني‌ها پيرامون سوريه، مواضع خود در منطقه را تقويت کرده است.
به گزارش
پايگاه خبري تحليلي پيرغار، در شرايطي که توازن ائتلاف‌ها در غرب آسيا با نقش‌آفريني جمهوري اسلامي در حال تغيير است، تهران با افزايش رايزني و گفت‌وگو درباره بحران سوريه مواضع خود را تقويت کرده است.
اما در خصوص تسري سياست خارجي کشورمان در منطقه، روزنامه گاردين چاپ انگليس در گزارشي نوشت: «محمد جواد ظريف،» وزير امور خارجه ايران، طي روزهاي گذشته و قبل از آغاز مذاکرات مهم لوزان درباره بحران سوريه، شخصا خواستار حضور مصر در اين نشست شد.
اين اقدام، سبب بروز نگراني‌هايي حول اين موضوع شد که؛ قاهره در حال فاصله گرفتن از موضع سنتي خود در حمايت از غرب در منطقه است.
مذاکراتي که «جان کري،» وزير امور خارجه آمريکا، دو هفته پيش در لوزان سوئيس برگزار کرد، موجبات رسيدن به راهبردي مشترک با روسيه به منظور پايان دادن به نزاع در سوريه را فراهم نياورد.
در ادامه گزارش گاردين آمده است: ايران تنها زماني با حضور در نشست لوزان موافقت کرد که حضور وزراي امور خارجه مصر و عراق نيز در آن گفت‌وگوها قطعي شد. هر دو کشور از موضع ايران در پشتيباني از اسد حمايت ميکنند، اما موضع مصر در اين ميان مهم است زيرا اين کشور پرجمعيت ترين کشور عربي سني در غرب آسيا محسوب مي‌شود.
"حسين شيخ الاسلام" مشاور ظريف در وزارت خارجه در اينباره به خبرنگار سياسي باشگاه خبرنگاران جوان ميگويد: به اعتقاد بنده کار گروهي که در ابتدا به نشست لوزان دعوت شده بود نامتوازن بود، لذا با تدبير دستگاه ديپلماسي کشورمان دولت مصر بعنوان يک کشور عرب تاثير گذار در معادلات منطقه، به مذاکرات راه يافت.
وي تصريح کرد: جمهوري اسلامي با اين شرط به لوزان رفت تا مصر و عراق هم در مذاکرات حضور داشته باشند. از طرفي جمهوري اسلامي با اين اقدام ديپلماتيک نشان داد رژيم عربستان سعودي نماينده مطلوب اعراب منطقه نيست.
اما در ارتباط با افزايش نقش آفريني جمهوري اسلامي در تحولات منطقه، "محمد ساجدي" کارشناس سياست خارجي گفت: در ظرف چند هفته اخير در جنوب غرب آسيا، چند اتفاق مهم رخ داد، تقريبا در تمام اين معادلات کفه ترازو به نفع ايران در حال تغيير است.
وي با تشريح تحولات سياسي رخ داده در روزهاي گذشته اظهار داشت: سعد حريري رييس حزب المستقبل لبنان، حمايت همه جانبه خود را از نامزدي ميشل عون کانديداي مورد حمايت حزب الله در انتخابات پيش روي رياست جمهوري لبنان انجام داد. و اين يک ضربه مهلک به عربستان و متحدانش بويژه رژيم صهيونيستي خواهد بود.
اين کارشناس سياست خارجي در بخش ديگري از ارزيابي خود نسبت به معادلات پيش روي منطقه افزود: حوادث شرق حلب که منجر به کشته شدن بسياري از گروه‌هاي تروريستي شد؛ با اين رخداد ميداني برگ برنده ديگري براي جمهوري اسلامي ايران – سوريه و روسيه در ميدان سوريه و بطور کلي جبهه مقاومت رقم خورد.
ساجدي با بيان اينکه مجموعه رويدادهاي حلب در سوريه و موصل عراق نشان دهنده نقش بسزاي سياستهاي متوازن تهران در منطقه است، پيش بيني کرد: نظر به پيروزيهاي محور مقاومت در چند گذشته آزادي موصل در عراق و زمينگير شدن تروريستها در حلب سوريه حتمي است.
از سويي ديگر، "جعفر قناد باشي" کارشناس مسايل منطقه پيرامون جايگاه جمهوري اسلامي ايران در معادلات منطقهاي گفت: آنچه که در مذاکرات سوريه همواره مطرح بوده، بحث ترکيب گروه‌هاي شرکت کننده در اين نشست است.
وي با اشاره به اينکه قدرتهاي بزرگ کوشش کرده، چه در نشست لوزان و چه در ژنو 1 و 2 و همچنين وين 1 و 3 و 2؛ براي خشنودي رژيم صهيونيستي و عرب مرتجع، چينش دلخواه آنها در مذاکرات حاکم باشد.
قناد باشي افزود: امروز خود غربيها به جايگاه تاثير گذار جمهوري اسلامي به ناچار معترف هستند و اين امر موجب خواهد شد؛ تصميمات اتخاد شده در مورد بحران سوريه به نفع گروه‌هاي تروريستي رقم نخورد.
اين کارشناس سياست خارجي خاطر نشان کرد: جمهوري اسلامي با درخواست هوشمندانه خود مبني بر حضور عراق و مصر در نشست لوزان، عملا ائتلاف منطقه بطور متوازن تغيير شکل داد که ما امروز در حلب و موصل شاهد آثار مثبت آنها هستيم.
يک تصميم دردناک!!
اما روزنامه انگليسي گاردين در ادامه تحليل خود پيرامون رايزني ايران براي حضور مقامات مصري در مذاکرات لوزان ميافزايد: مصر با رأي دادن در حمايت از روسيه در رد پيش نويس قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل متحد در ارتباط با سوريه سبب شوکه شدن عربستان سعودي -حمايت کننده مالي‌اش- شد. در سازمان ملل متحد، نماينده عربستان سعودي تصميم مصر را «دردناک» توصيف کرد.
يک روز پس از آن، رياض ارائه کمک‌هاي نفتي خود را به مصر به حالت تعليق در آورد؛ کمک‌هايي که حجم ماهانه آن هفت‌صد هزار تن فرآورده‌هاي نفتي تخمين زده مي‌شود.
کارشناسان سياسي معتقدند: از نظر تهران، مصر يکي از قطب هاي فرهنگي جهان عرب محسوب مي شود. بيش از يک چهارم جمعيت عرب در اين کشور زندگي مي کنند. قاهره مي‌تواند يک عامل توازن در مقابل خصومت عربستان سعودي در ديپلماسي پر خطر بر سر وضعيت سوريه در آينده باشد.
سوريه با ثبات، چشماندازي رو به روي قاهره
طبق نظر اکثر تحليلگران بينالمللي، مصر و ايران بر سر حمايت از نظام اسد در سوريه و استقبال از همکاريهاي نظامي با روسيه به يکديگر نزديک‌تر شده اند. ارزيابي کارشناسان سياسي نشان ميدهد: اقدامات مصر کاملا ماهيت تاکتيکي دارند. «اچ اي هليِر،» کارشناس شوراي آتلانتيک و موسسه خدمات واحد سلطنتي لندن، در اين خصوص گفت: «مصر چشم انداز خاص خود را درباره سوريه دارد که با رويکرد ايران هم گرايي دارد.»
همچنين ناظران سياسي بر اين باورند، مصر خواهان وجود يک سوريه باثبات است و همچنين درباره گروه‌هاي تروريستي و تندروها ابراز نگراني مي‌کند که نگراني بجايي است. از سوي ديگر، مصر اغلب به روس‌ها نزديک مي شود و به نظر مي‌رسد قاهره مي‌خواهد به غرب نشان دهد گزينه‌هايي براي خود دارد.
مذاکره سه‌جانبه در مسکو؛ اذعان دوباره آمريکا به نقش مؤثر ايران در منطقه
محمدجواد ظريف، سرگئي لاوروف و وليدالمعلم در نشستي که روز جمعه مصادف با 7 آبان، در مسکو برگزار شد؛ به دنبال پيداکردن راهي براي برخورد قاطع و کارآمد با تروريسم به‌ويژه در سوريه بودند. اين را لاوروف ميزبان اين مذاکرات گفت و آن‌طور که توضيح داد، بررسي جزئيات اوضاع سوريه ازجمله کمک‌هاي انسان‌دوستانه و راه‌هاي جلوگيري از تجهيز و تسليح تروريستها را نيز در دستور کار داشتند. آنها بر هم‌گرايي سه‌کشور براي مبارزه با تروريسم تأکيد و اعلام کردند مواضع تهران، مسکو و دمشق در همکاري با سوريه عليه تروريستها مشترک است.
بنابر گزارش خبرگزاريها، اين نشست سه‌جانبه براي کمک به حلوفصل بحراني برگزار شد که به گفته وليدالمعلم، وزير خارجه سوريه، آمريکا هيچ تعاملي براي حلوفصل سياسي آن انجام نمي‌دهد.
وي با اشاره به توافق اخير آمريکا و روسيه درباره آتش‌بس که نتيجه‌اي نداشت، گفت: «واشنگتن علاقه‌مند به حل بحران نيست و فقط براي تأمين منافع خود و کشورهاي منطقه (متحد ضدسوري آمريکا) اقدام مي‌کند»!! بر طبق اظهارات وي «آمريکا به نقش روسيه و ايران در حل بحران سوريه اذعان دارد اما نمي‌تواند با ما همکاري کند. ما به آمريکا اعتماد نداريم و مطمئن هستيم اين کشور به تعهداتش عمل نخواهد کرد».
حضور موگريني در تهران حکايتي ديگر از نقش مهم ايران در منطقه
"حشمت الله فلاحت پيشه" عضو کميسيون امنيت ملي سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي، پيرامون حضور خانم موگريني در تهران، ميگويد: سفر موگريني بعنوان مسئول سياست خارجي 26 کشوراروپايي به تهران، از اين نظر حايز اهميت است که مي تواند باب تازهاي در روابط دو طرف بازگشايي کند.
وي تصريح کرد: به نظر مي‌رسد سفر موگريني به تهران در راستاي پر کردن خلاء بوجود آمده از بدعهديهاي آمريکا در برجام و تحولات سوريه باشد. از طرفي ايشان بر نقش متوازن کننده جمهوري اسلامي در سوريه و عراق بخوبي واقف هستند.
فلاحت پيشه نشست چند روز گذشته مسکو با حضور ارکان جبهه مقاومت را بسيار مفيدتر از مذاکرات دول غربي بر سر موضع سوريه دانست و گفت: مواضع کشورهاي غربي در مورد برون رفت از مناقشات سوريه بيشتر جنبه تبليغي توأم با بدعهدي داشته است.
جمهوري اسلامي و سياست خارجي جامعنگر
همزمان با گسترش رايزنيهاي منطقهاي جمهوري اسلامي، پس از نشست لوزان، تهران در اقدامي سنجيده و ديپلماتيک در نشست مسکو پيرامون مسايل سوريه شرکت کرد. ترديدي نيست، ترافيک اخير روابط خارجي با محوريت ايران، بيش از هر کس ايالات متحده و عربستان را نگران خواهد کرد.
نشستي که مستقل از حضور کشورهاي غربي و اعراب مرتجع و صرفا با حضور ارکان اصلي محور مقاومت تشکيل جلسه داد. اما به فاصله يک روز پس از حضور وزير خارجه کشورمان ما شاهد حضور فدريکا موگريني هماهنگ کننده سياست خارجي اتحاديه اروپا در تهران هستيم که اين موضوع بيانگر سياست خارجي چند وجهي و جامعنگر جمهوري اسلامي ميباشد.
گزارش: محمدرضاشجاعيان