استان خشک و کويري يزد سال‌هاست که با پديده کم‌آبي مواجه است و وجود قنات‌هاي کهن در اين ديار نيز مويد همين موضوع است، ولي در طي دو دهه اخير خشکسالي و کاهش بارش‌ها نيز مزيد بر علت شده تا يزدي‌ها بيشتر در عطش آب بمانند.
به گزار پايگاه خبري تحليلي پيرغار، به دنبال شدت گرفتن اين وضعيت در سال‌هاي گذشته و اخير، تدابيري نيز براي پيشگيري از بحران خشکسالي در يزد مانند انتقال آب از حوزه‌هاي آبريز خارج از استان صورت گرفته است ولي با خشک‌تر شدن کشورمان، اين راهکارها نيز ديگر مانند گذشته پاسخگوي نيازهاي کنوني يزدي‌ها نيست.
در اين شرايط، موضوع مديريت مصرف توسط عموم مردم به عنوان يکي از موثرترين و مهم‌ترين اقدام پيشنهادي از سوي مسئولان استان مطرح است.
از طرفي ديگر، براساس ادعاي کارشناسان، بيشترين ميزان مصرف آب در استان يزد مربوط به حوزه کشاورزي است و اين بخش قريب 90 درصد آب مصرفي را به خود اختصاص داده، لذا در سال‌هاي اخير نيز سياست‌گذاري‌ها در اين بخش به سمت افزايش راندمان آبياري کشاورزي با اجراي طرح‌هاي آبياري نوين، اصلاح الگوهاي کشت و توجه بيشتر به موضوع آب‌هاي مجازي سوق يافته است.
البته در برنامه توسعه ششم کشور نيز توجه به اين موضوعات به ويژه در مقوله آب مجازي در بخش کشاورزي و صنعت نيز مطرح است تا اين موضوع با تمامي جوانب تاثيرگذارش در روزگاري که ايران با بحران کم‌آبي و بي‌آبي دست و پنجه نرم مي‌کند، بتواند اجرايي و موثر واقع شود.
در همين راستا نيز مسئولان استان کم‌آب يزد، بارها اهتمام خود به اين مضوعات را اعلام کرده و مرتب جايگزيني کشت محصولات کمآبخواه مانند گياهان دارويي به جاي توليدات کشاورزي پرآب‌بر از جمله محصولات جاليزي را توصيه مي‌کنند.
اين تاکيدات در حالي تداوم دارد که به گفته کارشناسان براي توليد هر کيلوگرم محصولي مانند هندوانه بيش از 500 ليتر آب مصرف مي‌شود و کشاورزان بايد هندوانه را با صرف ميزان قابل توجهي آب توليد کنند.
شايد به عبارتي کشت اين محصول به ويژه در مناطق خشک کشورمان به معناي واقعي هدر رفت آب محسوب شود ولي متاسفانه اين در حالي است که اخيراً مسئولان کشاورزي استان نويد آغاز برداشت چهار هزار تن هندوانه از سطح 115 هکتار از اراضي شهرستان ابرکوه را به اطلاع عموم مردم رسانده‌اند.
قطعاً کشاورزي در استان کويري يزد که از کشاورزاني پرتلاش و زحمتکش برخوردار است، نه تنها در تحقق اقتصاد مقاومتي بلکه در تلطيف هواي خشک و گرم اين استان بسيار تاثيرگذار است ولي کاشت محصولي پرآبخواه مانند هندوانه در استان کم‌آب يزد که در سال جاري کمترين ميزان بارندگي کل کشور را به خود اختصاص داده است، بسيار بسيار دور از ذهن است و سئوالات زيادي را در اذهان عمومي ايجاد مي‌کند.
"مهدي غيب‌الهي" مدير جهادکشاورزي شهرستان ابرکوه با اشاره به کاشت چنين محصول پرآب‌خواهي در شهري که با بحران کم آبي روبر است، اظهار کرد: هيچ توجيهي براي کاشت چنين محصولي در چنين وسعتي نداريم ولي تلاش مي‌کنيم که با اجراي طرح‌هاي اصلاح الگوي کشت، 200 هندونه‌کار ابرکوهي را به سمت کاشت محصولات کمآبخواه سوق دهيم.
وي در مورد اقدامات صورت گرفته در اين رابطه تصريح کرد: مباحث مربوط به اصلاح الگوي کشت را از طريق ترويج اصلاح الگوي کشت و اعمال محدوديت در مصرف آب دنبال مي‌کنيم و اميدواريم با بکارگيري کنتورهاي هوشمند و محدود کردن مصرف آب کشاورزان شهرستان، خود به خود آنها به سمت روش‌هاي آب ياري نوين و کاشت محصولات متناسب با اقليم خشک شهرستان سوق يابند.
به گفته‌ي سرپرست جهادکشاورزي ابرکوه، در حال حاضر 500 حلقه چاه آب کشاورزي در اين شهرستان مجهز به کنتور هوشمند شده است که کنتورهاي منطقه يک شهرستان وارد مدار شده است.
وي اضافه کرد: هنوز 148 حلقه چاه شهرستان فاقد کنتور هوشمند است، هرچند که اکثر آن‌هايي هم که نصب شده، هنوز به بهربرداري نرسيده و وارد مدار نشده است.
غيب‌الهي در پايان نيز اعلام کرد: در نظر داريم که براي تقويت سفره‌هاي آب زيرزميني ابرکوه نيز در سه مقطع زماني 12روزه در فصل زمستان، چاه‌هاي آب شهرستان را خاموش کنيم.