از چه تاريخي شما به عنوان مديرکل دفتر ازدواج و تعالي خانواده وزارت ورزش و جوانان در اين وزارتخانه مشغول فعاليت شديد؟

بهمني: از 7 بهمن حکم بنده داده شد و حدود 2 ماه است که در دفتر ازدواج و تعالي خانواده وزارت ورزش و جوانان مشغول فعاليت هستم.

 پيش از وزارت ورزش و جوانان چه فعاليت‌هايي داشتيد؟

بهمني: پيش از مسئوليت‌هايي مانند قائم‌مقام معاونت آموزش در سازمان نظام روانشناسي، مدير کل خدمات آموزشي دانشگاه علمي کاربردي داشتم و همچنين مسئوليت‌هايي در وزارت علوم داشتم و عضو هيأت علمي دانشگاه هستم.

به عنوان مدير کل دفتر ازدواج و تعالي خانواده وزارت ورزش و جوانان به اعتقاد شما چرا اين دفتر تاکنون نتوانسته است موفق عمل کند؟

بهمني: نگاه بنده و شما متفاوت است ما زماني مي‌توانيم از موفقيت يا عدم موفقيت صحبت کنيم که هدف از پيش تعيين شده داشته باشيم و براي تحقق آن هدف راهکارها و ملزومات را در اختيار داشته باشيم، بايد دقت کرد ساماندهي ازدواج جوانان موضوعي نيست که تنها بر عهده وزارت ورزش و جوانان باشد اما اين را قبول دارم که بر اساس مصوبات دولت متولي اصل ساماندهي امور جوانان وزارت ورزش و جوانان است اما همه دستگاه‌ها يا بهتر است بگوييم اکثر دستگاه‌ها موظف هستند در اين زمينه با وزارت ورزش و جوانان همکاري داشته باشند پس ما اگر از موفقيت مي‌خواهيم صحبت کنيم بايد توجه کنيم که بخشي از موفقيت اين وزارتخانه‌ برمي‌گردد به اين موضوع که ساير دستگاه‌ها و وزارتخانه‌هايي که مکلف بودند اقداماتي را انجام داده و در اختيار وزارتخانه قرار دهند تا چه حد به وظايف خود عمل کرده‌اند.

*امور ازدواج و خانواده رسماً در اختيار وزارت ورزش و جوانان است اما عملاً در اختيار دستگاه‌هاي مختلف است

موضوع دوم بودجه حوزه جوانان وزارت ورزش و جوانان است، امسال بودجه حوزه جوانان حدود 8 ميليارد تومان است که اين بودجه کفايت حوزه جوانان را نمي‌کند و بخشي از همين بودجه نيز در اختيار دفتر ازدواج قرار مي‌گيرد. امور ازدواج و خانواده رسماً در اختيار وزارت ورزش و جوانان است اما عملاً در اختيار دستگاه‌هاي مختلف است و اين دستگاه‌ها بايد دست در دست هم دهند تا بتوان کاري را پيش برد و به نتيجه رساند.

*عدم ثبات مديريت در کشور اپيدمي شده است

بحث ديگر موضوعي است که تقريبا در کشور اپيدمي شده است و آن اين است که ما در وزارتخانه‌ و در دستگاه‌هاي مختلف ثبات مديريت نداريم تا يک مدير مي‌خواهد با حيطه وظايف و مسئوليت‌هاي خودش آشنا شود و برنامه‌هايش را عملياتي کند به دلايل مختلف مانند تغيير دولت يا دلايل ديگر جابه‌جا مي‌شود و باز هم تمام برنامه‌ها از صفر شروع مي‌شود. از سوي ديگر افرادي در برخي از مديريت‌ها به کار گرفته مي‌شوند که تخصص لازم را ندارند.

افراد وقتي تخصص لازم را ندارند خطاپذيري بيشتر مي‌شود، بحث ديگر موازي‌کاري است که در اين حوزه بسيار موازي‌کاري وجود دارد يکي از مديراني که قبلاً در اين جايگاه مسئوليت داشت مي‌گفت بنده بررسي کردم و هم اکنون 11 دستگاه خود را متولي امور جوانان مي‌دانند، اما در اين شرايط و بين اين دستگاه‌ها برخي از همکاران علاوه بر اينکه نيت خوبي دارند براي هدفي که ترسيم کردند راه مناسبي را انتخاب نکردند، به عنوان مثال از سال 82 طبق قانون مجلس که تأييديه شوراي نگهبان را دارد کليه خدمات روانشناسي و مشاوره به سازمان نظام روانشناسي و مشاوره واگذار شده است. حالا که اين قانون وجود دارد همه بايد به شرح وظايف خود بپردازند و در اين زمينه از برخي همکاران گله داريم و انتظار تعامل داريم ما هم مانند اين همکاران دل نگراني‌هايي داريم اما برخي دوستان حرف‌هاي خودمان را به خودمان برمي‌گردانند هم اکنون طبق آخرين مصوبات دولت، وزارت ورزش و جوانان موظف شده است در خصوص مراکز تخصصي روانشناسي و تحکيم خانواده مجوز دهد از آن طرف سازمان بهزيستي مکلف شده است براي راه اندازي مراکز تخصصي مشاوره اجتماعي مجوز دهد. سازمان نظام روانشناسي و مشاوره هم طبق قانون صفر تا صد مراحل صدور مجوز مراکز مشاوره را در اختيار دارد.

طبق تفاهم‌نامه‌اي که وزارت ورزش و جوانان با سازمان نظام روانشناسي منعقد کرده است در زمينه صدور مجوز براي مراکز مشاوره ازدواج و تحکيم خانواده به صورت مشترک با سازمان نظام روانشناسي بايد همکاري داشته باشد. بهزيستي طبق مصوبات و قوانين مکلف بود در حوزه مشاوره اجتماعي کار کند. ما از همکاران خود مي‌خواهيم حوزه وظايف و شرح مأموريت‌هاي خود را که توسط قانون مشخص شده است مطالعه کنند،  يکي،  دو جلسه قبلاً‌  براي بررسي شرح وظايف هر کدام از دستگاه‌ها گذاشته شد اما متأسفانه نمايندگاني آمدند که جزو سطوح مياني مديران بودند و اطلاعات لازم را نداشتند. من تصور مي‌کنم اگر واقعاً اين نشست در سطح مديران کل برگزار شود بسيار مي‌تواند کمک کند.

 آيا وزارت ورزش و جوانان در زمينه ازدواج جوانان مسئول بالادستي ساير سازمان‌ها است؟اگر جواب مثبت است پس چرا شاهد ناهماهنگي‌ها و موازي کاري‌هاي زيادي در اين حوزه هستيم؟

صبحي: دقيقاً همينطور است، قبلاً سازمان ملي جوانان اين وظيفه را داشت ما با بسياري از سازمان‌ها تعامل خوبي داريم و از تمام همکاران و دستگاه‌ها انتظار تعامل داريم در اين زمينه اختلاف‌نظر وجود دارد و بنده احساس مي‌کنم مديران مافوق بايد مقداري همکاران سطوح مياني را در مورد شرح وظايف و حدود اختيارات توجيه کنند.

به حضور مديران مياني در جلسات خود با ساير دستگاه‌ها اشاره شد، در جلسات ستاد ساماندهي امور جوانان نيز اين رويه را شاهد هستيم که بعضا مديران کل که قدرت تصميم گيري دارند، کمتر حضور پيدا مي‌کنند و بيشتر مديران مياني و کارشناسان جزء حاضرين در جلسه هستند، علت عدم تمايل مديران کل براي شرکت در اين جلسات چيست؟

صبحي: البته در ماه‌هاي اخير اين روند بهتر شده است اما اين انتقاد را قبول دارم و به اعتقاد بنده دليل اين موضوع اين است که ما مديران باثباتي نداريم و دوماً ما مديران تخصصي نداريم.

يعني در حوزه ازدواج جوانان که ماه‌ها اين دفتر بدون مديرکل اداره مي‌شد، ما شخصي که اين تخصص و توانايي را داشته باشد،نداشتيم؟

صبحي: در حوزه ازدواج ما مدير تخصصي نداشتيم. غير از تخصص بحث سليقه و درخواست دوطرفه و ساير مسائل هم وجود دارد گاهي مي‌بينيم فردي تخصص لازم را دارد اما شايد مديران آن انتخاب را صلاح ندانند. از سوي ديگر بنده از همکاران خود انتظار دارم هر کسي در حيطه وظايف و مسئوليت‌هاي خود صحبت کند اينکه همکاري در حوزه پيشگيري و درمان اعتياد مسئوليت دارد و در زمينه مسائل تخصصي ازدواج و جوانان صحبت مي‌کند سؤال من اين است که چطور مي‌شود ميان اين دو موضوع  ارتباط برقرار کرد ؟

آيا فکر نمي‌کنيد انفعال وزارت ورزش و جوانان در حوزه‌هايي مانند ازدواج باعث شده است ساير مسئولان در حوزه تخصصي وزارت ورزش و جوانان مانند ازدواج ورود کرده و اظهارنظر کنند؟

صبحي: بنده با بخشي از اين موضوع موافق هستم اما اگر هر حوزه‌اي به هر دليل مدتي مدير نداشته باشد بنده نوعي که جاي ديگري وظايفي به من محول شده است آيا منطقي است که در ساير موارد ورود پيدا کنم و اظهارنظر کنم؟ بايد توجه کنيم که اين اظهار نظرها آيا کمکي به اين حوزه مي‌کند يا خير؟ چراکه من بارها گفته‌ام بين متغير مثبت ازدواج موفق و متغير منفي و آسيب زاي طلاق يک رابطه وجود دارد. هر چه متغيرهاي مثبت افزايش پيدا کند از آن طرف آسيب‌هاي خانواده کمتر خواهد شد يکي از شرايط لازم براي گسترش ازدواج‌‌هاي موفق ارائه مشاوره‌هاي تخصصي و متعهدانه است.

فرض کنيد بر اساس دل‌نگراني‌ها و نيازها و حساسيت‌ها فعلاً 50 مورد تخصصي را مجوز داديم که در سراسر کشور مشغول فعاليت هستند و 50 مرکز نيز در دستور بررسي هستند. اين مجوزها در دو سال گذشته داده شده است. وقتي ما بدون توجه به اين موضوع موازي با اين کار در حوزه‌اي تخصصي ما نيست به کساني که صلاحيت و تخصص لازم را ندارد مجوز مي‌دهيم تمام تلاش‌ها را خنثي کرده و بيشتر مشکل ايجاد مي‌کنند. وقتي مي‌گوييم دادن مجوز به سازمان نظام روانشناسي واگذار شد کسي که از کميسيون‌هاي تخصصي روانشناسي سازمان نظام روانشناسي نمي‌تواند مجوز راه اندازي دفتر مشاوره ازدواج بگيرد چطور در مدت کوتاهي از سازمان خاصي مجوز مي‌گيرد؟ اين مجوز را چه کساني مي‌دهند؟

هم اکنون چه تعداد مجوز مشاوره ازدواج داريم؟

صبحي: طبق آمار و مصاحبه‌هايي که انجام شده 1600 نفر از بهزيستي مجوز گرفته‌اند. نزديک به 200 مجوز از سازمان ملي جوانان وقت بود که برخي ادامه فعاليت ندادند. برخي خود را تطبيق دادند بقيه هم به سازمان نظام روانشناسي فرستاديم تا خود را به روز کنند اينکه سازمان نظام چه تعداد مجوز داده است را بايد از خودشان جويا شويم. طبق قانون هر کسي که بخواهد در کشور خدمات روانشناسي و مشاوره ارائه دهد حتماً اول بايد از سازمان نظام روانشناسي مجوز فعاليت داشته باشد و اگر حداقل 3 نفر پروانه‌دار جمع شوند مي‌توانند يک مرکز راه‌اندازي کنند. برخي وجود دارند که مجوز مرکز گرفته‌اند و اين مجوز به کساني داده شده که صلاحيت لازم را ندارند. بر اساس قانون بايد متقاضيان دريافت مجوز فوق‌ليسانس داشته باشند و سؤال ما اين است که چند درصد افرادي که از طرف بهزيستي مجوز راه اندازي مرکز مشاوره ازدواج گرفته‌اند تحصيلات لازم را دارند؟

به نظر شما چند نفر از 1600 نفري که مجوز خود را از بهزيستي گرفته‌اند صلاحيت لازم را ندارند؟

صبحي: اين سؤال را بايد آنها پاسخ دهند اما با مطالعاتي که ما انجام داديم اکثريت قريب به اتفاق اين افراد صلاحيت و شايستگي لازم براي دريافت پروانه نداشته‌اند که در صورتي که نياز باشد ما حاضريم مدارک خود را در نشستي با مسئولان بهزيستي در ميان بگذاريم. در اين شرايط وقتي ما تمام تلاش خود را انجام دهيم و به 50 نفر مجوز مراکز تخصصي ازدواج بدهيم اما همکاران ما رعايت نکنند و چندين برابر مجوزهاي غيرقانوني و غيرتخصصي دهند مشخص است که به هيچ نتيجه‌اي نمي‌رسيم. هر کدام از ما که مي‌خواهيم اقداماتي را انجام دهيم بهتر است اول نگاهي به وظايفمان داشته باشيم. ما با سازمان‌هايي که با ما موازي‌کاري دارند مي‌خواهيم شرح وظايف خود را بخوانند به عنوان مثال بهزيستي همان شرح وظايفي که بر روي سايت خود قرار داده است را يک بار مطالعه کنند.

بايد به موضوع جوانان ملي نگاه کرد ما امروز در سمت‌هايي مسئوليت داريم که فردا اين سمت‌ها به افراد ديگري تعلق مي‌گيرد پس چرا بايد دعواي بين‌دستگاهي کنيم و کارها به نتيجه نرسد بهتر است هر کسي کار خود را انجام دهد.

 در مورد ساماندهي سايت‌هاي همسريابي چه اقداماتي انجام شده است؟

صبحي: يکي از دروس تخصصي که بنده تدريس مي‌کردم آسيب‌هاي اجتماعي بود و هميشه دل‌نگران گسترش اين آسيب‌ها بودم قبل از تعطيلات نوروز چند سايت به ما معرفي شد، براي هر اقدامي اول مطالعه دقيق و پيدا کردن راه‌هاي قانوني و منطقي بايد صورت گيرد سايت‌هايي که با عنوان سايت همسريابي هم اکنون فعال هستند چند دسته‌ هستند تعدادي از وزارت کشور يا وزارت ورزش يا سازمان نظام روانشناسي مجوز گرفته‌اند،‌ يکسري بدون مجوز هستند و تعدادي هم  اصلاً مشخص نيست به کجا وابسته‌اند. در اولين اقدام با افرادي که در ساماندهي سايت‌ها دستي بر آتش دارند مانند وزارت کشور رايزني‌هاي لازم را انجام داديم و براي چهارشنبه جلسه مشترکي قرار است برگزار شود تا در مورد مجوزهاي که داده شده است هم‌انديشي کنيم که اگر ما به يک NGO مجوزي داديم حيطه فعاليت آن کجاست اگر در حوزه فعاليت خود درست کار مي‌کند آن را تقويت کنيم، اگر قانوني است اما در حيطه وظايف خود کار نمي‌کند آن را هدايت کنيم و اگر هم غيرقانوني است از طريق نيروي انتظامي و قوه قضائيه جلوي فعاليت آنها را بگيريم.

يعني تمام سايت‌هايي که هم اکنون با عنوان همسريابي فعاليت مي‌کنند، فاقد مجوز هستند؟

صبحي: هم اکنون مي‌توانم بگويم اکثر سايت‌هايي که به عنوان سايت‌هاي همسريابي فعاليت مي‌کنند هيچ کدام از وزارت ورزش و جوانان مجوزي نگرفته‌اند بنده هم به عنوان يک مسئول به جوانان توصيه مي‌کنم درگير اين سايت‌ها نشده و فريب آنها را نخورند. از خانواده‌ها و جوانان مي‌خواهيم با احتياط با اينها برخورد کنند هيچ کدام مورد تأييد ما نيستند، در مورد سايت همسان گزيني مؤسسه تبيان هم تا امروز بنده مجوز مکتوبي از آنها نديدم در جلسه‌اي که با آنها داشتيم مشخص شد مسئولين وقت وزارتخانه به صورت شفاهي تأييداتي انجام داده و آنها را کمک کرده‌اند. پيشنهاد من اين است که مؤسسه تبيان که وابسته سازمان تبليغات اسلامي است شرح وظايف و مأموريت‌هاي خود را نگاه کند اگر در شرح وظايف اين سازمان چنين موردي پيش‌بيني شده به صورت قانوني آن را جلو ببريم و اگر چنين نيست به ساير دستگاه‌ها اجازه بدهيم وظايف خود را انجام دهند و بار بقيه دستگاه‌ها را به دوش نکشند.

جوانان و خانواده‌ها بدانند هيچ کدام از افرادي که تحت پوشش سايت‌هاي همسريابي فعاليت مي‌کنند هيچ کدام تخصصي و صلاحيت لازم را ندارند. ازدواج‌ مراحلي دارد که اولين مرحله آن آشنايي است اين سايت‌ها تنها کاري را که مي‌توانند انجام دهند اين است که دو يا چند نفر را با هم آشنا مي‌کنند بعد از آن بايد کارهاي تخصصي انجام شود که اينها نه مدارک تخصصي و تحصيلات و نه مجوزهاي لازم را دارند و از آشفته بازار موجود سوءاستفاده مي‌کنند.

چرا مراکز داراي مجوز و معتبر را به مردم معرفي نمي‌کنيد تا در دام اين سايت‌ها گرفتار نشوند؟

صبحي: ما هم اکنون مراکز تخصصي معتبري را داريم،حداقل 50 مرکز از سوي وزارت ورزش و جوانان و بيش از 8 هزار نفر از سازمان نظام روانشناسي مجوز گرفته‌اند. اسامي دفاتر مجوز دار از سوي وزارت ورزش و جوانان بر روي سايت اين وزارتخانه قابل مشاهده است هر مؤسسه‌اي که ادعا داشته باشد تحت نظر يا با مجوز ما مشغول فعاليت است شناسايي و مورد پيگيري قرار مي‌گيرد.

 هم اکنون چند مورد از اين سايت‌هاي همسريابي غيرقانوني را شناسايي کرديد؟

صبحي: ما با سايت‌هايي که اعضاي زيادي دارند آغاز کرده و بيش از 10 سايت همسريابي غيرقانوني را شناسايي کرديم که برخي از آنها بيش از 20 هزار عضو دارند اما کار ما رصد کردن مؤسسات غيررسمي و سايت‌هاي غيرقانوني نيست و متولي خاص خود را دارد. اگر با چند نفر از راه اندازان اين سايت‌ها بر اساس قانون برخورد جدي کنيم ساير سايت‌هاي غيرقانوني نيز فعاليتشان را محدود مي‌کنند. در برخي از سايت‌ها از سن 17 تا 40 سال و از سيکل تا دکترا ثبت‌نام کرده‌اند و جاي تأسف دارد. اينگونه فعاليت‌ها تمام کارهاي خوبي را که دستگاه‌هاي مختلف انجام مي‌دهند خنثي کرده و  صد برابر آنها خرابکاري مي‌کنند.

به سن افرادي که در اين سايت‌ها ثبت نام کرده‌اند اشاره کرديد به نظر شما سن مناسب ازدواج چه سني است؟

صبحي: مردم براي ازدواج بيشتر سن شناسنامه را در نظر مي‌گيرند اما در ازدواج بايد به سن عقلي توجه کرد. سن شناسنامه‌اي به شرطي قابل استناد است که با سن عقلي، روانشناختي و فيزيولوژيکي همبستگي لازم را داشته باشد. ممکن است آدم باهوش باشد اما عاقل نباشد به عنوان مثال خيلي از افرادي که طعمه اين سايت‌ها مي‌شوند ممکن است آدم‌هاي باهوشي باشند اما وقتي به سراغ اين سايت‌ها مي‌روند مشخص است نمي‌توانند از هوش خود در زندگيشان استفاده کنند و آدم‌هاي عاقلي نيستند.

در دوره مديران کل پيشين دفتر مشاوره ازدواج وعده داده شده بود که ارائه خدمات مشاوره ازدواج تحت پوشش بيمه قرار مي‌گيرد، اين وعده به کجا رسيده است آيا پيگير اين موضوع هستيد؟

صبحي: بنده سؤالم اين است که اگر به خاطر يک بيماري ساده نزد يک پزشک برويم براي دو، سه دقيقه ويزيت کردن متوسط 30 هزار تومان دريافت مي‌کند حال اگر اين فرد مجبور شود چند بار برود متوسط در مجموع اين سه بار 15 دقيقه پزشک براي ويزيت او زمان اختصاص داده و 90 هزار تومان دريافت کرده است چطور وقتي يک مشاوره براي حداقل 45 دقيقه ويزيت کردن 50 هزار تومان دريافت مي‌کند مي‌گوييم زياد است؟ اين در حالي است که بيماري‌هاي روحي، رواني و مسائل روانشناختي زندگي را مختل مي‌کند. بحث اين است که ما مشکل فرهنگي - رفتاري داريم و براي چيزهايي که ضرورت دارد خسيس‌بازي در مي‌آوريم.

* خدمات مشاوره ازدواج نه تنها گران نيست بسيار ارزان هم هست!

منظورتان اين است که قيمت اين خدمات مناسب است و تحت پوشش بيمه قرار نمي‌گيرد؟

صبحي: بر اساس منطق نه تنها اين خدمات گران نيست بلکه بر اساس مدت زماني که در اختيار بيماران قرار مي‌دهند بسيار هم ارزان است، متأسفانه اين نگرش را مسئولان ما هم دارند و حاضر نيستند بيماران روانشناختي را بيمه کنند. وزارت ورزش و جوانان درصدد است تسهيلات لازم را فراهم کند اما براي تحت پوشش بيمه قرار گرفتن خدمات مشاوره ازدواج سازمان نظام روانشناسي و بيمه بايد با هم به توافق برسند.

بيمه خدمات ازدواج که چند ماه پيش رونمايي شد، هم اکنون در چه مرحله‌اي است؟

صبحي: در اين طرح ما گفتيم يک جواني که مي‌خواهد ازدواج کند به چه چيزهايي نياز دارد و در چه زمينه‌هايي بايد حمايت شود ما معتقديم از مرحله آغاز آشنايي و مشاوره تخصصي تا مراحل ازدواج، تهيه مسکن، جهيزيه و بچه‌دار شدن تحت حمايت قرار گيرد به همين منظور  بيمه مخصوص ازدواج جوانان را اين دفتر انجام داد و بيمه ايران روش‌هاي سرمايه‌گذاري را مشخص کرد، خانواده‌ها از هم اکنون مي‌توانند فرزندان خود را تحت پوشش بيمه ازدواج جوانان قرار دهند، هر جواني که تمايل دارد تحت پوشش اين بيمه قرار بگيرد بايد به کارشناس امور ازدواج در اداره ورزش و جوانان شهر و استان خود مراجعه کند، آنها با اخذ مدارک لازم به متقاضيان معرفي نامه مي‌دهند و آنها مي‌توانند پس از آن به شعب بيمه ايران مراجعه کنند.کاري که ما مي‌توانستيم انجام دهيم پيدا کردن زمينه‌ها و عقد قرارداد بوده است بقيه موارد در اختيار ما نيست.

* وام 3 ميليوني ازدواج توهين به جوانان کشور است

در مورد افزايش وام ازدواج اقدامي انجام نداده‌ايد؟

صبحي: ما هم اکنون به دنبال اين هستيم که آيا راهکارهاي قانوني وجود دارد که علاوه بر وام‌هاي موجود وام‌هاي ديگري نيز بتوان به جوانان داد، وام 3 ميليون توهين به جوانان است وقتي يک خودروي پرايد چند برابر جوانان ارزش داشته باشد نبايد انتظار داشت اين وضعيت به سامان برسد.

طرح ازدواج سبز به کجا رسيد؟

صبحي: ازدواج سبز تنها در حد يک ايده است که هنوز عملياتي نشده است.

منبع:فارس