رئيس سازمان حج و زيارت گفت:برخورد پليس عربستان با دو پليس در جده متناسب با جرم آنها نبود، قرار بود به اشد مجازات برسند و براي حادثه جرثقيل هم تاکنون هيچ ديه اي از سوي عربستان پرداخت نشده است.
به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، سعيد اوحدي رئيس سازمان حج و زيارت پيرامون حواشي و راز هاي تلخ حوادث حج سال گذشته داشته است.
فروردين 94 اتفاق تلخي افتاد در مورد آن ماجرا توضيح دهيد؟
حدود همين ايام يعني 8 فروردين ماه بود که ما با جسارت و رفتار غير اخلاقي و غير انساني دو پليس خاطي و مجرم فرودگاه جده مواجه شديم نگاه سازمان حج و بعثه مقام رهبري بر اين بود که اتفاقات اين چنيني را نبايد در سطح جامعه دامن بزنيم به هر حال اين رفتار هاي غير اخلاقي به فرموده آيه صريح قرآن به لحاظ شرعي حرام تلقي مي شود.بنده همان موقع که خبر اين دو نوجوان متدين به رسانه ها کشيده شد،از اين دو فرد بعنوان دو نوجوان شجاع نام بردم که در مقابل خواسته پليد دو مامور پليس مقاومت مي کنند و مقاومتشان باعث دستگيري آن دو مامور شد.آن روزها اصلا نمي خواستيم به اين موضوع اشاره کنيم چون نگاه ما اين بود که نبايد ما هم به اين فضاي خبري دامن بزنيم.
بنابر اين سازمان با خانوادهايشان جلساتي نيز داشت و همان موقع واکنش بسيار جدي را نشان داديم و مکاتبات مختلفي با وزير حج عربستان داشتيم و البته اين مکاتبات را در سطح عربستان اکتفا نکرديم .بنده به دبير کل سازمان همکاري کشورهاي اسلامي نامه نوشتم و از ايشان خواستم ورود پيدا کنند.از طريق دستگاه ديپلماسي هم به صورت جدي ورود پيدا کرديم.و دولت محترم هم تصميم درستي در آن مقطع گرفت و عمره را با تصميم هيئت دولت تعليق کرديم.اما برخوردي که با عربستان صورت گرفت،اصلا متناسب با جرم دو پليس خائن نبود.يعني دولت عربستان اگر از موضع انساني هم نگاه مي کرد حتما بايد اين دو مامور را به اشد مجازات مي رساند.
آيا از حکم اطلاعي داريد؟
نه خير، اما قطعا اعدام نبود و به هر حال براساس گفته سر کنسولگري ايران دادگاه حکم را صادر کرده و براي وزارت کشورشان فرستاده اما تا امروز اين حکم اعلام نشده است.
بعد به ماجراي حج تمتع مي رسيم از همان جا کارشکني ها آغاز مي شود،شروعش هم از قضيه داروها بود. بخشي از داروها را برگرداندند و بخشي هم خراب شد و مجبور شديم از همان جا بخريم شايد از همان جا معلوم شد که امسال قرار است سال متفاوتي شود. درست است؟
سال هاي قبل معمولا از طريق پروازهاي خودمان دارو ها را حمل مي کرديم،اين بار از طريق پروازهاي ترکيه و امارات دارو را فرستاديم که آنجا اعلام کردند اين داروها بايد در ماه شوال وارد عربستان شود و باعث شد دارو ها برگشت ،بنابر اين هلال احمر با امکاناتي که در کشورهاي مجاور داشت،مديريت کرد و ما مجبور شديم با پروازهاي داخلي دارو ها را ببريم.
در حج سال 94 يکي از اتفاقات مهم حادثه جرثقيل بود.مي خواهم بگويم در حوزه هاي فرهنگي و اجرايي قبل از حادثه جرثقيل،شايد استنباط خود ما اين بود که بر اساس تجربيات 93 حج آرامي خواهيم داشت تا حادثه جرثقيل که شکي نبود حاصل قصور عربستان بود.اين جرثقيل بزرگترين جرثقيل موجود در حاشيه مسجد الحرام بود که به دليل سهل انگاري سقوط کرد.
چند ايراني در اين حادثه فوت کردند؟
يازده تن از عزيزانمان را در اين حادثه از دست داديم.
ظاهرا قرار بود که ديه پرداختن کنند؟
اولين مجموعه اي که در اين حادثه ورود کرد مرکز پزشکي سازمان حج بود به آنجا که رسيديم پادشاه عربستان اعلام کرد ديه شهدا و مصدومين پرداخت مي شود و بستگانشان نيز مي توانند به حج اعزام شوند ولي تا امروز به جمهوري اسلامي ديه اي پرداخت نشده است.
ماجراي منا چگونه بود؟
آقاي گروسي تماس گرفتند و گفتند که من الان از يک مهلکه اي بيرون آمدم .همان لحظه آقاي محمدي معاون حج و زيارت و و آقاي کوليوند رييس مرکز پزشکي هم تشريف داشتند و همان جا تماس ها شروع شد.عربستان اعلام کرد يکي از دلايل اين فاجعه برگشت زائرين بعضي کشورهاي آفريقايي بوده است.در دو طرف خيابان 204 چادرهاي کشورهاي نيجريه،سودان و هندوستان هست.زائرين آفريقايي به جاي اينکه بعد از رمي جمرات از خيابان 206 دور بزنند مستقيم از مقابل آمدند.تقابل جمعيت انتهاي خيابان 206 پيش آمد و ورودي خيابان 204 حدود 30 تا 35 هزار زائر را در يک مسافت 250 متري با عرض 10 متر رقم زد.متوسط 5 تا 6 زائر در هر متر مربع.تشنگي زائرين باعث اين فاجعه شد.همان لحظه آقايان محمدي و مجردي که فرمانده عمليات عرفات بودند حرکت کردند .آقاي کوليوند حدود 10 ،15 اکيپ با تجهيزات فرستادند.حدود ساعت 9 و ربع بود که آقاي محمدي اولين تماس را گرفتند و گفتند حدود 15 نفر از زائرين عزيزمان به شهادت رسيدند.ساعت 10 و نيم بود که آقاي مجردي تماس گرفتند و با ضجه فرياد مي زدند که سريع تر کمک کنيد. ساعت 10 و نيم به بعد بود که هرچه تماس گرفتيم موبايل آقايان مجردي و محمدي پاسخگو نبود و بعد متوجه شديم دولت سعودي اين دو تن و آقاي دانشيار و چند اکيپ پزشکي را دستگير کردند.عوامل سعودي ساعت 11 و نيم توانستند خودشان را به محل برسانند.دو ساعت بعد.بيش از 600 نفر توسط مرکز پزشکي حج و زيارت نجات يافتند.در همين زمان که سعودي ها نبودند بسياري از زائرين زير تلي از جنازه ها طلب کمک مي کردند.در خيابان 204 به خلاف آنچه عربستان اعلام کرده بود که کسي حق ندارد با ويلچر و چمدان و اثاثيه وارد رمي جمرات شود ، بسياري از زائرين کشورهاي ديگر با چمدان آمده بودند که مانع حرکت جمعيت مي شد.بنده معتقدم اگر امکانات احيا در همان زمان فراهم مي شد بيش از 50 درصد از آمار شهدا زنده مي ماندند.
روايت تاسف بار ديگر اين است که برخي از عوامل امنيتي سعودي که آنجا حضور داشتند هيچ کمکي نکردند و تنها شاهد جان باختن افراد بودند.
گفته هاي زائريني که شاهد عيني فاجعه بودند اين است که تا ساعت 11 عوامل امنيتي که آنجا بودند هيچ کمکي نکردند.ساعت 11 به بعد عوامل امدادي و آمبولانس ها رسيدند که اصلا محلي براي تردد نبود.نه راه اضطراري پيش بيني شده بود و نه جاي ترددي بود.از مجموعه 455 کاروان ما حدود 33 کاروان به اجبار پليس سعودي وارد اين خيابان شده بودندو 461 عزيز در اين فاجعه شهيد شدند.بيش از 7 هزار نفر قرباني سوء تدبير دست اندرکاران حج شدند.عزيزان ما کار امداد رساني را انجام مي دادند و پيکر مصدومان را داخل آمبولانس مي گذاشتند و توانستند تعداد زيادي را نجات دهند.حدود 4 و نيم بعد از ظهر بود که ارتش و عوامل امنيتي وارد شدند و عوامل امدادي همه کشور ها را بيرون کردند.ظرفيت هاي پزشکي کشورهاي مختلف مي توانست کمک بزرگي براي جلوگيري از افزايش قربانيان حادثه باشد.جلوي اين عزيزان را گرفتند و از ساعت 4 و نيم به بعد ديگر هيچ خبري نداشتيم.
يکي از نقاط عطف دوران رهبري مقام معظم رهبري به لحاظ شجاعت، همين ماجراست.يعني دوره اي که خيلي کشور ها به خاطر وابستگي هايي که چه به لحاظ مالي يا بين المللي به عربستان دارند، سکوت کردند ايشان انگشت اتهام را به سمت حاکمان عربستان سعودي کردند و خيلي قاطعانه ايستادند.در اين مورد مي فرماييد که آنجا چه فضايي بعد از صحبت هاي ايشان ايجاد شد؟
از يک طرف عربستان آمار را کتمان مي کرد و از آن طرف ما سعي مي کرديم طوري رفتار کنيم که اخبار را به مردم شفاف بگوييم ولي احساسات جامعه جريحه دار نشود.بنابراين در دو مرحله رهبري ،مقام معظم رهبري را شاهد بوديم. يکي در همان روز فاجعه که در پيامشان به سه نکته اساسي اشاره کردند .يک نکته تسليتي که ايشان به خانواده هاي عزادار گفتند.ايشان در مورد جان باختگان از واژه «مهاجرين الي الله » استفاده کردند.دوم به مجموعه دست اندرکاران حج اعلام کردند که اطلاع رساني شفاف را ادامه دهيد تا خلاء خبري باعث بروز شايعات نشود و به همين علت آن مصاحبه هاي متعدد انجام شد.نکته سوم ، در پيام اول ايشان فرمودند که ما مي خواهيم عربستان به عدل رفتار کند و مسئوليت بپذيرد ولي متاسفانه مسئولان سعودي نسبت به اين فاجعه مسئوليت پذيري نداشتند.تا روزي که در منا بوديم به چادر هاي مصيبت ديدگان سرکشي کرديم و پيام رهبري را براي آنها قرائت کرديم که موجب تسلي خاطر آنها شد.به مکه آمديم و هيات رسمي از ايران به رياست آقاي دکتر هاشمي ، وزير بهداشت عازم مکه شدند.
به آقاي جنتي اجازه ورود ندادند!
البته ويزا ندادند و در مستندي که صدا و سيماپخش کرد کاردار عربستان هم پاسخي براي اين موضوع نداشت.در صورتي که آقاي جنتي وزير ارشاد بودند و در حقيقت حوزه حج و زيارت زير مجموعه ايشان است.
الان که به آن موقع نگاه مي کنيد آيا تعمدي در کار حس مي کنيد يا همان بحث بي کفايتي است؟
قصور و بي کفايتي را مکرر شاهد بوديم و عدم استفاده از ظرفيت هاي پزشکي ديگر کشور ها.حادثه منا هزينه سنگيني را براي عربستان در پي داشت.هزار نفر از جان باختگان از اتباع خود اين کشور بودند.بنابراين به نظر مي رسد سوء مديريت علت اصلي اين فاجعه بوده است.تا آن موقع 118 عزيز را شناسايي کرده بوديم ولي اجازه انتقال يک پيکر را هم نمي دادند.يک جلسه بسيار چالشي با قائم مقام وزير حج عربستان داشتيم که در آنجا انتقادات جدي را مطرح کرديم.اولين جلسه رسمي ما روز چهارشنبه بعد از ورود هيات رسمي از ايران به رياست آقاي دکتر هاشمي بود.وزير بهداشت عربستان به خاطر همان نگاه سياسي حاکم در جلسه شرکت نکرد و جلسه به رياست معاونت امير مکه برگزار شد.ما در بين جلسه بوديم که پيامکي براي آقاي قشقاوي آمد.فراز هايي از پيام مقام معظم رهبري بود که فرموده بودند اگر به ابدان عزيزان ما کوچکترين بي احترامي بشود برخورد مي کنيم و پاسخمان هم پاسخ سختي خواهد بود.بايد احترام ده ها هزار زائر ما در آنجا حفظ شود و دولت عربستان بايد پاسخگو باشد.
آيا طرف سعودي هم از اين پيام اطلاع داشت؟اگر دارند چه موضعي خواهند گرفت؟
ناگهان در باز شد و يکي از عواملشان يک کاغذ A4 را جلوي معاون وزارت خارجه شان گذاشت .تغيير چهره نماينده وزارت خارجه اين نکته را تداعي کرد که حتما اين کاغذ پيام حضرت آقاست.مدير وزارت خارجه بلند شد و بعد از مدتي آمد و يک کاغد کوچکتر را جلوي امير مکه گذاشت که انسجام صحبت او را بهم ريخت.ما در عمق فاجعه بوديم و مقام معظم رهبري در داخل کشور و نوع هدايت ايشان طوري بود که انگار ايشان فرماندهي فاجعه را به عهده دارند.آن نهيب تاريخي نقطه عطفي شد.جلسه با همين پروتکل سياسي و خواسته هاي وزير بهداشت تمام شد.امير مکه دم در آمد . گفت وزير بهداشت ما مي خواهد اين هيات را بعد از ظهر ببيند.قطعا اثر پيام مقام معظم رهبري بود.ساعت هشت شب فضاي جلسه کاملا متفاوت با فضاي جلسه ظهر شد.ظهر مي گفتند ما تابوت نداريم.شب وزير بهداشتسعودي گفت که ما به اندازه کافي تابوت داريم و چرا شما مي خواهيد از ايران بياوريد؟هر آنچه خواستيم در جلسه بعد الظهر موافقت کردند.جلسه تمام شد و به کنسولگري آمديم.متن کامل فرمايشات رهبري را ديديم.کجا در طول تاريخ بوده که رهبري در دفاع از حقوق شهروندانش اينگونه دفاع کند و بر سر کشور ديگري نهيب بزند؟يک نيمه شب بود که معاون امير مکه تماس گرفت و گفت پنج هواپيماي اختصاصي براي شما قرارداديم و ظرفيت هر هواپيما 115 نفر است.اعلام کردند براي انتقال پيکرهاي شهداي ايراني تمام تشريفات قانوني حذف مي شود و مطمئن باشيد اگر سخنان مقام معظم رهبري نبود يک پيکر از شهدا به ايران منتقل نمي شد.
روايت هايي وجود دارد از اينکه آقاي رکن آبادي در بيمارستان زنده بودند و بعدا شهيد شدند.شما در اين مورد چه اخباري داريد؟
در فاجعه هاي اين چنيني شايعات زيادي مي شود ، حتي شايعاتي در مورد دستگيري آقاي رکن آبادي منتشر شد.آخرين فرد از عزيزان تفحص ما آقاي بهبودي مي گويند زماني که ايشان را در آمبولانس گذاشتيم ديگر رمقي نداشتند و قصور دست اندرکاران حج عربستان و نبودن پزشک متخصص موجب به شهادت رسيدن بسياري از عزيزان شد.
منبع:هفته نامه خبري ،تحليلي مثلث