به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار به نقل از خبرنگار شبکه اطلاع رساني راه دانا؛ «يوکيا آمانو» مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي ارزيابي خود درباره موضوع ادعاي «ابعاد نظامي احتمالي» در پرونده هسته‌اي ايران يا PMD را روز چهارشنبه منتشر کرد. 

اين گزارش ارزيابي نهايي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي درباره مسائل گذشته موسوم به «PMD» است که در اختيار اعضاي آژانس قرار مي‌گيرد. 

آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در اين گزارش، مدعي شده ايران پيش از سال 2003 برخي اقدامات تحقيق و توسعه در زمينه سلاح‌هاي اتمي انجام داده است، اما بعد از سال 2009، نشانه‌هايي از فعاليت‌هاي مشکوک هسته‌اي ايران وجود ندارد. 

در بخش خلاصه گزارش آژانس آمده است: «ارزيابي آژانس اين است که قبل از پايان سال 2003 طيفي از فعاليت‌هاي مرتبط با ساخت ابزار انفجار هسته‌اي در ايران به صورت تلاش‌هاي هماهنگ انجام شده است، و برخي از فعاليت‌ها قبل از سال 2003 انجام شده‌اند. ارزيابي آژانس اين است که اين فعاليت‌ها، از سطح مطالعات امکان‌سنجي و علمي، و کسب برخي صلاحيت‌ها و توانمندي‌هاي فني مرتبط بالاتر نرفته‌اند. آژانس هيچ شواهد موثقي درباره فعاليت‌هايي در ارتباط با ساخت بمب انفجاري هسته‌اي بعد از سال 2009 در اختيار ندارد.»

برخي از مقامات داخلي از جمله معاون مزير امور خارجه کشورمان ادعا کردند که اين يک گزارش سياه و سفيد بوده و صلح آميز بودن فعاليت هسته اي کشورمان را به رسميت شناخته است.

عراقچي به عنوان اولين واکنش به اين گزارش گفت: گزارش ارزيابي نهايي آژانس درباره مسائل گذشته نشان مي‌دهد که هيچ نشانه‌اي از يک برنامه نظامي هسته‌اي و يا انحراف مواد هسته‌اي در ايران پيدا نشده و صلح‌آميز بودن برنامه ايران اثبات شده است. حالا نوبت 1+5 است که موضوع را در شوراي حکام ببندند.

وي همچنين در باره ادعاي تلاش ايران براي دستيابي به سلاح هسته‌اي اظهار داشت: آژانس در اين گزارش صريحا اعلام کرده است که هيچ علامت و نشانه‌اي مبني بر فعاليت‌هاي مرتبط با ساخت سلاح هسته‌اي براساس اسناد ادعايي پيدا نکرده است.

اما نظر برخي ديگر از کارشناسان هسته اي در کشورمان درباره گزارش آمانو به شکل ديگري است؛ اين کارشناسان معتقدند که از آنجا که اين گزارش عنوان ارزيابي نهايي درباره مسائل حال و گذشته را دارد، مي توان نتيجه گرفت آژانس رسما ايران را به تلاش براي ساخت سلاح هسته اي در گذشته متهم کرده است.

اگرچه اتهاماتي طي سال هاي گذشته از سوي آژانس بين المللي انرژي اتمي و کشورهاي غربي به ايران زده مي شد که ايران به دنبال دستيابي به سلاح هسته اي بوده است، اما همواره ايران اين ادعا را رد کرده بود؛ چرا که بر اساس فتواي مقام معظم رهبري تلاش براي رسيدن و استفاده از سلاح هسته اي براي ايران حرام بود.

کارشناسان عقيده دارند اين گزارش مي تواند سندي بدتر از برجام باشد چرا که يک زيرساخت فني براي اعتبارزدايي از ادعاهاي يک دهه اي نظام جمهوري اسلامي مبني بر نبود هرگونه تلاش براي ساخت سلاح هسته اي در هيچ زماني در گذشته فراهم مي کند.

نتيجه عملي اين گزارش اين است که غربي ها ادعا خواهند کرد امريکا کاملا حق داشته در برجام حقوق هسته اي ايران را به رسميت نشناسد و بر اعمال محدوديت شديد بر آن اصرار بورزد.

همچنين اين گزارش احتمالا مبنايي خواهد بود که امريکا با تکيه بر آن حتي 10 يا 15 سال ديگر هم غني سازي صنعتي در ايران را نپذيرد.

آنچه که در اين ميان اهميت داشت، بازتاب گزارش يوکيا آمانو در رسانه هاي غربي بود؛ آنها با خوشحالي مفرط ادعا کردند که بالاخره مشخص شد که ايران در برهه اي از زمان به دنبال دستيابي به سلاح اتمي بوده است.

از آنجايي که بسياري از تحريم هاي ظالمانه عليه ايران به خاطر همين ادعا ها بوده است، بعد از اين گزارش ايران بايد بپذيرد که تحريم هايي که به طي سال هاي گذشته از سوي امريکا و کشورهاي غربي عليه ايران وضع شده بود، ظالمانه نبوده و حتي حقمان هم بوده است!!

حسن هاني زاده، يک کارشناس مسائل هسته اي، درخصوص گزارش دو پهلوي يوکيا آمانو مدير کل آژانس بين الملل هسته اي اظهار داشت: اين گزارش حاوي نکات ابهام انگيزي است و در واقع آمانو تلاش کرده است تا با بهره گيري از الفاظ دو پهلو، موضوع پي ام دي را همچنان باز نگه دارد.

وي افزود: بنابر توافقي که ميان ايران و 5+1 انجام شده، بنا بود موضوع ادعاهاي نظامي درباره مسائل هسته اي کشورمان به کلي بسته شود و فرايند جديدي در اجرايي کردن برجام صورت بگيرد اما متأسفانه در گزارش آمانو اين نکته همچنان به صورت مبهم نگه داشته شده است.

اين کارشناس مسائل هسته اي خاطر نشان کرد: بار ديگر اين گزارش به موضوعات قديمي و يک گمانه زني هاي غير قابل قبول بازگشت داده شده است که مي تواند نقطه اختلافي ميان ايران با آژانس انرژي اتمي و 5+1 به وجود آورد لذا صرف نظر از برخي از گزارش هاي آمانو که داراي نکات مثبتي است، متأسفانه اين گزارش همچنان دغدغه‌هاي جهاني را عليه ايران وفعاليت هاي مشکوک ادعايي آنها نگه مي دارد.

سيد ياسر جبرائيلي کارشناس مسائل هسته اي کشور نيز در خصوص اين گزارش نوشت: بسته شدن پرونده PMD که يکي از اهداف برجام بود و نقشه راهي که در راستاي برجام طراحي شد تا همه سوالات و ابهامات آژانس برطرف شود، در راستاي همين امر يعني "افشاي تبليغ غلط دشمن و ذهنيت دروغين ايجاد شده" بود.

وي همچنين تصريح کرد: گزارش 11 آذر آژانس بين المللي انرژي اتمي اما نشان داد که اين نهاد، نه تنها در نتيجه همکاري هاي گسترده و بي سابقه ايران، حاضر به تائيد ماهيت صلح آميز برنامه هسته اي ايران و بي پايه بودن ادعاي PMD نيست، بلکه در همين گزارش بدون کمترين سند و مدرکي، مدعي شده ارزيابي نهايي اش اين است که ايران تا سال 2009 به دنبال سلاح هسته اي بوده و درباره بعد از آن نيز نمي تواند نظر دهد!

مهدي محمدي هم يکي ديگر از کارشناسان کشور در اين خصوص نوشت: در تمامي اين يک دهه، موضع اصلي ايران، اين بوده است که برنامه هسته اي ايران از ابتدا با اهداف صلح آميز توسعه داده شده و اين اهداف هرگز در هيچ کجاي مسير تغيير نکرده است. بر همين اساس، ايران عقيده داشته و براي اثبات اين عقيده خود کوشيده است که هرگونه اتهام به ايران مبني بر اينکه به هر شکلي درگير يک پروژه ساخت وسيله انفجاري هسته اي بوده، دروغين و هر سندي در اين باره جعلي است.

وي هم چنين معتقد است: متقابلا، طرف غربي عقيده داشته است که برنامه هسته اي ايران از ابتدا با نيات تسليحاتي آغاز شده و اين نيات تا مدت ها و بلکه تا همين امروز حفظ شده است. ريشه همه قطعنامه ها و تحريم ها همين ادعا بوده و قلب همه مذاکرات را هم رسيدگي به اين ادعا شکل مي داده است. آژانس با همه سرسپردگي که به کشورهاي غربي دارد، در طول اين بيش از يک دهه، هرگز نتوانسته بود درباره اين ادعاها به يک قضاوت نهايي برسد.

ارزيابي کلاسيک آژانس اين بود که شواهدي روي هم رفته معتبر از وجود يک بعد نظامي در گذشته برنامه هسته اي ايران در دست دارد و از ايران مي خواست همکاري کند تا بتواند قضاوت کند که اين شواهد تا چه حد صحيح و کامل است. گذار از پرسش به قضاوت و از شواهد به حکم، اتفاقي است که در گزارش روز چهارشنبه به نحو بسيار نگران کننده اي رخ داده است.

ارائه اين گزارش از سوي آمانو که قطعاً تحت فشار و لابي آمريکايي ها ارائه شده است، قطعاً ايران را در شرايط جديدي قرار مي دهد؛ در حالي که همه همکاري ها با آمانو صورت گرفته بود تا بازديدها و نمونه برداري هاي لازم را انجام دهد چنين گزارشي منتشر شده است.

اين در حالي است که هنوز مقامات و مسئولين کشور به اين ادعاي آمانو پاسخي نداده اند و همچنان معتقدند اين گزارش سفيد و سياه به نفع ايران است؛ بايد از مسئولين کشورمان پرسيد که قسمت هاي سفيد اين گزارش کجا بوده و اساساً هنگامي که پرونده هسته اي ايران و فعاليت هاي کشورمان از پايه سفيد است، چرا بايد گزارش سياه و سفيدي درباره آن منتشر شود؟