مناقشات ايران با برخي کشورهاي همسايه اين دريا -خصوصا آذربايجان- بر سر تقسيم بندي آن تاکنون نيز ادامه دارد و اگرچه همگان اين دريا را درياي صلح و دوستي نام گذاشتند اما به هرحال اين طبيعي بود که جمهوري اسلامي ايران -همچون ديگر کشورها- براي صيانت از منافع خود در اين دريا توان نظامي‌اش را افزايش دهد.

جمهوري اسلامي ايران تا چند سال پس از جنگ تحميلي، تجهيزات و سامانه نظامي قابل توجهي در درياي خزر نداشت و براي استقرار يگاني در اين دريا مي بايست مسيري طولاني را از سمت خليچ فارس، درياي عمان، اقيانوس هند، درياي سرخ، درياي مديترانه، درياي سياه و رودخانه ولگا طي مي‌کرد که آن هم با توجه به کارشکني احتمالي روس‌ها ممکن نبود، لذا تصميم بر ساخت يگانهاي بومي در اين دريا گرفته شد اما تا آن زمان مي بايست اين خلا به گونه‌اي پر شود.

اگرچه در سال‌هاي اخير، تعداد قابل توجهي از ناوچه‌هاي تندرو و موشک‌انداز نظير «درفش» و «کلات» در اين دريا عملياتي شده و بعدها نيز در بهمن سال 93 اولين ناوشکن جمهوري اسلامي ايران با نام «دماوند» در خزر به آب انداخته شد، اما تا سالها، اين «حمزه» بود که به عنوان بزرگترين شناور رزمي ايران در اين دريا، حفاظت از منافع جمهوري اسلامي را برعهده داشت.

اين ناو که حدود 80 سال پيش به عنوان يک کشتي تفريحي با نام «شهسوار» از کشور هلند خريداري شده و در اختيار شاه قرار داشت، بعد از انقلاب به دليل نبود تجهيزات نظامي در خزر، پس از تغيير رنگ و تعويض موتور و نيز ايجاد تغييرات زياد در بخش‌هاي ديگر نظير بدنه، پاشنه، موتور، تجهيزات الکترونيک و راداري، پل فرماندهي و... به عنوان يک کشتي جنگي -البته در حوزه پشتيباني و آموزشي- تغيير کاربري داد.

اين شناور 52 متري با عرض 8 متر، تا پيش از تغيير کاربري، از دو موتور 1300 اسب بخاري Stork ديزل، معادل 970 کيلووات بهره مي‌برد و مي‌توانست 600تن بار را با سرعتي معادل 15 گره دريايي جابجا کند.

تا مدتها تنها سامانه رزمي نصب شده بر روي ناو «حمزه»، يک قبضه توپ سبک و 2 فبضه دوشکا بود و اين ناو عملا تنها شمايلي از يک شناور نظامي را داشت.

در همان حال نيز بارها اين شناور از منافع جمهوري اسلامي در درياي خزر حراست کرد که يک نمونه آن نيز در مواجهه با شناورهاي کشور آذربايجان بود.

نيروي دريايي ارتش بعدها تصميم به تجهيز بيشتر اين شناور گرفت و براي همين 2 فروند موشک کروز سطح به سطح پيشرفته بر روي آن نصب شد و مدتي بعد نيز اين شناور را به 4 فروند اژدر مجهز کردند.

ناو «حمزه» با شماره بنده 802 در درياي خزر را بايد پيشکسوت شناورهاي رزمي نداجا هم در شمال و هم در جنوب بدانيم که هرچند با عملياتي شدن «دماوند» در خزر، قدري از مسئوليت «حمزه» کاسته شده اما اين شناور تا هميشه به عنوان نمادي از عمردهي انقلابي براي دفاع از منافع ايران اسلامي در درياي شمال شناخته خواهد شد.

ناو موشک‌انداز «حمزه» روز چهارشنبه (هشتم مهرماه) نيز در حاشيه مراسم دانش آموختگي، تحليف و اعطاي سردوشي دانشجويان دانشگاه‌هاي افسري ارتش جمهوري اسلامي ايران در دانشگاه علوم دريايي امام خميني(ره) نوشهر و در جريان انجام مانور دريايي در حضور فرمانده معظم کل قوا حاضر بود.