دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام با اشاره به مذاکرات هستهاي گفت: راه برگشتي به جز مذاکره وجود ندارد.
به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، محسن رضايي دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام مصاحبه‌اي با تلويزيون ملي چين داشته که مشروح اين مصاحبه به شرح زير است:
سوال: ارزيابي شما از مذاکرات هستهاي چيست؟
رضايي: مذاکرات ايران و 1+5 بيش از 13 سال است ادامه دارد، مسير طولاني را ما طي کرديم.
طي دو سال اخير پيشرفت هاي خوبي رخ داده و راه برگشتي به جز مذاکره وجود ندارد. ما مايليم که مذاکره کنيم، آنها هم آمادگي مذاکره با ما را دارند. ما دلمان مي خواهد که در همين مرحله به نتيجه برسيم ، ما نمي خواهيم تاخيري پيش بيايد، ليکن به نظر مي رسد طرف ما مخصوصا آمريکايي ها براي تقاضاهايشان اصرار غير منطقي از خودشان نشان مي دهند و ما نگران هستيم که اين اصرار باعث طولاني شدن مذاکرات بشود.
در ايران همه مسئولان به دنبال يک توافق خوب مي گردند و دستيابي به يک توافق خوب را هم ما فراهم کرديم. خيلي از محدوديت ها را ما پذيرفته ايم ، بنابراين هيچ دليلي نمي بينم که مذاکرات طولاني بشود.
رهبر معظم انقلاب معمولاً در اين يکي دو سال اخير، چون مذاکرات هسته اي مهم بوده بارها روي محدوده اي که مذاکرات بايد پيش برود صحبت هايي کردند و اين صحبت اخيرشان به دليل اينکه ابهاماتي داخل کشور مطرح بود و همچنين در سطح بين المللي حرف مستقيمي از خود رهبري نشنيده بودند و به واسطه مذاکره کنندگان صحبت هاي رهبري منتقل مي شد.
ايشان مي خواست هم براي فضاي داخل کشور و هم خارج ، آن ديدگاه هاي خودش را، به صراحت در آستانه توافق نامه و در آستانه امضاي روي اين توافق بيان بکنند که ابهامي وجود نداشته باشد و لذا به نظر من متناسب بود که داخل ايران و خارج از ايران دقيقا خطوط و حدود مذاکرات را از زبان رهبري مي شنيدند.
سوال: ويژگي هاي توافق خوب چيست؟
رضايي: چند تا نکته جدي ما داريم. نخست اينکه همه تحريم ها را بردارند و خود تحريم ها تبديل به يک چالش جديد نشود.
ما ممکن است چالش هسته اي را پشت سر بگذاريم ولي تحريم ها نبايد يک چالش جديد شود . مگر مي خواهيم دعوا کنيم. مگر مي خواهيم بجنگيم. ما که مي خواهيم مسئله را حل کنيم. همانطور که چالش هسته اي حل شود، چالش جديدي متولد نشود.
آمريکايي ها فکر مي کنم دنبال ماجراجويي هستند يعني يک حادثه که تمام مي شود از دل آن حادثه مي خواهند يکحادثه ديگري درست کنند. خوب هسته اي را که تمام مي کنيم تحريمها هم تمام شود ديگر. چرا مي خواهيد شما از دل هسته اي يک جنگ جديدي به نام تحريم ها درست کنيد، بله ما نگران اين هستيم و نمي خواهيم اين اتفاق بيافتد، مي خواهيم تمام اين مسايل مربوط به هسته اي تمام بشود برود.
لذا غني سازي را مي خواهيم براي اقدامات صلح آميز در چارچوب مقررات بين المللي و از آن طرف هم تحريم ها برداشته شود . ما مسئله جديدي به نام تحريم نداشته باشيم اين همه خواسته ماست.
سوال: مواضع کشورمان در قبال تحريم هاي ظالمانه غرب چيست؟
رضايي: دو مسئله هست که بخشي از تحريم ها را مي شود خيلي سريع برداشت مثل مسائل مالي، خيلي چيز پيچيده اي نيست ما به آمريکايي ها تاکيد مي کنيم شما مسئله مالي و پولي را زود برداريد و تمام شود. يک سري تحريم ها است ممکن است يک مدتي طول بکشد. آن مدت هم بايد مدت کوتاهي باشد نبايد طولاني باشد.
سوال: ارزيابي شما از تهديد هاي غرب و توان دفاعي ايران چيست؟
رضايي: آمريکايي ها به خوبي ميدانند که اگر دست به اقدام نظامي بزنند. ضربه مي خورند و آسيب جدي مي بينند.
ما امروز توانايي مان در مقابله با آمريکا بيشتر از مرزهاي ايران است. ما مي توانيم در همه جا به آمريکا آسيب بزنيم و اگر روزي ناچار شويم براي دفاع از خودمان خويشتنداري را کنار بگذاريم آمريکايي ها حتما آسيب جدي خواهند ديد و فکر هم نمي کنم که آمريکايي ها در اين شرايط بخواهند به چنين رويکردي دست بزنند.
الان اولويت آنها رفتن به سمت درياي چين است و تعدادي از ناوهاي آمريکا سمت درياي چين رفته اند، برخي از نيروي آمريکا هم، به سمت اوکراين و مناقشه اي که با روسيه دارند، در درياي سياه مستقر شده اند و لذا به نفعشان نيست که دست به اين کار بزنند.
سوال: آيا گمان ميکنيد، مشکلات شما با آمريکاييها تمام شود؟
رضايي: فکر نمي کنم به اين زودي ها حل شود، مسائل ما با آمريکا مسائل عميقي است، الان در مورد مسئله فلسطين بحث داريم آمريکايي ها از اسراييل حمايت مي کنند و ما اين را نمي توانيم تحمل کنيم.
اسراييل مرتب مردم فلسطين را مي کشد. غزه را بمب باران مي کند در مساله يک جانبه گرايي ما مخالفيم با سياست هاي آمريکا. آمريکاييها در منطقه از برخي کشور هاي خاص که ايجاد نا امني ميکنند حمايت ميکند. مخالف يک جانبهگرايي هستيم در رابطه با بحث هاي خود ما، با آمريکاييها بحثهاي جدي داريم بيش از بيست، سي ميليارد دلار طلب داريم از آمريکايي ها.
خيلي از اموال ما را آمريکاييها در کشور خودشان نگه داشته اند. و فکر نميکنم در کوتاه مدت يک تغيير جدي بين ايران و آمريکا به وجود بياييد. وليکن اگر آنها اين پرونده را حل کنند.
پرونده هسته اي را حل کنند و از سر راه پيشرفت هستهاي ما بروند کنار اين امکان وجود دارد که پروندههاي ديگر هم با آمريکايي ها مورد بحث و مذاکره قرار بگيرد.
حالا بايد منتظر باشيم ببينيم رفتار آنها با اين توافق چگونه است . برداشت ما اين است که آنها مي خواهند از دل اين تحريم ها يک چالش ديگري براي ما درست بکنند و لذا پيش بيني من اين است که چالش ايران و آمريکا ادامه دار خواهد بود.
سوال: اگر توافق حاصل نشود چه خواهيد کرد؟
رضايي: قطعاً اگر ما نتوانيم به توافق برسيم همين وضع ما با غرب ادامه پيدا مي کند. تحريم ها ادامه پيدا خواهد کرد ولي ما حتما تصميم مي گيريم که مسير اقتصادي ما را عوض کنيم و دست به زانوي خودمان خواهيم گرفت و توانايي هاي دروني مان را افزايش مي دهيم.
يکي بازار داخلي ايران را گسترش خواهيم داد و يکي هم بازار منطقه اي را گسترش خواهيم داد. اگر کشور هايي مثل چين آمادگي داشته باشند مي توانيم با چيني ها يک رابطه استراتژيک دراز مدتي را تعريف کنيم.
سوال: نگاه ايران به چين چگونه است؟
رضايي: ما چيني ها را يکي از دوستان خودمان مي دانيم و يکي از شرکاي خوبمان در آينده الان انتخاب کرديم فکر نمي کنم به ما آسيب جدي وارد شود اگر تحريم ها بخواهد ادامه پيدا کند و يا به توافق نرسيم.
ما از دل اين تهديد انشاء الله يک فرصت خوب براي کشورمان درست مي کنيم. افق خوبي را مي بينم. نسبت به آينده رابطه ايران و چين بسيار خوش بين هستم.
ما الان بين کشور هاي 1+5 بيشترين نزديکي و ارتباط جغرافيايي را با چين و روسيه داريم و سابقه تاريخي جاده ابريشم که سابقه بزرگ تجاري است.
تا بيست، سي سال پيش چين آمادگي يک شراکت جدي را با ايران نداشت از نظر اقتصادي ولي با پيشرفت هاي بزرگي که در اقتصاد چين صورت گرفته ما دوباره مي توانيم برگرديم به آن سابقه تاريخي چند صد ساله گذشته. هم ما مايليم هم چين مايل است افق را من مثبت مي بينم.
رفتار چين رفتار خوبي است ولي انتظار ما بيش از اين است. چين خيلي با احتياط عمل مي کند واقعاً چين مي تواند کمک کند و زودتر اين پرونده حل و فصل شود.
مخصوصاً اگر ما توانمان آزاد شود در اين مساله تحريم ها و مذاکرات فشاري که روي ماست برداشته شود ما آمادگي بيشتري داريم در همکاري با چين و اين را هم مردم ما نشان دادند.
امروز اگر چين در مذاکرات موضع فعال تري بگيرد. در آينده رابطه خيلي موثر است و لذا ما از دولت مردان چين مي خواهيم که اين فرصت تاريخي را غنيمت شمرند.
سوال: ارزيابي شما در خصوص وقايع منطقه اي و ظهور پديده داعش چيست؟
رضايي: داعش معلول چند عامل است اولين عامل آن اين است که در جهان اسلام استعدادي وجود داشته که از تحقير قدرت هاي بزرگ و ترور صهيونيست ها شکل گرفته.
الان بيش از صد سال است که قدرت هاي بزرگ مانع پيشرفت جهان اسلام اند و بدتر آنکه در بعضي مناطق مثل فلسطين ترورهاي وسيعي صورت گرفته است.
هفتاد سال است که اسراييليها دارند مردم را مي کشند. ترور مثل يک ويروس مي ماند. وقتي در جامعه اي يک گروه دست به ترور بزنند طرف مقابل هم مي رود به سمت آنکه او هم دست به ترور بزند.
پس خود منشا داعش متاسفانه توسط برخي از علما و يک جريان خاص که ما مي گوييم وهابيت يک جهت گيري خاص افراطي به آن داده شده است. مبارزه صحيح با غرب مثل ايران است که ما امروز داريم با اسراييل مبارزه ميکنيم.
بين مبارزه با ترور خيلي فاصله است. مبارزه يک منطق دارد يک اصول انساني دارد شما در مبارزه هيچ وقت اصول انساني را زير پا نمي گذاريد بچه ها کشته نمي شوند مردم بي گناه کشته نمي شوند.
اما ترور نه. ترور چون اساس آن بر ايجاد وحشت و رعب است ديگر زن و بچه و کودک و اصول انساني رعايت نمي شود.
اين علما وهابي آمده اند و يک تفکر افراطي را در جهان اسلام شروع کرده اند به آموزش دادن از آسيا، اروپا و آفريقا گرفته. مي رفتند در مساجد و از اين فضاي ضد تروريست و ضد تحقير استفاده مي کردند و جهت افراطي به آنه مي دادند.
حالا آينه کجا درست شده اند در تمام جهان؟ يک بستر آماده اي بوده که اين بستر به وسيله علما وهابيت جهت افراطي به آن دادند.
حالا مديريتي مي خواست که اينها را دور هم جمع کند و سازماندهي کند اين کار را عربستان، آمريکا و اسراييل انجام دادند. يعني آمدند در سوريه يک حرکتي را شروع کردند عليه رژيم اسد و اينها را جمع کردند در سوريه لذا شما الان از اروپا مي بينيد. انگليسي ها هستند در داعشي ها، آمريکايي ها هستند، از اندونزي هستند از آلمان هستند، از چين تعدادي در اينها هستند، از عربستان، پاکستان، افغانستان، اينها همه جمع شدند از سراسر دنيا جمع شدند در عراق مي توانيم بگوييم که آنها به راحتي از مرزهاي کشورها دارند مي آيند و مي روند و سازمان هاي اطلاعاتي آمريکا و اسراييلي ها (همه هم مي شناسند اين ها را) بعد هيچ مانعي هم برايشان درست نمي کنند مي آيند در ترکيه، از ترکيه هم از مرز سوريه عبور مي کنند و ميروند آدم مي کشند در چشم جهانيان.
بنابراين اين پديده معلول چند عامل است که دست به دست هم داده اين را در سوريه به وجود آورده و از سوريه آمد سمت عراق.از طريق مرز سوريه وارد عراق شد. موصل را گرفتند و يک بخش هايي از عراق را گرفتند، بعد از طريق افرادي که از آفريقا آمده بودند اينجا، اينها برگشتند به ليبي و شمال آفريقا.
يک تعدادي از اينها از سوريه رفتند به شمال آفريقا. و الان در شمال آفريقا هم هستند. پنج ماه است که يک تعداد از اينها برگشتند در افغانستان، در مرز چين در شمال افغانستان و در مجاورت مرز چين الان تکثير پيدا کرده اند. مثل يک ويروسي است که در حال تکثير است. قدرت تکثيرش هم تا يک حدي است و ما فکر مي کنيم باز هم مي توانند تکثير پيدا کنند.
سوال: شما منشا و تقويت کننده داعش را در چه کشورهايي مي بينيد؟
رضايي: در ابتداي کار، داعش توسط پول هاي عربستان شکل گرفت و سازمان امنيت عربستان کمک زيادي به اينها کرد. بنا براين پول و امکانات اوليه توسط عربستان صورت گرفته است.
سلاح هاي مدرني که اينها دارند اکثرا آمريکايي اند. سلاح هاي پيشرفته اي هم به آنها داده اند. معلوم است که در درون آمريکا يک دستهايي وجود دارد که اين سلاح ها را دارند وارد مي کنند و به اينها دارند سلاح مي دهند.
اکثر سلاح هايي که در دست داعش است، اکثرا آمريکايي است و از آمريکا وارد عراق مي شود.
در مراحل بعدي داعش با تصرف مناطق نفت خيز در سوريه و شمال عراق توانست نفت را بفروشد. اين نفت از کجا مي آيد؟ از کجا عبور مي کند؟ از خاک سوريه و عراق که محاصره اند؟ قاعدتاً از ترکيه مي آيد بيرون و اين نفت از آنجا مبادله مي شود. مساله بعد هم اين است که چند ميليارد دلار از بانک هاي موصل ارزهاي خارجي به دست اينها افتاده است. با اين عوامل توانسته اند خودشان را تامين کنند.
سوال: به نظر شما انگيزه آمريکايي ها و سعودي ها از تقويت داعش چيست؟
رضايي: انگيزه آمريکايي ها و سعودي ها اين بود که کشورهاي عراق و سوريه را متزلزل کنند. عربستان سعودي از شکل سياسي اداره عراق ناراحت است. بعد از هشت نه سال، اخيراً سفارتش را در عراق مي خواهد باز کند. يعني با اينکه دولت عراق در يک چارچوب بين الملل شکل گرفته وليکن عربستان مخالف اداره عراق با اين ترکيب است. مي گويند مبنا نبايد راي اکثريت مردم باشد. بايد يک گروه خاصي در عراق حاکم باشند.
لذا راي گيري، پارلمان را قبول نمي کنند. ترکيه، از قديم به شمال عراق و نفت کرکوک نظر داشته و برداشتش اين است که از طريق داعش مي تواند از دولت عراق امتياز بگيرد و يک سهمي از نفت کرکوک مال او باشد. آمريکايي ها دو دليل داشتند. يکي اينکه افراد افراطي را از اروپا و غرب بياورند به عراق و سوريه مستقر کنند.
همان کاري را که براي يهودي هاي افراطي کردند. يهودي هاي افراطي الان از سراسر جهان، حدود هشتاد سال پيش، آوردند به فلسطين و مستقر کردند.
حالا در ذهنشان هست که مسلمانان افراطي را هم از جاهاي ديگر جمع کنند و بياورند در يک نقطه اي در مجاورت فلسطين قرار بدهند.
انگيزه دوم آمريکايي ها اين بود که از اين داعش در کشورهايي که با ايران دوست هستند استفاده کند و يک خط حائلي بين ايران و فلسطين بوجود بياورند.
در حقيقت يک مرز دشمني بين ايران با فلسطين و درياي مديترانه درست کنند تا ايران محدود بشود به يک محيط خاص جغرافيايي و تعامل و دوستي و پيوندهايش را با کشورهاي سوريه و لبنان و فلسطين به هم بزنند تا دوستي هايي که الان بوجود آمده را متلاشي کنند.
سوال: راه حل اين بحران را در چه مي بينيد؟
رضايي: ما معتقديم که مبارزه با داعش بايد مردمي بشود. بايد بومي شود. با داعش نمي شود جنگ هاي کلاسيک انجام داد. يعني مردم عراق خودشان بايد بتوانند شهر به شهر، استان به استان امنيت خودشان را حفظ کنند.
ملت سوريه بايد خودشان شهر به شهر و استان به استان بتوانند امنيت خودشان را در حقيقت حفظ کنند. به همين دليل ما به هيچ وجه معتقد نيستيم بايد از ايران نيرو به آنجا بفرستيم. ما بايد آموزش بدهيم. مشاوره بدهيم و تجارب ذي قيمت خود را به آنها منتقل کنيم.
معتقد نيستيم که ايران بايد مستقيم وارد عمل بشود و با لشکرهاي خودش وارد جنگ بشود. در عراق و سوريه خود مردم عراق و سوريه و دولت هاشان بايد به قابليتي برسند که امنيت را بومي بکنند. امنيت را محلي بکنند.
ما بجز مشورت کار ديگري نمي کنيم. اين تبليغاتي که مي بينيد را بعضي وقتها رسانه هاي خارجي، مخصوصا آمريکايي ها و به ويژه عربستان اين کار را انجام مي دهند وگر نه ما کاري غير از آموزش و مشاورت نداريم با اين کشورها.
سوال: ارزيابي شما از تجاوز سعودي ها به يمن چيست؟
رضايي: براي ما هم روشن نيست که چرا دولت عربستان بايد دست به حمله به يمن بزند. دولت عربستان در گذشته يک سياست محافظه کارانه و بدون جنگ هاي علني را دنبال کرده است.
حالا چگونه يکباره سياست در عربستان عوض شده. اين براي ما هم در هاله اي از ابهام است و سوال برانگيز اما علتش روشن است و آن تيم جديدي است که در عربستان روي کار آمده و متوسط سن سياستمداران را از نود سالگي به چهل سالگي تغيير داده.
اين جواني بي تاثير نيست. يعني يک سري افراد جوان که به دنبال شهرت و کسب آوازه اند. مي خواهند خودشان را در منطقه مطرح کنند.
دنبال قهرمان سازي از خودشان هستند. مساله دوم هم اين است که يک عده همين جوانان کم تجربه را دارند مديريت مي کنند. که به نظر ما، اسرائيل و آمريکا نقش اول را دارند و بعد هم عربستان را در باتلاقي برده و گرفتارش کرده اند و الان عربستان وارد يک باتلاق شده است. حالا چطور از اين بخواهد بيايد بيرون.
چطور مي خواهد خودش را نجات بدهد. لذا آن کساني که اين کار را کردند با يک تير دو تا نشان زدند. اولا از اين جواني حکام عربستان براي ايجاد يک نا امني جديد در منطقه استفاده کردند. ثانيا خود عربستان هم وارد باتلاق شده است.
آنها خيلي دلسوز براي دولت و ملت عربستان نبوده اند.حالا دولت عربستان معلوم است که وابستگي هايي دارد. دولت جديد عربستان ارتباطاتش را با اسرائيل گسترش داده و اين در سطح منطقه کاملا محسوس است.
سوال: نظر ايران در خصوص همکاري هاي بين المللي و به خصوص با چين چيست؟
رضايي: ما براي همکاري بين المللي اهميت قائل هستيم. مسائلي در منطقه ما داريم مانند تروريسم، مثل محيط زيست و غباري که در جنوب ايران مي آيد و تقريبا يازده استان ما را همين غبار که از کشورهاي عراق و سوريه و اردن بر مي خيزد و تحت تاثير قرار مي دهد. يا تجارت در منطقه براي ما اهميت دارد. ما به دنبال همکاري بين المللي مي گرديم. مي خواهيم همکاري بکنيم ولي اينگونه نيست که مثل قبل از انقلابآمريکا شريک اول ما باشد، نيست.
ما هر قدرت بين المللي که قدم پيش بگذارد و در اين مسائل با ما همکاري کند ما با آن همکاري مي کنيم. ما همين الان آمادگي داريم که همکاري تجاري مان را با چين گسترش بدهيم.
اگر چين ابراز تمايل کند هيچ مانعي نداريم. دوستان چيني ما نگران اين هستند که اگر رابطه ايران و آمريکا برقرار بشود، چه مي شود؟! ما مي گوييم شما چرا منتظر هستيد، شما پيش قدم بشويد. ما هيات هايي که مي فرستيم به چين، مرتب اين سوال را از ايشان مي کنند.
ما مي گوييم چين بيايد در مقابله با داعش، همکاري کند. چين و ايران بيايند در مورد تجارت در منطقه با ما همکاري کند. به جاي اينکه برود در دوبي سرمايه گذاري کند، بيايد در ايران. ما در چابهار الان آمادگي داريم چين بيايد مسير ريلي چابهار تا عشق آباد را به سمت آسيا مرکزي سرمايه گذاري بکند.
ما نمي خواهيم محدوديتي مانند قبل از انقلاب درست کنيم که فقط آمريکايي ها با ما کار بکنند. کشورهاي ديگري هم که مي خواهند توسعه بدهند روابط را بايد از فرصت استفاده کنند.