به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، به نقل از تسنيم، در پي تأکيدات مکرر امام خامنه‌اي درباره سياست‌هاي جمعيتي کشور، مقولات مهم و اساسي افزايش جمعيتي، مشکلات جامعه سالمند و موارد متعدد ديگر در اين حيث را از ديدگاه دکتر خليل علي محمدزاده عضو هيأت علمي دانشگاه، مورد بررسي قرار گرفته شد که در دو قالب چکيده‌ها و متن کامل اين ارائه مي‌شود.
چکيده‌ها:
** برخي متخصصان امر که عنوان مي‌کنند چون در حال حاضر دچار کمبود آب هستيم، بنابراين بايد نرخ باروري پايين نگه داشته شود، پاک کردن صورت مسئله است.
** آلن ويسمن محقق آمريکايي عنوان مي‌کند، تجربه کاهش جمعيت ايران را بايد به تمامي جهان (به‌جز آمريکا و کشورهاي اروپايي) تعميم داد!
** درصد رشد جمعيت در اردبيل، ايلام، لرستان و گيلان زير يک درصد و به‌ترتيب ?دهم، ?دهم، ?دهم و ?دهم رسيد
** بيش از نيم ميليون تولد کودکان سزاريني در سال، بدون وجوب درماني
** ايران جزو سه کشور اول جهان که به‌سرعت به‌سمت سالمندي مي‌رود
** ترويج زايمان طبيعي در منازل
** سزارين‌هاي دوم و سوم منجر به توبکتومي
** بالا بودن ميزان سقط‌جنين عمدي در ايران
** ايران وارد فاز نخست سالمندي شد
در اين راستا خليل علي محمدزاده عضو هيأت علمي دانشگاه در جمع استادان دانشگاه فردوسي مشهد و در جلسه کرسي آزادانديشي سياست‌هاي جمعيتي کشور که به‌همت دفتر نمايندگي رهبر معظم انقلاب در دانشکده فني و مهندسي اين دانشگاه ترتيب يافته بود، آگاهي از نکات برجسته و مثبت سياست‌هاي ارتقاي نرخ باروري کل برخي کشورهاي جهان که با معضلات ناشي از سالمندي و کاهش جمعيت جوان در کشورشان روبه‌رو شدند و انطباق آن با شرايط موجود کشورمان را از جمله اقدامات مطلوب در مديريت کمي و کيفي جمعيت توصيف کرد و اظهار داشت: در همه اين کشورها فرهنگ سازي به‌منظور ساخت نظام ارزشي و نگرش خانواده‌ها و نيز وضع قوانيني ناظر بر رفاه نسبي مادر و کودک حداقل به‌مدت ? سال از اهم راهکارهاي اجرايي در اين سياست‌ها و راهبردهاست.
شروع نرخ باروري پايين در جهان از دهه ????
خليل علي محمدزاده گفت: تا دهه ???? هيچ کشوري در جهان، نرخ زاد و ولدش کمتر از حد جايگزيني نبود، لذا همه کشورها تا چند دهه پيش، به دنبال مهار جمعيت بودند و جنبش رشد جمعيت کاملاً صفر را دنبال مي‌کردند، لکن نرخ باروري پايين، اينک همه اين کشورها را نگران ساخته و اکنون اين موج را به جهت عکس برگردانده است.
علي محمدزاده ادامه داد: هم اکنون بيش از ?? کشور در جهان نرخ زاد و ولدشان کمتر از حد جايگزيني يعني زير ?.? است. اين کشورها بيش از ?? درصد جمعيت دنيا را تشکيل مي‌دهند. بيشتر کشورهاي اروپاي غربي، چين، ژاپن، روسيه، لهستان و کانادا چنين وضعيتي دارند. اينکه فکر شود درجه تاثير قوانين تشويقي بالاست، اينگونه نيست.
وي تصريح کرد: اينکه يک عده اي قوانين تشويقي براي افزايش نرخ باروري کل را هدر دادن منابع ذکر مي‌کنند، اين طور نيست، به هر حال اين يکي از راه هايي است که در اين ارتباط در دنيا وجود دارد، لکن اينکه فکر شود درجه تاثير آن خيلي بالاست، اينگونه نيست.
علي محمدزاده با اشاره به سياست‌هاي برخي کشورها در اين زمينه گفت: چين سياست‌هاي تک فرزندي را تعديل مي‌کند و در پي آنست که آنها را کنار گذارد چون اثرات سوء آنها را تجربه کرده است.
اين استاد دانشگاه افزود: فرانسه با دست و دلبازي خانواده‌ها را تشويق مي‌کند که خانواده‌ها دو و يا سه بچه داشته باشند. در آلمان، ژاپن، کره جنوبي، روسيه و ساير کشورها به دنبال برنامه‌هاي مشابهي براي پشتيباني از تعداد بچه بيشتر هستند.
تولدها بايد ?? درصد افزايش يابد
وي اظهار داشت: نکته مهم در اين ميان، اين است که تاکنون کمتر کشوري از زير حد جايگزيني توانسته خود را به بالاي اين نرخ بکشاند و اين مفهوم منطقه خطري است که در هشدارهاي رهبر معظم انقلاب هم وجود دارد.
علي محمدزاده گفت: کشور ايران براي از بين بردن شکاف بين نرخ باروري کل حدود ?.?? و ميزان باروري جانشيني، نيازمند ?? درصد افزايش در تعداد تولدهاست.
باروري پايين، نرخ نوآوري‌ها را هم کاهش مي‌دهد
وي از جمله عوارض سوء باروري پايين را نيروي جوان کمتر، سالمندان بيشتر، درآمد بازنشستگي افزون تر، کمبود نيروي کار و صندوق‌هاي بيمه ورشکسته خواند و گفت: در اين صورت همه بچه‌هاي کمتر به دنيا آمده نيز، حتماً بايد به سرمايه انساني ناب تبديل شوند.
علي محمدزاده با اشاره به تقويت ژن نخبگي در کشور که بايد از زاويه ديگري هم نگريست، افزود: باروري پايين، کاهش نرخ نوآوري‌هاي علمي و ساير نوآوري‌ها را هم به دنبال دارد. چون اغلب نوآوري‌ها توسط جوانان صورت مي‌پذيرد و به همين دليل بنگاه‌هاي جديد فن آوري پيشرفته، معمولاً نيروهاي جوان را استخدام مي‌کنند.
با افزايش نرخ ازدواج نمي‌توان باروري را به حد جانشيني رساند
علي محمدزاده در پاسخ درباره اينکه آيا مي‌توان با افزايش نرخ ازدواج در کشور، نرخ باروري کل را افزايش داد؟ گفت: بله، اصل موضوع کمکي مي‌کند، لکن اينجا چند نکته مهم است. يکي اينکه نرخ باروري کل، يعني ميانگين تعداد فرزندان زنده متولد شده يک مادر در سنين باروري. صرف ازدواج و بلافاصله بعد از آن، فرزند آوري اتفاق نمي‌افتد. آمارها حاکي از آنست که بين ازدواج و فرزندآوري يک ميانگين بيش از سه سال وجود دارد.
وي در ادامه گفت: دوم اينکه عوامل کاهنده نرخ باروري زيادند و همه بايد فهرست شوند، تا يک کار همه جانبه و در همه بخش‌ها صورت پذيرد، نرخ پايين ازدواج و نرخ بالاي طلاق طي هشت سال اخير، فقط دو مورد از اين موارد است.
علي محمدزاده اظهار داشت: با تمرکز روي ازدواج، به تنهايي نمي‌توان نرخ باروري کل را به حد جايگزيني رساند، زيرا بايد ميانگين تعداد بيش از دو فرزند هم براي هر خانواده رخ دهد ولي اين يک عامل مهم و در عين حال مقدماتي هست.
وي در پاسخ به مطلب ديگري در باره رشد جمعيت ايران گفت: گفته شد؛ نرخ رشد جمعيت ايران با ادامه همين روند هرگز زير يک درصد نخواهد شد، اين حرف مبناي علمي، آماري و حتي تجربي ندارد. مگر الان درصد رشد جمعيت در اردبيل، ايلام، لرستان و گيلان زير يک درصد و به ترتيب ? دهم، ? دهم، ? دهم و ? دهم نيست.
علي محمدزاده گفت: اين روند نشان مي‌دهد، اگر همين وضعيت ادامه پيدا کند، در سه دهه آينده نه تنها ميانگين کشوري کاهش مي‌يابد، بلکه به صفر و حتي منفي هم مي‌رسد.
بکارگيري دستاوردهاي کشورهاي موفق در زمينه بارداري و زايمان
وي درباره کاهش عمل جراحي سزارين انتخابي و توسعه زيرساخت‌هاي لازم براي افزايش زايمان‌هاي طبيعي را مورد توجه قرار داد و گفت: يکي از آموزه‌هاي مهمي که در الگوي خدمات بهداشتي و درماني نظام طب ملي مي‌توان آموخت، نحوه مراقبت‌ها و اقداماتي است که اين سيستم در زمينه خدمات بارداري و زايمان‌ها مورد توجه قرار مي‌دهد.
اين استاد دانشگاه اظهار داشت: در اين سيستم که در کشور انگليس و برخي از کشورهاي اروپايي استقرار دارد، مادر باردار تحت نظر تيمي متشکل از پزشک عمومي، پرستار و يا ماما است که معاينات لازم را انجام مي‌دهند و سپس از طريق درمانگاه‌هاي محلي و در موقعيت مقتضي مادر باردار را به بيمارستان محل زايمان معرفي مي‌کند.
علي محمدزاده افزود: در بيمارستان کادر مامايي مراقبت‌هاي قبل از زايمان را توصيه کرده و زمان احتمالي زايمان را به او اعلام مي‌کند.
ترويج انواع روش‌هاي غير جراحي انجام زايمان‌هاي طبيعي
وي گفت: در قالب نظام طب ملي، پس از اين مراحل، نحوه انجام زايمان طبيعي و اينکه به صورت بستري و يا زايمان در آب باشد و نيز محل زايمان و اينکه در منزل و يا بيمارستان باشد، مشخص مي‌شود.
علي محمدزاده بيان داشت: در اين سيستم بهداشتي درماني به منظور کاستن از عوارض روحي و رواني ناشي از زايمان، بر زايمان طبيعي در منزل و حضور پدر نوزاد بر بالين همسر در هنگام زايمان تأکيد مي‌شود.
وي گفت: همه اين موارد حاکي از اهميت و مزاياي زايمان طبيعي در کاهش بار بيماري‌ها و حفظ منابع براي مصارف اولويت دار و نيز سلامت مادر و کودک است.
نرخ بالاي سزارين در کشور برخلاف سلامت مادر و کودک است
علي محمدزاده با مقايسه درصد سزارين‌هاي موجود در ايران با کشورهايي که از اين نظام تبعيت مي‌کنند، گفت: ميزان سزارين‌ها در کشور انگليس کمتر از ? درصد است.
وي گفت: در آمريکا سزارين طي دو دهه اخير حدود ?? تا ?? درصد افزايش و به بيش از ?? درصد رسيده است و همين مقدار افزايش، نگراني‌هايي پديد آورده و آنها به دنبال حل اين مشکل هستند. در حالي که تغييرات ما طي اين مدت، افزايش نزديک به دو برابري است.
اين استاد دانشگاه، ميزان سزارين‌هاي درماني در کشورهاي پيشرفته را ?? درصد ذکر کرد و گفت: تبديل يک عمل طبيعي و غيراورژانس به يک مداخله جراحي و اورژانس، عقلاني نيست.
براي سزارين هم تقاضا وجود دارد و هم تشويق پزشک!
علي محمد زاده افزود: آمار سزارين در کشورهاي برخوردار از طب پيشرفته مانند آلمان، فرانسه و سوئد و ... نيز کمتر از ?? درصد است. در کشور انگليس، فرانسه و آلمان عمل سزارين فقط در صورت لزوم و مشورت ماما با پزشک متخصص زنان و زايمان انجام مي‌پذيرد.
اين استاد مديريت استراتژيک در نظام سلامت گفت: در اين نوع نظام‌هاي بهداشتي و درماني درخواست و يا اصرار زن باردار مبني بر انجام اين عمل، تأثيري بر اجراي آن ندارد.
براي ترويج زايمان طبيعي، رايگان سازي قدم اول است
علي محمد زاده اضافه کرد.: در اين کشورها در صورت انجام سزارين انتخابي (غيرضروري) و اثبات عدم لزوم آن، تيم معالج پزشک جوابگوي عواقب احتمالي آن خواهد بود.
وي اظهار داشت: در بسته‌هاي خدمات درماني طرف قرارداد با بيمه‌هاي کشور کانادا، خدمات سلامت بدون انديکاسيون به هيچ وجه تحت پوشش نيست و چنين نگاه درستي بايد در نظام خدمات جامع سلامت ما، سازماندهي و تعبيه شود.
علي محمد زاده با اشاره به اجراي طرح تحول سلامت در کشور گفت: رايگان کردن زايمان طبيعي قدم اول در اين ماجراست. بايد کيفيت خدمات بيمارستاني و نيروي انساني تقويت و به هنگام تدارک شود و زمينه هاي فرهنگي در اين مورد فراهم آيد، تا ترس بي‌موردي که در برخي خانم‌ها وجود دارد، مرتفع شود.
سزارين با اين وسعت را از کدام نظام بهداشتي و درماني موفق دنيا الگو گرفته ايم!
اين استاد دانشگاه نرخ انجام سزارين‌ها در آغاز برنامه تنظيم خانواده را کمتر از يک سوم ميزان فعلي ذکر کرد و گفت: معلوم نيست ما روش جراحي برخورد با زايمان با اين وسعت را از کدام نظام بهداشتي موفق دنيا الگو گرفته ايم!
وي اضافه کرد: در آمارهاي جديد، ما با کمال تاسف از مقام نائب قهرماني جهان در عمل جراحي سزارين به مقام قهرماني تنزل يافته ايم! و هم اکنون در جهان از نظر نرخ سزارين اول هستيم. در حاليکه در طب پيشرفته زايمان طبيعي يک موفقيت بزرگ و سزارين بي‌دليل يک شکست به حساب مي‌آيد و اين زيبنده نظام سلامت ما نيست که به آموزه‌هاي علمي خود و نيز آموزه‌هاي ديني، کم توجهي مي‌شود.
بيش از نيم ميليون تولد کودک سزاريني در سال، بدون وجوب درماني
وي با ذکر اين نکته که بيش از ?? درصد زايمان‌ها به روش سزارين در ايران، بدون وجوب درماني است، گفت: سلامت مادر و کودک، مجموعه اي از اقدامات را شامل مي‌شود و نبايد در اين رابطه بخشي را به سليقه برگزيد و بخشي ديگر را رها کرد.
علي محمد زاده گفت: خوشبختانه وزارت بهداشت و درمان درصدد است منويات رهبر معظم انقلاب و سياست‌هاي کلي نظام در حوزه سلامت را عملياتي کند و تاکنون نيز برنامه‌هاي خوبي در اين راستا اعلام شده است که اميدواريم در آينده نزديک عملياتي شده و با برنامه‌ريزي‌هاي منظم در مسير تحقق آنها گام‌هاي بيشتري برداشته شود.
وي علاوه بر تحميل سختي‌ها، آسيب‌ها و هزينه‌هاي چند برابري به مادر باردار در سزارين‌هاي غيرضروري، آن را برنامه تکميلي کنترل (کاهش) جمعيت و از عوامل کاهش نرخ باروري کل در حوزه سلامت خواند و گفت: مايه تعجب است که کساني که به حق، سلامت مادر و کودک را مورد التفات قرار مي‌دهند، کمتر به اين موضوع ورود مي‌کنند و مديران ما که به دنبال کاهش پرداخت‌هاي مستقيم از جيب مردم هستند، به اين معضل مهم که بار بيماري‌ها را افزايش مي‌دهد، کمتر تمرکز دارند.
اين عضو هيأت علمي دانشگاه ادامه داد: در اغلب سزارين‌ها معمولاً بچه حداقل يک هفته زودتر از موعد مقرر متولد مي‌شود و اين به نفع رشد و تکامل ذهني نوزاد نيست.
نظام سلامت بايد نيازها را برطرف کند نه خواسته‌هاي بي دليل را
علي محمد زاده ادامه داد: اگر جامعه پزشکي، مقوله نياز را از خواسته و تقاضا تفکيک نموده و صرفا رفع نياز متناسب با انديکاسيون پزشکي را در سرلوحه کار داشته باشند، برخي اصلاحات اساسي و لازم در حوزه سلامت اتفاق خواهد افتاد و هزينه ها نيز کاهش خواهد يافت.
وي گفت: خوشبختانه رئيس جمهور در اجلاس روساي دانشگاه‌ها آنجا که بحث حکيم را مطرح کردند، به روشني با مثال‌هايي به اين مسئله پرداختند و عمل به اين قاعده از سوي جامعه پزشکي و برنامه ريزي در اين باره، براي آينده سلامت جامعه و بهبود آن اميد آفرين خواهد بود.
علي محمد زاده گفت: وزارت بهداشت، دانشگاه‌ها و انجمن‌هاي علمي و تخصصي بايد راهکارهاي افزايش زايمان‌هاي فيزيولوژيک و کاهش سزارين را به اجماع رسانده و فرهنگ سازي کنند و زمينه‌هاي اجراي واقعي آن را فراهم سازند.
اغلب سزارين‌هاي دوم و سوم به توبکتومي مي‌انجامند
وي گفت: بر اساس آنچه که گفته شد ما درست برخلاف مسيري که طب پيشرفته در بارداري‌ها و زايمان ها پيش گرفته، حرکت مي‌کنيم و اين بيماري بزرگي است که از يک طرف منابع را هدر مي‌دهد و اثربخشي اقدامات را زير سؤال مي‌برد و از طرف ديگر سلامت مادر و کودک را در حال و آينده مختل کرده است و ميزان بروز برخي بيماري‌ها مانند آسم، ديابت، مشکلات تنفسي و عفونت و … را چندين برابر مي‌کند و نيز به کاهش باروري‌ها و همچنين، به عمل توبکتومي در سزارين‌هاي دوم و سوم خواهد انجاميد. اين در حالي است که در وضعيت جديد بايد به عقيم سازي‌هاي دائمي بدون دليل پزشکي، خاتمه داده شود.
بيماري نظام سلامت را تنها پول درمان نمي‌کند
وي با اشاره به اين نکته که در يک ساختار مناسب و سالم، بايد به اين نوع مسائل و زمينه‌هايي شبيه به آن نگاه سيستمي وجود داشته باشد و در عمل نيز روش صحيح، کم هزينه و به موقعي اعمال شود، اظهار داشت: بايد با انگيزه الهي و به دور از تعارفات و تعصب‌هاي نابجا و غير علمي، اين اقدامات به همت متخصصان خدوم پزشکي جبران شود.
علي محمد زاده توجه به بهبود زيرساخت‌هاي بهداشتي و درماني، حقوق بيمار و پزشک، اخلاق پزشکي، قوانين بازدارنده و نظارت‌هاي لازم، کافي و قاطع در اين ارتباط را اثرگذار خواند و گفت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي و سازمان‌هاي بيمه اي به خوبي واقفند که صرفاً با پول درماني نمي‌توان معضلات پيچيده نظام سلامت را حل کرد، بلکه بايد تمام انواع منابع پشتيبان و روش‌ها، مکانيزم‌ها و بسته‌هاي آموزشي، مشاوره اي و خدماتي مطلوب و موثر را طراحي، و به مرحله اجرا درآورند.
مداخلات بهداشتي، کارآيي فني و کارآيي تخصصي بايد با هم مورد توجه قرار گيرد
وي با اشاره به چالش‌هاي همه نظام‌هاي سلامت دنيا در تامين مالي هزينه‌ها گفت: بايد به سوالات مطرح در کارآيي فني (انجام بيشترين فعاليت با حداقل منابع) و کارآيي تخصيصي (يافتن راه‌هايي براي هدايت منابع به سوي بهره وري بيشتر)، براي به کارگيري هر روش مداخله اي، جواب کافي و لازم داده شود، تا منابع، مصروف نيازهاي اولويت‌دار شود و راه‌ها و شيوه‌هاي مناسبي براي هر نوع مداخله در نظر گرفته شود، در غير اين صورت منابع محدود، کفاف نياز را نخواهد داد.
علي محمد زاده گفت: همه نظام‌هاي بهداشتي و درماني براي حفظ و پويايي خود، با چالش‌هاي مربوط به تامين مالي دست و پنجه نرم مي‌کنند و در اين راه از سه عامل کارآيي، کيفيت و تفسير درست از عدالت، براي رفع نارسايي‌ها بهره مي‌جويند.
وي افزود: سياست‌هاي کلي نظام سلامت، فرصت خوبي براي انجام کارهاي اساسي در اين زمينه است و نبايد با بي‌توجهي به توسعه زيرساخت‌ها و بدون برنامه ريزي‌هاي دقيق، اين بودجه‌ها و فرصت‌ها از دست برود.
جنگ عليه جمعيت، حقيقت دارد
وي در بخش ديگري از سخنان خود در پاسخ به سوالي درباره جنگ جمعيتي، با اشاره به اينکه جنگ عليه جمعيت از سوي غرب و به ويژه آمريکا در غالب کشورهاي جهان اسلام و در حال توسعه از سال‌ها پيش در جريان بوده و همچنان تعقيب مي‌شود، اظهار داشت: ابزارهاي عمده اين جنگ نرم مواردي مانند رواج سقط جنين، عقيم سازي‌ها به روش‌هاي مختلف، ايجاد بلوغ زود رس جنسي و اشاعه روحيه فردگرايي و مسئوليت گريزي است و آمارها حاکي از آن است که طي يکي دو دهه اخير در همه اين زمينه‌ها، شاخص‌هاي ما نيز رشد داشته و مراقبت‌هاي جدي در اين موارد لازم است.
علي محمد زاده با ذکر اين نکته که در اين جنگ، ازدواج، تشکيل خانواده، فرزندآوري و فرزندپروري مورد هدف قرار گرفته است، بيان داشت: وقتي از تغيير سبک زندگي و آسيب‌هاي آن صحبت مي‌شود، نمي‌توان ضريب تاثير چنين فرآيندهاي مهم در متن زندگي مردم را به حساب نياورد.
تنظيم خانواده بايد به تناسب فرزندان منجر شود، نه تحديد خانواده
وي گفت: اينکه به رغم پوشش بيش از ?? درصدي برنامه تنظيم خانواده که در منطقه رتبه اول را داريم، يک سوم حاملگي‌ها ناخواسته و نيمي از آنها منجر به سقط جنين غيرمجاز مي‌شود که قابل قبول نيست و اينکه با برخي آموزش‌هاي جنسي در سنين پايين و در دسترس قرار گرفتن برخي اطلاعات و وسايل پيشگيري، بدون در نظر گرفتن تناسب سني، اخلاقي و فرهنگي جامعه و اصول تعليم و تربيت، در مواردي نوع آموزش‌ها و مداخلات، بلوغ زودرس جنسي را دامن مي‌زند، اين نيز به نفع سلامت فرد، خانواده و جامعه نيست.
علي محمد زاده افزود: تنظيم خانواده اي که به تناسب فرزندان يک خانواده منجر مي‌شود، غير از تنظيم خانواده اي است که به تحديد خانواده، بي‌فرزندي و تک فرزندي فرمان مي‌دهد و بناي خانواده را سست و روابط عاطفي، رواني، ارتباطي و شبکه سازي آن را دچار اختلال مي‌کند.
وي با درست خواندن تصميم گيري در مورد کنترل جمعيت در سال ?? گفت: اگر مرزهاي اين دو نوع نگاه، در عمل تبيين و شفاف سازي مي‌شد و هدف‌هاي تعيين شده قبلي را رد نمي‌کرديم، اينک هيچ مشکلي نبود.
علي محمد زاده گفت: هدف برنامه تنظيم خانواده ما در سال ?? رسيدن به کمتر از ? فرزند و کاهش درصد رشد جمعيت به ?.? در سال ?? بود و اين هدف گذاري مقبول، مصداقي از تعريف و نوع نگاه اول است.
قانون تنظيم خانواده بايد چارچوب معين داشته باشد
وي در بخش ديگري با اشاره به سياست‌هاي جديد جمعيتي، قانون تنظيم خانواده سال ?? مجلس را فاقد توضيح روشني که عملکرد کنوني را توجيه کند، خواند و گفت: وقتي در مجلس در ذيل اين قانون، چيزي نوشته نمي‌شود و چارچوب آن تعيين نمي‌شود، همين باعث مي‌شود، اين برنامه حدي را فراتر رود و در طيف وسيع تري بکار گرفته شود و تعابير متفاوت و متناقضي را دنبال کند، که با مروري در گفتمان‌هاي مختلفي که در اين زمينه است، به خوبي ابهامات و اشکالات موجود در اين باره، روشن مي‌شود.
علي محمد زاده گفت: پيشنهاد مي‌شود در بازنگري‌هاي اين قانون، اين کار با يک ساختار فرهنگي و در بخش دولتي فقط براي افراد پُرخطر، مورد پشتيباني مستقيم دولت قرار گيرد.
وي گفت: بايد متخصصان علوم مختلف خطرات و عوارض سوء ناشي از مدل خانواده تک و دو فرزندي را از ابعاد مختلف تشريح کرده تا به تدريج فرهنگ درست که سلامت خانواده‌ها و جامعه را در پي دارد، شکل گرفته و تثبيت شود. فرهنگ سازي بايد به طور منضبط، سنجيده و علمي و در قالب گفتمان‌هاي رايج در زمينه‌هاي مختلف، پاسخگوي مستدل ايرادات باشد.
يک درصد جمعيت جهان از آن ماست ولي هم اکنون ? دهم درصد تولدها در ايران اتفاق مي‌افتد
علي محمد زاده با اشاره به نرخ باروري کل در ايران و جهان گفت: يک درصد جمعيت جهان را داريم ولي هم اکنون ? در هزار بارداري‌ها و ? در هزار تولدها در کشور ما صورت مي‌گيرد.
وي گفت: ميانگين نرخ باروري کل در جهان?.? فرزند است ولي اين شاخص در ايران ?.?? فرزند است. ما در اين شاخص در منطقه خودمان در بين ?? کشور از آخر دوم هستيم و بر طبق آمار ???? رتبه فرزند آوري ايران در بين ??? کشور، رتبه ??? است. اکثر کشورهاي توسعه يافته مثل آمريکا، فرانسه، انگليس، سوئد و نروژ که علي القاعده بايد از ايران پايين تر باشند، در رتبه بالاتري از ما قرار دارند.
علي محمد زاده با اشاره به پژوهش يکي از موسسات آمريکايي درباره کاهش نرخ باروري در جهان گفت: در اين پژوهش شدت کاهش نرخ باروري کل در سه دهه اخير براي دنيا ?? درصد، در کشورهاي جهان اسلام ?? درصد و براي ايران کاهش سه برابري و از عبارت حيرت آور که در تاريخ بشريت نظير ندارد، استفاده شده است.
تجربه موفق ايران در کنترل جمعيت، الگوي بي همتاي جهاني!
اين عضو هيئت علمي دانشگاه به نقل از کتاب " شمارش معکوس جمعيت جهان " که توسط آلن ويسمن روزنامه نگار و محقق آمريکايي نوشته شده، اظهار داشت: در اين کتاب گزارش گونه آمده است؛ روند افزايش جمعيت در ايران در دهه ابتدايي انقلاب، سريع ترين روند رشد جمعيت در تاريخ بوده است.
وي افزود: او در اين کتاب آورده است: آموزش نحوه و روش پيشگيري از بارداري به زنان، بسيار موفق عمل کرد و رشد جمعيت ايران به خوبي مهار شد، به نحوي که بر اساس آمارها ميزان زاد و ولد زنان ايراني از ?.? نفر در سال ???? به ?.? نفر در سال ???? رسيد.
علي محمد زاده گفت: نويسنده اين کتاب بيان مي‌دارد صرف نظر از آنچه بعد در ايران اتفاق افتاد، ما شواهدي داريم که نشان مي‌دهد در جريان يک نسل (???? تا ????) جريان و جنبشي در اين کشور براي کنترل مواليد آن هم در کشوري مذهبي همچون ايران به راه افتاد که بسيار بسيار موفق بود.
اين استاد دانشگاه با يادآوري اين مطلب که آمريکا و کشورهاي اروپايي هيچيک برنامه کنترل جمعيت ندارند، بيان داشت: ويسمن در اين کتاب پيشنهاد مي‌کند؛ تجربه موفق اجرا شده در سطح کشوري چون ايران را به تمامي جهان (يعني جز آمريکا و کشورهاي اروپايي) تعميم دهيم!
ترويج سبک زندگي غربي با الگوي کنوني باروري رابطه مستقيم دارد
علي محمد زاده در پاسخ به سوالي ضمن تاييد نقش مهم مشکلات اقتصادي در کاهش نرخ باروري کل در ايران گفت: متاسفانه در کشورهاي اسلامي ترويج سبک زندگي غربي، سختي روز افزون ازدواج و هجوم شبکه‌هاي ماهواره‌اي به شيوه زندگي نظير "تجرد" ، "فرار از ازدواج" ، "بي علاقگي به خانواده"، "روابط خارج از دايره عرف و شرع" و در نهايت بحران جمعيت و خانواده به گونه‌اي دامن زده شده که صداي موفقيت استفاده از اين روش‌ها در قالب پژوهش‌هايي که دنبال مي‌کنند، به گوش مراکز سياسي و امنيتي تصميم گيري در غرب نيز رسيده و هشدارهاي مکرر رهبر معظم انقلاب براي حفظ نماي جواني کشور (درصد جمعيت زير ?? سال به ?? درصد) و جلوگيري از پديده کهنسالي (جمعيت بالاي ?? سال در مرز زير ? درصد) و حذف سياست تحديد مواليد و به موازات آن بازگشت به شيوه زندگي و رفتاري درست، راهبردهايي براي مقابله با اين نوع کژي‌ها، و به مثابه کشف نقشه راهي است که در اين زمينه جريان يافته است. منتهي با اين نقشه بايد مقابله کرد شد و صرف اينکه منويات رهبري را بپذيريم ولي واکنش متناسب نشان ندهيم، اتفاقي نمي‌افتد.
وي گفت: مدل هسته اي و کم فرزندي، باعث خواهد شد، بسياري از سالمندان، دوره پيري را به اجبار در تنهايي و يا در خانه‌هاي سالمندي سپري کنند.
حفظ نماي جوان کشور
علي محمد زاده تصريح کرد: برخي‌ها در مقام اجرا، مسئله پيري جمعيت را انکار مي‌کنند و مي‌گويند: چون سال ???? اميد به زندگي در بدو تولد در کشورمان به ?? سال خواهد رسيد، نمي‌توان بالاي ?? و يا ?? سالگي را ورود به دوره سالمندي به حساب آورد.
وي با رد اين نوع تلقي، گفت: بر اساس آمارهاي جهاني ايران جزو سه کشور اول جهان است که به سرعت به سمت سالمندي مي‌رود و ميانگين سن سالمندي از نظر سازمان بهداشت جهاني نيز، هنوز تغيير نکرده و همان تعريف فوق است.
ايران وارد فاز نخست سالمندي شد
وي گفت: هم اکنون در فاز اول سالمندي هستيم و اگر وضعيت به همين شکل ادامه پيدا کند، در سال ???? در فاز سوم سالمندي و مرحله فوق سالمندي (جمعيت بالاي ?? سال در حد ?? درصد) قرار خواهيم گرفت.
علي محمد زاده بيان ساخت: خروج از اين حالت براي کشورهايي که وارد فاز دوم و سوم کهنسالي شده اند و يا دچار رشد منفي جمعيت شده اند (تعداد مواليد کمتر از تعداد مرگ و مير)، امري دشوار و بعضا غير ممکن است.
اجراي سياست‌هاي جديد توام با ارتقاي شاخص‌هاي بهداشتي و درماني
علي محمد زاده در نتيجه گيري از اين بخش از صحبت‌هاي خود گفت: تنظيم خانواده نبايد ابزاري براي کاهش جمعيت باشد و بايستي تحت مديريت جامع کيفيت قرار گيرد و اطلاعات حاصل از اجراي آن بايد مورد تحليل و اقدام اصلاحي باشد، در غير اين صورت فقط از مرگ و ميرهاي مادر مي‌کاهد، آن هم به ميزاني که از بارداري‌ها کاسته است. البته بعد از اين شاخص، ميزان‌هايي مانند مرگ و مير نوزادان و کودکان زير يک سال و زير ? سال، نيز بسيار مهم و قابل توجه مي‌باشند.
وي افزود: در سياست‌هاي جديد باروري، بايد هرگونه اقدامي با ارتقاي اين شاخص‌ها و نيز ساير شاخص‌هاي وابسته همراه باشد.
علي محمد زاده اظهار داشت: توسعه جمعيت بايد با نگرش سيستمي و علاوه بر بحث‌هاي کمي، بايد با توجه به توزيع مناسب هرم سني جمعيت، مسائل کيفي از جمله محيط زيست و توام با مديريت سرمايه انساني باشد.
وي خاطرنشان ساخت: در راستاي افزايش زاد و ولد در کشور، بايد توسعه و بهبود زير ساخت‌ها در بخش‌هاي مختلف مدنظر قرار گيرد. هر بخشي بايد وضع خود را دقيق آناليز کند، افق‌هاي لازم را تدوين کند و نقشه راه براي رسيدن به اين اهداف را ترسيم کند.
ضرورت مصرف بهينه آب در شرايط کنوني کشور
علي محمد زاده در پاسخ به سوالي درباره اينکه با افزايش جمعيت، بحران آب چه مي‌شود، زيرا مصرف روزانه آب در ايران ? برابر کشورهاي اروپايي ذکر عنوان شده است، گفت: اينکه متخصصان امر بگويند چون الان آب نيست، پس بايد نرخ باروري را پايين نگه داشت، پاک کردن صورت مسئله است. بايد روي تغيير روش کشت، نوع آبياري، يکپارچه سازي اراضي، جلوگيري از هدر رفت آب و مصرف بي رويه آن، تقويت سفره‌هاي آب زير زميني، انجام عمليات صحيح کشاورزي، استفاده از آبهايي که بدون استفاده به درياها، درياچه‌ها و کويرها مي‌ريزند، ايجاد رابطه بين کيفيت آب و نوع مصرف و ذخيره آب متمرکز شود و اين موارد تحت يک برنامه کلان اصلاح و ارتقاء بخشيده شود، اين موارد غير از بحث جمعيت، نياز توسعه نيز هست.
اين استاد دانشگاه، بازده توليد محصولات کشاورزي به ازاي يک مترمکعب آب در ايران را نصف ميانگين جهاني اعلام کرد و اظهار داشت: توسعه آبياري قطره اي ?? تا ?? درصد مصرف آب را کاهش و همزمان ?? تا ?? درصد توليد محصول را افزايش مي‌دهد.
علي محمد زاده افزود: همه اين موارد مرتبط است با بهينه سازي الگوي مصرف، مديريت منابع، فرهنگ سازي، داشتن تکنولوژي مناسب و سرمايه گذاري لازم در اين زمينه، که از جمله تکاليف دولت‌هاي در حال توسعه و نيز جدا از سياست‌هاي باروري، از وظايف حاکميت در دوره تکرار ناپذير پنجره جمعيتي است.
بالا بودن ميزان سقط جنين عمدي در ايران
وي با اشاره به ساير اهداف برنامه تنظيم خانواده گفت: متاسفانه ميزان سقط جنين عمدي در کشور بالاست، در حالي که براي سلامت همه جانبه مادر و کودک، بايد ميزان سقط، نيز در کشور سال به سال کاهش يابد و مدل خانواده هسته اي اصلاح شود که در همه اين زمينه‌ها اولاً نيازمند فرهنگ سازي مي‌باشيم و ثانياً بايد از تمام نيروهاي متعهد و متخصص با نگرش سيستمي بهره مند شويم و آنان آگاهي‌هاي لازم را به مردم و جامعه بدهند و ثالثاً بايد مکانيزم‌هاي نظارتي جامعيت و دقت عمل داشته باشند و رابعاً بايد در مواردي مانند سقط جنين علاوه بر موارد پيش گفت و غربالگري‌هاي به موقع، بايد قوانين بازدارنده، وضع شود. البته مهم تر از وضع قانون نيز، اجراي قانون است.
پيشگيري از سقط‌هاي غيردرماني
علي محمد زاده گفت: سقط عمدي پرعارضه است. به دنبالش عوارضي مثل فشارهاي رواني، افسردگي‌ها، ناتواني‌ها، معلوليت‌ها و ناباروري‌ها و حتي احتمال مرگ است.
وي گفت: سقط غيرمجاز در کجا، توسط چه کساني و با چه وسايلي انجام مي‌شود؟ قانون مربوطه در اين زمينه چرا ناديده گرفته مي‌شود؟ چه کساني وظايف خود را به درستي انجام نمي‌دهند؟ آيا جايز است در اين زمينه هم آنقدر تعلل شود که دوباره بزرگان کشور، متذکر شوند و هشدار دهند؟!
ضرورت ارتقا شاخص‌هاي سلامت مادر، کودک و خانواده
علي محمد زاده تصريح کرد: جان کلام اين است که برنامه بهداشت خانواده نبايد با شيوه‌هاي مختلف و غلط کاهش دهنده جمعيت مدارا کند. همه بخش هاي برنامه و شاخص‌هاي سلامت مادر، کودک و خانواده بايد به خوبي پايش شود و در مواردي هم بايد منابع کافي براي اصلاحات لازم در اختيار باشد. اميد مي‌رود در فصل جديدي که سياست‌هاي ارتقاي باروري مد نظر است، منابع، برنامه‌ها و امکانات لازم براي رفع همه اين کاستي‌ها و نيازها در دسترس باشند.
اجراي سياست‌هاي کلي با توصيه نامه‌هاي سازماني، تسريع نمي‌شود
وي اظهار داشت: اينکه با پذيرش اين تذکرات، توصيه نامه‌هايي به زير مجموعه‌ها ارسال شود، خوب استف ولي در يک سازمان رسمي کتابچه‌ها و خطوط راهنما، بازنگري و آموزش‌ها بايد متحول شود و عمليات وسيع بازآموزي و توجيه شبکه‌ها، بايستي پي گيري شود و بي آنکه فرهنگ سازي‌هاي لازم و بصيرت بخش انجام شود؛ فقط بخش خصوصي مبسوط اليد خواهد شد و اي بسا غير قابل نظارت اثربخش. و تکليف توليت، در قبال سياست‌هاي کلي نظام در افزايش نرخ باروري کل و جلوگيري از کاهش رشد جمعيت کشور به خوبي ادا نخواهد شد. بايد با ايجاد يک ساختار قوي، مکانيزم‌ها، فرايندها، روش‌ها و رويه‌ها در بازنگري ها تغيير يابند.
علي محمدزاده گفت: اين حرف‌ها، بحث کارشناسي است و آنها که به مسائل توجه نشان مي‌دهند، بايد در اين زمينه‌ها تلاش کنند و اصلاحات لازم را انجام دهند و برخي از اين مسائل خيلي هم منوط به سياست‌هاي جديد نيست. بايد در اتخاذ هر نوع سياستي همچنان به دنبال مطلوبيت بخشيدن و ارتقاي کيفيت و مديريت امور بود.
وزارت بهداشت،براي حل مشکل سلامت مردم برنامه دارد
وي، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي را داراي برنامه براي رفع مشکلات مردم در حوزه ي سلامت خواند و گفت: همه بايد با انگيزه و صبر و تحمل به اجراي طرح تحول در نظام سلامت کمک کرده و به دستاوردهاي آن خوش بين باشيم.
علي محمدزاده با ذکر اين مطلب که خرسندي و رضايت مردم از نظام سلامت، در افزايش ضريب محبوبيت دولت‌ها در ميان مردم تاثير بسزايي دارد، خواستار آن شد که وعده‌هاي داده شده در حوزه بهداشت و درمان از سوي دولت و مجلس در موعد مقرر تحقق يابد. همچنين، براي وزير بهداشت و همکاران وي در خدمت رساني با کيفيت، کارآمد و عدالت محور براي اقشار مختلف مردم آرزوي موفقيت مي‌کنم.