به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، ?، ? و ?؛ اينها تعداد بندهاي سه توافقنامه‌اي است که ايران از آبان سال گذشته تاکنون با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به امضا رسانده که البته به اين زودي‌ها نمي‌توان پاياني براي آن متصور بود. هر بار که توافقي تحت عنوان «چارچوب براي همکاري» ميان ايران و آژانس به امضا مي‌رسد، مسئولان اين نهاد نظارتي درخواست‌هايي را مطرح مي‌کنند تا به‌زعم خود از نگراني‌هايشان درباره ماهيت فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران بکاهند.
اين بار نيز بعد از اجرايي شدن توافقنامه ? بندي، ?? آبان و توافقنامه ? بندي ?? بهمن، نمايندگان ايران و آژانس در تهران به رياست «ترو واريورانتا»، معاون يوکيا آمانو، مديرکل آژانس در امور پادمان‌ها و رضا نجفي، سفير و نماينده دائم ايران در آژانس اتمي، توافقي را در ?? ارديبهشت به امضا رساندند که خواستار اجراي ? گام عملي تا سوم شهرويور شده است.
نخستين گام، «تبادل اطلاعات با آژانس در ارتباط با ادعاهاي مربوط به انفجارات پر قدرت از جمله آزمايش انفجار پر قدرت در مقياس بزرگ در ايران» است که ظاهرا جنجالي‌ترين گام اين توافق به شمار مي‌آيد چراکه اين گام تلويحا به آزمايش مواد انفجاري پرقدرت اشاره دارد که ادعا مي‌شود در منطقه نظامي پارچين انجام شده و مي‌تواند آزمايش نوعي چاشني انفجاري براي سلاح اتمي بوده باشد و طبق اين توافقنامه ايران موافقت کرده اطلاعاتي در اين باره با آژانس مبادله کند.
دومين گام به «ارائه اطلاعات ذيربط مورد توافق طرفين و توضيحات مربوط به مطالعات صورت گرفته و يا مقالات منتشر شده در ايران در ارتباط با انتقال نوترون و مدل‌سازي و محاسبات مربوطه و استفاده ادعايي از آنها در مواد فشرده» مربوط مي‌شود. نکته اينجاست که اين ? اقدام عملي درباره مسائل گذشته هستند، به اين معنا که اين دو مورد به اطلاعات مندرج در ضميمه گزارش نوامبر ???? مديرکل مربوط مي‌شوند.
اما سه گام ديگر مربوط به موضوعات جاري هستند که شامل «ارائه اطلاعات مورد توافق طرفين و تنظيم بازديد فني از يک مرکز تحقيق و توسعه سانتريفيوژ»، « ارائه اطلاعات مورد توافق طرفين و دسترسي هدايت شده به کارگاه‌هاي مونتاژ سانتريفيوژ، کارگاه‌هاي توليد روتور سانتريفيوژ و تاسيسات ذخيره‌سازي» و « نهايي کردن رويکرد پادمان براي راکتور IR-??» هستند.
البته گزارش ماه مه آژانس به طرح اين درخواست‌ها محدود نبوده و گزارش‌هايي نيز درباره پايبندي ايران به تعهداتش طبق توافق ? بندي «چارچوب براي همکاري» و «طرح اقدام مشترک» ارائه شده است. اما اين بار نيز طبق تمامي گزارش‌هاي گذشته، طرح ادعاها و درخواست‌هاي فراقانوني، پاي ثابت گزارش‌هاي اين نهاد نظارتي بوده است.
به عنوان مثال، در بند ?? اين گزارش آمده، «بر خلاف قطعنامه‌هاي مربوطه شوراي حکام و شوراي امنيت، ايران کار بر روي تمامي پروژه‌هاي مرتبط با آب سنگين را معلق نکرده است» يا در مبحث مسائل نظامي ادعا شده، «آژانس کماکان نسبت به وجود احتمالي فعاليت‌هاي آشکار نشده مرتبط با امور هسته‌اي که سازمان‌هاي نظامي مربوطه در آن دخيل بوده‌اند، از جمله فعاليت‌هاي مرتبط با توسعه يک کلاهک هسته‌اي براي موشک نگران باقي مانده است». آژانس همچنين تاکيد کرده: «ايران ملزم شده تا به طور کامل با آژانس در زمينه همه موضوعات باقيمانده به ويژه آنها که نگراني در مورد ابعاد نظامي احتمالي برنامه هسته‌اي ايران را بالا مي‌برد، همکاري نمايد که اين امر شامل اجازه دسترسي بدون تاخير به همه سايت‌ها، تجهيزات، اشخاص و اسناد مورد درخواست آژانس مي‌باشد».
اين گزارش همچنين به ضميمه گزارش نوامبر ???? مديرکل اشاره کرده که تحليل مفصلي از اطلاعات در دسترس آژانس در آن زمان ارائه کرده بود که مدعي بود ايران فعاليت‌هايي را اجرا کرده است که با توسعه يک وسيله انفجاري هسته‌اي مرتبط بوده است. آژانس مدعي است اين اطلاعات روي هم رفته معتبر هستند اما ايران به دليل آنکه اين اطلاعات را بر پايه ادعاهاي بي‌اساس مي‌داند، نگراني‌هاي اين نهاد را رد کرده است. بنا بر آنچه در گزارش کنوني ذکر شده، آژانس از نوامبر ???? اطلاعات بيشتري به دست آورده که تحليل مندرج در آن ضميمه را بيشتر مورد تاييد قرار مي‌دهد.
پارچين نيز يکي ديگر از سوژه‌هايي است که سال‌هاست آژانس پيگير دسترسي به آن است، اين در حالي است که طبق پادمان‌هاي آژانس اين نهاد بين‌المللي اجازه دسترسي به يک سايت نظامي را ندارد. در اين رابطه در گزارش اخير آژانس آمده: «آژانس پيگير دريافت پاسخ ايران به سئوالات دقيق ارائه شده در مورد پارچين بوده و همچنين خواستار دسترسي به يک محل در سايت پارچين خواهد بود. از زمان اولين درخواست آژانس براي دسترسي، فعاليت‌هاي گسترده‌اي در اين مکان انجام شده است که توانايي آژانس را براي راستي آزمايي موثر بطور جدي تضعيف کرده است. از زمان گزارش قبلي مديرکل، آژانس از طريق تصاوير ماهواره‌اي مـواد ساختماني، انباشت‌هاي خاک و پس مـانده‌ها و نيز فعاليت‌هاي در جريان ساختماني که به نظر مي‌رسد، نشان دهنده برداشتن ، جايگزين کردن يا بازسازي سازه‌هاي ديورا خارجي دو ساختمان اصلي سايت است را مشاهده نموده است.»
آژانس همچنين مدعي شد: «ايران ملزم شده است تا مفاد کد اصلاحي ?.? بخش عمومي ترتيبات فرعي موافقتنامه پادمان را در مورد ارائه زودهنگام اطلاعات طراحي اجرا نمايد.» اين در حالي است که ايران مقيد به کد ?.? قديم هست و نه ?.? جديد بنابراين الزامي ندارد، پيشاپيش درباره تاسيسات هسته‌اي که قرار است در آينده بنا کند به آژانس اطلاع دهد مگر ??? روز پيش از ورود مواد هسته‌اي به آن تاسيسات. اما با توجه به درخواست آژانس در اين باره، ايران موافقت کرده اطلاعات راکتورهايي که مي‌خواهد در آينده بسازد را در اختيار اين نهاد قرار دهد.
آژانس بين‌المللي انرژي اتمي با اشاره به درخواست‌هاي شوراي حکام و شوراي امنيت، در حالي خواستار اجراي پروتکل الحاقي شده است که امضا آن کاملا اختياري است و تصميم‌گيري درباره آن به اراده سياستمداران کشورها بستگي دارد و اگر جمهوري اسلامي در دوران اصلاحات، در برهه‌اي به طور داوطلبانه آن را به اجرا در آورد به معناي الزام تهران به امضا و اجراي هميشگي آن نيست.
شايد براي وادار ساختن ايران به عملي کردن اين درخواست فراقانوني است که آژانس همواره در گزارش‌هاي خود به‌رغم اذعان به «عدم انحراف مواد هسته‌اي اعلام شده در تاسيسات هسته‌اي و مکان‌هاي خارج از تاسيسات هسته‌اي اعلام شده»، مدعي مي‌شود، «آژانس در وضعيتي قرار ندارد که اطمينان موثقي درباره فقدان فعاليت‌ها و مواد هسته‌اي اعلام نشده ارائه دهد و بنابراين نمي‌تواند نتيجه‌گيري نمايد تمامي مواد هسته‌اي در ايران براي فعاليت‌هاي صلح‌آميز هستند.»
مرجع : خبرگزاري فارس