يادداشت پايگاه خبري تحليلي پيرغار؛

اگر دوره کوتاه معين فر که در دولت موقت بازرگان و وزارت يکماهه محمدجواد تندگويان را که در جاده اهواز به ماهشهر توسط نيروهاي عراقي اسير شد را ناديده بگيريم، سه نفر براي دوره هاي طولاني وزير نفت بودند.

محمدغرضي از سال 1360 تا 1364، بعد از آن غلامرضا آقازاده به مدت 12 سال و سپس بيژن نامدار زنگنه به مدت هشت سال در دولت خاتمي وزير نفت بودند.

وزارت نفت که تا سال 1384 با پنج وزير اداره شد، اما از سال 1384 تاکنون يعني در دولت نهم و دهم چهار وزير و سه سرپرست داشت و اکنون رستم قاسمي وزير نفت است که با 216 راي موافق و 22 مخالف و هفت ممتنع به وزارت رسيد.

اما با روي کار آمدن دولت جديد و بالطبع انتتخاب وزيران جديد، انتقادهايي بر برخي وزيران وارد شده که در ميان وزيران پيشنهادي توسط رييس جمهور، انتقاد اصلي متوجه بيژن نامدار زنگنه نامزد وزارت نفت است.

زنگنه که از وي به عنوان "شيخ الوزرا" نام برده مي شود، 22 سال وزير بوده که هشت سال آن دردولت اصلاحات سپري شده است و مطرح شدن اين نام به عنوان وزير پيشنهادي دولت "تدبير و اميد" در طول هفته گذشته جنجال ها و حاشيه هاي بسياري را به همراه داشته که ابهام در مورد امضاي قرارداد صادرات گاز به امارات که به کرسنت معروف است؛ پاشنه آشيلي براي اين گزينه وزير نفت شده است.

اجراي اين قرارداد در زماني که دولت محمود احمدي نژاد"" شروع به کار کرد، با سخنان "محمدرضا رحيمي" رييس وقت ديوان محاسبات کشور که بعدها به معاون اولي احمدي نژاد رسيد و آن را "قراردادي ننگين" مي دانست، متوقف شد.

قرارداد کرسنت براي صادرات گاز به امارات در اوايل سال ???? امضا شد که بر اساس اين قرارداد ?? ساله، ايران بايد ابتدا روزانه ??? ميليون فوت مکعب گاز به امارات صادر مي کرد و بعد از هفت سال حجم صادرات روزانه را به ??? ميليون فوت مکعب مي رساند. موضوع قرارداد کرسنت مربوط به ميدان نفتي مشترک سلمان است که ?? درصد مخزن آن در ايران و ?? درصد آن در آبهاي امارات است.

مدتي بعد از امضاي قرارداد در سال ????؛ حسن روحاني دبير وقت شورايعالي امنيت ملي (رييس جمهور فعلي) نامه اي براي محمد خاتمي رييس جمهور وقت نوشت و در آن درخواست کرد براي جلوگيري از هرگونه شائبه در آينده، کميته اي با حضور افراد صلاحيت دار و شناخته شده مفاد قرارداد فروش گاز به شرکت کرسنت را بررسي و نتيجه را به شوراي عالي امنيت ملي گزارش دهد.

خاتمي هم زنگنه را مامور کرد تا با تشکيل کميته اي ابعاد فني، اقتصادي و سياسي قرارداد را بررسي کنند. کميته ارزيابي آثار و تبعات قرارداد کرسنت در نيمه سال ???? گزارش نهايي خود را براي شوراي عالي امنيت ملي فرستاد.

در اين گزارش آمده بود که با توجه به شرايط سياسي، اقتصادي کشور و منطقه خليج فارس و منافعي که صادرات گاز ايران به کشورهاي حاشيه خليج فارس از نظر سياسي و اقتصادي براي جمهوري اسلامي ايران مي تواند داشته باشد و رقابتي که برخي کشورهاي منطقه مخصوصا دولت قطر با ايران جهت صادرات گاز به کشورهاي منطقه دارند اجراي قرارداد کرسنت در راستاي حفظ منافع ملي کشور است.

گازهاي مورد نظر براي صادرات به شارجه بر اساس قرارداد کرسنت، سالهاست سوزانده مي شود و به همين دليل ادامه سوزاندن آنها براي کشور خسارت بار است.

در اين قرارداد ايران متعهد شده بود از سال ???? صادرات گاز به امارات را آغاز کند اما در بهمن ماه همان سال محمدرضا رحيمي، رييس وقت ديوان محاسبات که بعدها به معاون اولي احمدي نژاد رسيد اعلام کرد ايران در اين قرارداد ?? ميليارد دلار زيان خواهد کرد زيرا قيمت گاز صادراتي بسيار پائين در نظر گرفته شده است.

رحيمي گفته بود: "شرکت کرسنت در اين قرارداد به صورت واسطه و دلال ميان ايران و امارات عمل مي کند و مجموع درآمد اين قرارداد هشت ميليارد دلار است که چهار ميليارد دلار آن متعلق به شرکت کرسنت است."

اکنون با معرفي زنگنه به عنوان وزير نفت، بعد از چندين سال دوباره بحث بر سر اين پرونده باز شده است و وزير پيشنهادي رييس جمهور از اين قرارداد دفاع مي کند و مي گويد که پشت پرده قرارداد کرسنت را با نمايندگان مجلس در ميان خواهد گذاشت.

"غلامحسين نوذري" که در دولت احمدي نژاد مدتي وزير نفت بود، گفته که "شايد نقدهايي بر قرارداد کرسنت وارد باشد اما از آن زماني که عده‌اي اين قرارداد را نقد کردند و براي اين قرارداد مشکلاتي به وجود آمد؛ بيش از هفت سال مي‌گذرد و در اين مدت سهم گاز ايران در ميدان مشترک سلمان با امارات در حال سوختن است."

سرمايه گذاري زيادي نيز براي صادرات گاز به امارات انجام شده بود که به گفته نوذري، برخي از تاسيساتي که براي آن مجموعه درنظر گرفته شده بود آسيب ديده است و امروز سؤال نمي‌شود که چرا ما هفت سال گاز نفروختيم، فقط سوال مي‌شود که چرا آن قرارداد امضا شد.

به گفته نوذري، در اين هفت سال روزانه ??? ميليون فوت مکعب گاز در اين ميدان مشترک سوخته و "اماراتي ها گاز ترش همين ميدان را بردند."

بنابر قرارداد امضا شده بعد از هفت سال دو طرف مي توانستند دوباره درباره قيمت توافق کنند و به گفته نوذري "چنانچه قرارداد اين ميدان هنوز پابرجا بود امروز بر مبناي همان قرارداد مي‌توانستيم در شرايط قرارداد و به ويژه در قيمت آن تجديدنظر کنيم."

با گذشت سالها پرونده قرارداد کرسنت هنوز باز است و مخالفان وزير پيشنهادي نفت با مطرح کردن اين پرونده، سعي دارند نمايندگان را از راي دادن به زنگنه منصرف کنند و اين در حالي است که موافقان زنگنه که عمدتا از بدنه وزارت نفت هستند، وي را مدير موفقي مي دانند که در دوره وزارتش در وزارت نيرو، بزرگترين شرکت ساخت نيروگاه يعني مپنا را پايه گذاشت و به دوران قطع برق بعد از جنگ هشت ساله پايان داد و در دوره وزارتش در نفت نيز بزرگترين پروژه نفتي ايران را در عسلويه و پارس جنوبي بنيان گذاشت.

رييس دولت يازدهم مي گويد که وقتي از زنگنه براي پذيرفتن وزارت نفت دعوت کرده او دو نفر ديگر را معرفي کرده، اما وقتي روحاني به آن دو نفر مراجعه کرده، هر دوي آنها زنگنه را بهترين فرد براي اين سمت معرفي کرده اند.

زنگنه که فارغ التحصيل دانشکده فني تهران و عضو هيات علمي خواجه نصيرالدين طوسي است، در روزهاي پاياني وزارتش در زماني که احمدي نژاد به عنوان رييس جمهوري انتخاب شده بود در انتقاد از شعارهاي وي گفته بود "برخي به نفت فحش مي دهند و مي خواهند فقر توزيع کنند."

زنگنه که در انتخابات رياست جمهوري ???? از حاميان ميرحسين موسوي بود و پس از اعلام نتيجه انتخابات به عنوان نماينده او با مقام معظم رهبري ديدار کرد؛ شعار توزيع درآمد نفت در سر سفره که توسط دولت نهم گفته شده بود را "عوامفريبانه و زيانبار" دانسته و گفته بود که برخي مي خواهند با متوقف ساختن توسعه هاي اقتصادي و سياسي هشت سال دوره اصلاحات، ايران را به انزواي بين المللي بکشانند.

گردآورنده:مصطفي برزي